alabadí! , iscl Sinònimos e contràrios
càstia!…,
mih!
Frases
alabadí, lah, ca si ti aciapu càncua dí s'iscova in conca ti segu!
Tradutziones
Frantzesu
regarde!
Ingresu
look!
Ispagnolu
¡mira!
Italianu
guarda!
Tedescu
sieh mal an!
bía 1 , nf: via 1 Definitzione
su foedhu inditat una parte de su tempus pentzau pruschetotu coment'e momentu chi si faet o acontesset una cosa e chi podet bènnere torra
Sinònimos e contràrios
bolta
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere una cosa a duas bias = a duas bortas, o, nadu a murrunzu, in nudha; èssere duas bias una cosa = a su dópiu (sèmenant a duas bias de orzu chi no de trigu); figu de duas bias = figu chi lompit in duus mesis diferentis (làmpadas e austu)
Frases
madixedha de su coru, cantus bias de is alas tuas mi lassàst tantis pinnias! ◊ a bias andhat bene e a bias male ◊ funt giai duas bias chi ndi apu fatu notóriu
2.
- Fatu l'at cussu triballu? - Ello nono… a duas bias!…
Tradutziones
Frantzesu
fois
Ingresu
time
Ispagnolu
vez
Italianu
vòlta
Tedescu
Mal.
bòlta , avb, nf: borta,
bota 1,
volta Definitzione
su foedhu giaet un'idea de tempus, coment'e de una parte, unu momentu chi podet torrare o chi dhue podet èssere torra: si ponet fintzes po cantidade chi si arrepitit
Sinònimos e contràrios
bia 1
Maneras de nàrrere
csn:
a bolta a bolta, a borta ’orta = una borta perómine, itl. alternativaménte; sas piús bortas = su prus de is bortas; a bortas = candho ei e candho nono; a bortas chi… = no siat chi…, de is bortas chi…; a duas bortas… = (nadu a befe o a murrunzu) nudha, mai; fàghere una cosa in duas bortas = parti una borta e parti un'àtera borta; fàghere sa cosa a duas bortas = torraidha a fai una segunda borta puru; totu a una borta = totu paris, cambiamentu chi faghet impessare a cosa pagu de bonu; àteras bortas!, a s'àtera borta! = zenia de ringratziamentu (coment'e nendhe "A ti lu torrare deo, si cumbinat!") rispondhindhe a chie ringràtziat; a bortas torradas = fatuvatu, a sa sighida
Frases
custa est cosa fata a duas, a tres, a tantas bortas ◊ maridu e muzere andhaiant a bolta a bolta a cadhu a s'àinu ◊ tantu za la faghet, sa cosa: a duas bortas!…◊ duas bortas deghe faghet vinti ◊ cussu papat a duas bortas de mimi
2.
a bortas triballat e a bortas no triballat
3.
bae a bider ite b'at, a bortas chi bi apet bisonzu de azudu! ◊ gei seu castiendi, de is bortas chi tui mi coglionis! ◊ ita est totu custu schinnitzu chi t'est pigau totu a una borta?!
Sambenados e Provèrbios
prb:
a bortas a bortas tocat su casu
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
fois
Ingresu
time
Ispagnolu
vez
Italianu
vòlta
Tedescu
Mal.
mih! , iscl Definitzione
mira!, mirai!: foedhu chi si narat coment'e avisandho, ammeletzandho, o fintzes solu po fàere giare atentzione, giare prus fortza a su chi si narat (a/c. cun nm. de persona e prn. arrechedit sèmpere sa prep. a; cun su prn. ndhe arresurtat méngius a dhu pònnere totu a unu e chentza sa /h/, mindhe, impreau solu in cuménciu de fràsia o coment'e arresposta)
Sinònimos e contràrios
bih!,
lah!
Frases
mih chi ti potzat bèniri a conca de fai travessuras!…◊ mih!, mih!, benindhe sunt! ◊ mindhe un'àteru, de flúmene! ◊ – E pane? – Mindhe, mih! ◊ mih no fetas gai, ca andhat male! ◊ mih chi mi la pagas, si faghes cussa!…◊ ah, mih, si fit a fàghere meu za faghia goi! ◊ mih a babbu, mih! ◊ mih a Gavinu, mih, torrendhe! ◊ mih a isse, mih! ◊ mih a tie: epuru ti piaghet sa cosa bella!
2.
e bonu, mih, chi no est custu casu!…◊ e mannu, mih, chi no ch'est fatu!…◊ e acontzadu, mih, chi no ses e bene: ite bi acontzas chi est de fuliare?!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
regarde!,
gare à toi!
Ingresu
look!
Ispagnolu
¡mira!
Italianu
guarda!
Tedescu
sieh mal an!.
nèa 1 , nf, nm: neu Definitzione
pintirighinu de diferente colore in sa pedhe, una genia de cancru (po su prus nudha de malu, ma a bortas, candho si tzucat a crèschere, malu e de bogare impresse); foedhandho de linnas o de frutuàrios, genia de nodighedhu; foedhandho de su fàere, de su cumportamentu, pecu, difetu
Sinònimos e contràrios
negru,
ula
2.
prima fis sentza unu neu, como ses totu perfia! (I.Virdis)
Ètimu
ltn.
neus
Tradutziones
Frantzesu
grain de beauté
Ingresu
naevus (spot)
Ispagnolu
lunar
Italianu
nèo
Tedescu
Muttermal,
Mal,
Schönheitsfehler.