àssa 1 , nf: ata,
atza Definitzione
sa parte segante de una ferramenta, ue custa si torrat a unu filu fine fine; oru, tretu ue acabbat unu paris (o logu sétidu, ciciu) chi totinduna si che abbàsciat, nau de logu de monte, oru artu de mare, oru de erriu, ma fintzes de una pedra, de una tàula e cosas deasi; fritu meda, chi paret chi punghet, ispirtit
Sinònimos e contràrios
tàgliu
/
oru
/
bica,
trempa
/
fritu
| ctr.
tolu
Maneras de nàrrere
csn:
bogare s'ata a una forramenta = acutzai o fintzas mallai un'aina a manera chi s'atza arresurtit prus fini e seghit; s'ata de sa die = faghindhe die, orbescendi; s'ata de sa còscia = s'ímbena; pònnere de ata = (nadu de pedra, matone o àteru de gai, prus largu chi no russu) cun s'ala larga a fàghere fatzada, a zisa de aina seghendhe; passai de atza = colare de fiancu, ispostèndhesi a destra o a manca chentza si zirare; pònneresi de ata = cadredhare, fàghere su rempellu; castiaisí a perra de atza = a cul'e ogu, male; atza de arriu, de mari, de istrexu = oru de riu, de mare, de isterzu; èssere, istare atza a… = acanta a…; camminai, passai atza atza de… = colare ororu de…; pònneresi atza = bogai sa faci, pigai coràgiu e fuedhai o fai chentza bregúngia
Frases
s'ata de sa bistrale, de sa farche, de su fartzone, de sa lepa ◊ s'ispada durlindana in forte est fata chi cantu prus la corpo bogat s'ata! (M.Murenu)◊ at bogau s'atza a is ferrus
2.
s'ata de s'adhe, de s'orizonte, de su muru, atza de mari, de riu, de roca, de zannile, de sa roca, de monte ◊ su cucu fit cantendhe in d-un'ata de nae ◊ candho che sezis in cudh'ata, imbucade sos canes a ndhe suguzare sos porcrabos ◊ fut lómpiu a s'oru de s'atza e si fut incrarau ◊ medas si nci fuant iscutus de s'atza
3.
est tirendhe un'atighedha de travuntana… sos pes arressos los leat s'astrau!
4.
est nendhe machines de punta e de ata
5.
ísci s'ebba, candho mai ti mi pones goi de ata?!
6.
m'apo postu atza e semus intradas in arregionamentu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Atza, Atzas
Ètimu
ltn.
*acia
Tradutziones
Frantzesu
fil tranchant
Ingresu
edge
Ispagnolu
corte,
filo
Italianu
filo tagliènte,
tàglio
Tedescu
Schneide.
atúdu , agt: atzudu 1 Definitzione
chi portat atza chi segat, nau de ferramenta / bistrale, resorza atuda
Sinònimos e contràrios
segante
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tranchant
Ingresu
sharp
Ispagnolu
cortante
Italianu
tagliènte
Tedescu
scharf.
ingúdru , agt: ingurdu 1 Definitzione
nau de un'aina, chi no segat (a fortza de dh'impreare, e si narat fintzes de marra); nau de unu, chi no cumprendhet, chi cumprendhet cun dificurtade
Sinònimos e contràrios
angudru,
auldu,
irburdadu,
irmarradu,
iscutzu 1
/
ingurru,
sgudru
| ctr.
arrodadu,
segante
Maneras de nàrrere
csn:
i. che un'arrasoja a s'imbressi = prus irmarradu de gai!…; tirai a ingurdu = fàghere una cosa a malaggana, a murrunzu
Frases
gortedhu ingurdu segadidus ◊ po fai linna at pigau una càvuna ingudra ◊ marrendi in terra prena de perda su marroni essit luegus ingurdu
2.
cun su fenu puru su molenti tirat a ingurdu: no dhi praxit
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
émoussé
Ingresu
blunt
Ispagnolu
embotado
Italianu
ottuso,
non tagliènte
Tedescu
stumpf.
segànte , agt Definitzione
nau prus che àteru de aina, chi segat, chi portat atza bella acutza po segare
Sinònimos e contràrios
acussu,
atudu,
secadore,
secaitu
| ctr.
ingudru,
sgurdu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tranchant
Ingresu
sharp
Ispagnolu
cortante
Italianu
tagliènte
Tedescu
schneidend.