caómbu , nm: colombu,
columbu,
culumbu Definitzione
genia de pigione mannu; númene chi si giaet a s'ómine o a su piciochedhu istimau forte; in cobertantza, abbogau inganniosu, trancamallosu
Sinònimos e contràrios
atopi,
tidori,
tidu
2.
culumbedhu meu, no mi batas cussu achidu: pone mente a mamma! ◊ su columbu meu istimadu!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Colombu, Columbu
/
prb:
maridu anzenu columbu paret
Terminologia iscientìfica
pzn, columba palumbus, c. livia, c. oenas
Ètimu
ltn.
columbus
Tradutziones
Frantzesu
pigeon
Ingresu
pigeon
Ispagnolu
paloma
Italianu
colómbo,
piccióne
Tedescu
Taube.
colúmba , nf: culumba,
columma,
culúmbula Definitzione
genia de pigione fémina; foedhu chi si narat cun istima forte a fémina
Frases
so intendhendhe chighígliu de columbas e de caos bolendhe in s'aera
2.
est innotzente che columba
3.
no ti fides, columba, ca s'astore fatu tou sas úngias est perdendhe! ◊ sa columbedha mia cun su rampu de s'olia apo mandhadu
Terminologia iscientìfica
pzn
Ètimu
ltn.
columba
Tradutziones
Frantzesu
colombe
Ingresu
dove
Ispagnolu
paloma
Italianu
colómba
Tedescu
Taube.
cuscusòni 1 , nm Definitzione
una genia de erba
Terminologia iscientìfica
rba, Anisantha sterilis
Tradutziones
Frantzesu
brome stérile
Ingresu
barren brome
Ispagnolu
bromo estéril
Italianu
forasacco
Tedescu
Ackertrespe,
Taube Trespe.
súdru , agt, nm: suldu,
surdu Definitzione
chi o chie no intendhet, o pecat a origas, intendet male, chi at pérdiu sa capacidade de intèndhere; fintzes chi si intendhet pagu, chi no faet a zúmiu, nau de sonu
Sinònimos e contràrios
issurdau
Maneras de nàrrere
csn:
suldu pedrale, suldu corrale (chi li cheret su corpu pro intèndhere) = surdu ’eretu, che perda, che cotzina, che picu, che pica, che campana, che preca; betàresi a s., paràresi s. = fai finta de èssiri surdu; fai che su surdu a pirai = sighire chentza si abbizare de nudha; lima s. = unu fartzu, chi faghet fintas; sonu surdu = genia de sonu chi no faet a zúmiu, ne a boghe, ma coment'e a iscúsiu e bàsciu: de is sonos de cunsonante chi si faent a buca si podent nàrrere 'surdos' o 'mudos' is duos sonos chi si arrapresentant cun sa /c/ (che in cosa, pacu, béciu, cena), cun sa /f/ (che in fogu, difetu), sa /p/ (che in pane, tupare), sa /s/ candho est posta a dópiu o si narat coment'e chi siat a dópiu (che in sanu, passu, pussu), cun su digramma /sc/ (che in bàsciu, pisci), cun sa /t/ (che in fatu, totu) e cun su digramma /tz/ (che in putzu, tzapare)
Frases
proite ti paras surda? ◊ a peràulas macas origras surdas! ◊ fait intendi a is surdus e torrat su fuedhu a is mudus
2.
arriu surdu, tragadori! ◊ is catzolas faiant unu sonu sudru comente pigànt in s'incodau
Ètimu
ltn.
surdus
Tradutziones
Frantzesu
sourd
Ingresu
deaf (person)
Ispagnolu
sordo
Italianu
sórdo
Tedescu
taub,
Taube.