atinài , vrb: atinare,
atinari Definitzione
èssere in tinu, portare tinu, atuare, àere presente sa cosa in sa mente, pentzare, cunsiderare is cosas
Sinònimos e contràrios
atibbire,
atoare,
penciai,
supentire
| ctr.
irbariare
Frases
cun cussos issudhos in conca sa mama no est atinandhe mancu a fàchere un'acasazu a sos pitzinnos ◊ peus pro chie no atinat! ◊ atina a camminari! ◊ s'ómine si no est in tinu no atinat a nudha e a bortas fachet machíghines (M.Canu)
Ètimu
spn.
atinar
Tradutziones
Frantzesu
comprendre
Ingresu
to include
Ispagnolu
reflexionar
Italianu
comprèndere,
riflèttere
Tedescu
verstehen,
überlegen.
atoàre , vrb: atuai 1,
atuare Definitzione
fàere atentzione e fàere capia de una cosa, pentzare o fintzes fàere pentzare a una cosa o chistione; cunsiderare, carculare, fàere contu de is cosas e chistiones
Sinònimos e contràrios
afetuare,
assagumare,
atinai,
atuire,
cunsentire,
penciai,
supentire
/
ammentare
| ctr.
irbariare
Maneras de nàrrere
csn:
atuare a una cosa = pentzai a una cosa; atuare una cosa a unu = arregordai o nàrriri una cosa a unu a manera de si ndi acatai; atua! = dona atentzioni!, dae tentu!
Frases
una cosa ebbia fit atoandhe bene como: issa cheriat leada in bonas pro l'azuare ◊ si no bi atoas tue chi ses una fémina, a cosas goi, deo prus pagu puru! (M.Danese)◊ bidet sas cosas, ma no bi atuat: in cussu est pessendhe!…◊ sos pisedhos sunt pessendhe a zogare, si no bi lis atuant sos mannos su dovere ◊ atuendhe fis a su chi at nadu su notaju? ◊ ohi, mancu atuendhe bi fia: setzide a bos combidare! ◊ atuabbilu, cussu cumandhu, a babbu tou, no si ndhe irméntighet! ◊ si unu lezet chentza bi atuare no cumprendhet nudha
2.
bastat de pensare a sa mannària de custos terrinos e si podet atuare cantu podent rèndhere
Ètimu
itl.
attuare
Tradutziones
Frantzesu
comprendre par intuition,
réfléchir
Ingresu
to sense,
to be conscious,
to reflect
Ispagnolu
intuir,
ser consciente,
reflexionar
Italianu
intuire,
èssere cosciènte,
riflèttere
Tedescu
intuitiv erkennen,
bewußt sein,
überlegen.
irminujàre , vrb Definitzione
segare a pitichedhedhu; pentzare una cosa o una chistione bene a fundhu, a fine a fine
Sinònimos e contràrios
amminudai,
ispiculedhare
/
amminunciare,
irminutziare,
pilisae
2.
irminujatilas custas cosas chi ti apo nau, ca a bi pessare tocat a tibe! ◊ su de s'irminujare a fundhu sos fatos umanos l'aiat ispintu a s'irbortare de fàchere su sordau ◊ irminujàndhesi cussu si li afinabat s'ànima, ite arrore! ◊ su de fàchere si l'ant irminujau bene innantis de detzídere de s'isèrghere
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
morceler,
faire un récit détaillé
Ingresu
to mince,
to think over
Ispagnolu
desmenuzar,
reflexionar
Italianu
sminuzzare,
ripensare
Tedescu
zerbröckeln,
überlegen.