ammamizàre , vrb: ammammizare Definitzione
nau de animales e de gente, andhare, acortzire a sa mama, cricare sa mama po amparu; istare o èssere atacaos meda a sa mama
Sinònimos e contràrios
ammammaritzare
Frases
cussos crabitos si sunt ammamizados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se réfugier dans les bras de sa mère
Ingresu
to shelter by one's own mother
Ispagnolu
enmadrarse
Italianu
rifugiarsi prèsso la madre,
èssere mólto attaccato alla madre
Tedescu
sehr an der Mutter hängen.
ammammaritzàdu , pps, agt Definitzione
de ammammaritzare; nau de ccn., chi est tropu atacau a sa mama
Sinònimos e contràrios
cdh. ammammariciatu
Tradutziones
Frantzesu
qui est dans les jupes de sa mère
Ingresu
mummy's boy
Ispagnolu
madrero
Italianu
mammóne
Tedescu
sehr an der Mutter hängend.
dàdu 1 , nm Definitzione
podet èssere tres cosas diferentes ma chi si assimbígiant unu pagu de figura: genia de tanchedhu de cosa po giogare, a ses afaciadas cun sinnos in cada afaciada; orrugu de ferru o àteru materiale istampau e filetau a parte de aintru, de intrare apare cun is bullones; genia de cundhimentu chi bendhent a tanchedhos po giare sabore a is papares
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
dé
Ingresu
dice
Ispagnolu
dado,
tuerca (f),
cubito
Italianu
dado
Tedescu
Würfel,
Mutter.
màma , nf: mamma,
immamma,
ummamma Definitzione
fémina (fintzes animale) chi at fatu fígiu: si podet nàrrere fintzes de cosa chi, de calecuna manera, ndhe faet naschire o dipèndhere àtera (a/c. in mamma sa /m/ de cuménciu si narat sèmpere forte o longa)/ min. mamaredha, mamixedha, mammedha; vocativu si narat sèmpere mamma e si truncat meda in sa voc. tónica, mà: o mà, cramadu m'azis? (nr. ommà!) e a logos narant mamme; andhare, bènnere a mamma = itl. da/dalla mamma / giogandho a cadhos fortes, sa mama est su piciochedhu ciciu chi poderat in coa sa conca de su piciochedhu incrubau chi depent cicire a cudhu is cumpàngios
Sinònimos e contràrios
mammai
Maneras de nàrrere
csn:
sa mama, una mama, medas mamas; nadu chentza art., "mamma" est sempre "sa mia, sa nostra" che a "mammai" etotu (lu naro a mamma, cherzo a mamma, custu est de mamma, pro mamma = sa mama mia, sa nostra): si so chistionendhe cun tegus, poto nàrrere "mamma" fintzas cherindhe nàrrere "sa tua", faedhendhe in parte tua, coment’e chi sias faedhendhe tue; pro 3ˆ pessone, sempre "mama": lu naro a sa mama (a sa sua, a s’issoro), so chistionendhe cun sa mama (sua, issoro), at faedhadu male a sa mama (sua, issoro); sa mama de sas abbas = itl. caduca o decìdua, genia de pilloncu de sa madri chi dónnia mesi s'isciúsciat si sa fémina no benit príngia; fillu de mamma bona (nadu cun delicadesa) = fizu de bagassa, de tantas mamas, cristianu metzanu meda, malu de fatas, inganniosu; mama de gafè, de binu (o de carrada), de ollu = sa fundhana de su gafè (su gafè maghinadu, apustis fatu su gafè de bufare), sa feghe de su binu, sa murca de s'ozu; sa mama de su sole, de sa funtana = zenia de èssere fémina fatu a pessamentu pro fàghere a timire sas criaduras; m. de sonnu = sónniga, itl. crisàlide; mamma de fritu, mammaeritu, mama de frebba = priorissa, segadidus; mamma ’e terra, sa mamaderra = tilingrone de terra; m. de ambidha = zenia de babbautzu chi faghet in abbas frimmas (dytiscus marginatus); mamma de sèssini = sessinàrgiu (Cyperus rotundus); mama ’e sole = luixedha, lua burda; mamma ’e sole = papaule, atandha
Frases
su èssi mama non est isceti sa cosa prus bella, est sa prus difícili puru ◊ l'apo proadu ite dolore est a pèrdere una mama! ◊ una mamma ge cumprendit e no narat mali de su fillu ◊ bidèndhesi feridu, su pitzinnedhu curret e mustrat sa manu a sa mama ◊ seis pibirudas mamma e filla! ◊◊ mi arregordu cument'e chi siat oi candu iat isposau sa bonànima de mamma ◊ ih, mamma, tochit, citassí, chi est istétiu sempri un'ómini ghetau apari! (I.Pillosu)◊ lassadu mi as de carignos brivadu e de cunsizos, mamma! ◊ istimo a mamma e a babbu ◊ tia Tzitza fit intrada piús in annos de mamma ◊ toca, naradhi sa beridadi a mamma tua!
2.
custa cosa no bi l'iscóbies a mamma, sinono deo iscóbio totu a mamma tua! ◊ mamma est in su stabi preparendi is mesas cun tzia Cecília ◊ at nadu mamma si pro piaghere nos prestades su frommentarzu! ◊ s’ànima de babbu e de mamma siat arregorta!◊ fuedhendu cun is fillus, su sardu narat "mamma tua" naendu de sa pobidha
3.
nosu feminedhas gioghiaus a mamixedhas, is mascus a bòcia
Sambenados e Provèrbios
prb:
una mamma poit pensai a dexi fillus: dexi fillus no podint pensai a una mamma
Terminologia iscientìfica
ptl
Ètimu
ltn.
*mama, mamma
Tradutziones
Frantzesu
maman,
mère
Ingresu
mother
Ispagnolu
mamá,
madre
Italianu
mamma,
madre
Tedescu
Mutter.