Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abboluíre , vrb Definitzione fàere torrare agoa, iscúdere a murros nau in su sensu de nàrrere cosa a unu coment'e brigandhodhu; castiare su bestiàmene paschendho passandhodhi totu a inghíriu a manera chi no andhet a s’afaiu Sinònimos e contràrios abbruncai, ammurrai, arruncare, atrempare, chelcire, irmurrare, irruncare, sbruncai Tradutziones Frantzesu rabattre Ingresu to blunt Ispagnolu rebatir Italianu rintuzzare Tedescu zurückschlagen.

auldàre , vrb: aurdare Definitzione atundhare s'atza de un'aina segante a fortza de dh’impreare Sinònimos e contràrios angudrai, ingudrai, irburdare, irmarrare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émousser Ingresu to blunt Ispagnolu embotar Italianu ottùndere Tedescu abstumpfen.

aúldu , agt: aurdu 1 Definitzione nau de s'atza atundhada de un'aina po segare, chi no segat, chi no est acutzada Sinònimos e contràrios angudru, ingudru, irburdadu, irmarradu Ètimu ltn. gurdus Tradutziones Frantzesu émoussé Ingresu blunt Ispagnolu embotado Italianu smussato, non affilato Tedescu abgestumpft.

ilbulzàre , vrb: irburzare, isburzare, irvurzare 1 Definitzione fàere o bogare pendhiligiones de unu trastu, de cosa téssia, in is oros a s’orrobba; pèrdere sa trama; pèrdere su filu de un’aina segante (lepedha, gurtedhu) Sinònimos e contràrios afilinzonare, afiriolae, ifilognare, illanivuzare, irburgiulae, irfiliocare, irfilusare, irfronzolare, isfilitare, issilare, istèssere, istramai, scilionai, sfibicitai, spollaciai / ingurrai, irmarrare Frases cussu traste si est totu irburzendhe ◊ a sa robba li cheret fatu s'órulu ca sinono si che irburzat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effiler, effranger Ingresu to unravel, to blunt, to fringe Ispagnolu desilachar, desflecar Italianu sfilacciare, sfrangiare Tedescu ausfasern, ausfransen.

ingudrài , vrb: ingurdae, ingurdai, ingurdare, ingurrai Definitzione essire o fàere ingudru, pagu segante, nau de s'atza de un'aina mescamente a fortza de dh'impreare Sinònimos e contràrios angudrai, auldare, intusciai, irburdare, irdassai, irgurdare, irmarrare, sgurdai | ctr. arrodai 1, immolare Frases arriscu de m'ingudrai s'arrasoja Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émousser Ingresu to blunt Ispagnolu embotar Italianu ottùndere Tedescu abstumpfen.

ingúdru , agt: ingurdu 1 Definitzione nau de un'aina, chi no segat (a fortza de dh'impreare, e si narat fintzes de marra); nau de unu, chi no cumprendhet, chi cumprendhet cun dificurtade Sinònimos e contràrios angudru, auldu, irburdadu, irmarradu, iscutzu 1 / ingurru, sgudru | ctr. arrodadu, segante Maneras de nàrrere csn: i. che un'arrasoja a s'imbressi = prus irmarradu de gai!…; tirai a ingurdu = fàghere una cosa a malaggana, a murrunzu Frases gortedhu ingurdu segadidus ◊ po fai linna at pigau una càvuna ingudra ◊ marrendi in terra prena de perda su marroni essit luegus ingurdu 2. cun su fenu puru su molenti tirat a ingurdu: no dhi praxit Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émoussé Ingresu blunt Ispagnolu embotado Italianu ottuso, non tagliènte Tedescu stumpf.

irmarràdu , pps, agt: irmarrau Definitzione de irmarrare; nau de aina, chi est totu a marras Sinònimos e contràrios angudru, ingudru, ingurrau, intusciau, irburdadu, mussedhau / cdh. smarrancatu | ctr. segante Tradutziones Frantzesu arrondi, émoussé, obtus Ingresu blunt Ispagnolu achaflanado, embotado (lama) Italianu smussato, ottuso Tedescu abgekantet, stumpf.

irmarràre , vrb: ismarrare, ismarriare Definitzione guastare s'atza a un'aina fata po segare Sinònimos e contràrios angudrai, auldare, ingudrai, ilmarratzare, intusciai, irburdare, irdassai, marrare 1 | ctr. acuciai, arrodai 1 Frases parimus rustràglios bestidos de ruinzu, irmarriados dae ruos de ferru (G.Maieli)◊ su rustàgliu meu no at ata: l'apo ismarradu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu arrondir, émousser Ingresu to blunt Ispagnolu embotar Italianu smussare Tedescu abkanten.

ispitàre , vrb: spiciai Definitzione ispuntare, segare is puntas, su pitzu; bogare in croba o fai de pruàcia sa bide; segare unu bículu de su corgiolu a sa castàngia po dha pònnere a còere Sinònimos e contràrios ispitighedhare, ispuntai, pitare, trapare Frases ca devet sas perdijas ispilire no s'ispitet sas úngias de sa manu! ◊ sa limba, si la zughes longa, ispitadila! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épointer, couper le bout, inciser Ingresu to blunt, to slit Ispagnolu despuntar, incidir Italianu spuntare, incìdere Tedescu die Spitze abbrechen, einschneiden.

ispuntài , vrb: ispuntare, spuntai Definitzione segare is puntas, segare o guastare sa punta, tocare su binu nou; bogare cosa posta a punghidura; cumenciare a bogare, a essire sa punta; rfl. nau de is binos, essire aghedos, guastos Sinònimos e contràrios ispitare, scomai / essire / achedare 1 | ctr. acuciai Frases in binza semus ispuntendhe sa bide ◊ a faedhare male ses avesu: sa limma ti la deves ispuntare! (V.Congias) 3. in Sardigna no passat dí chi no ispuntit unu frori de una mata Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épointer Ingresu to blunt, to cut the tip off, to come up, to become sour Ispagnolu despuntar, aparecer, agriarse Italianu spuntare Tedescu die Spitze abbrechen.