piànghere , vrb: plàngere,
plàngiri,
pràgnere,
pràngere,
prànghede,
prànghere,
prànghiri,
prangi,
pràngiri Definitzione
lambrigare a meda po dispraxere o dannu mannu, dolore forte, fintzes su si dispràxere, su si chesciare de ccn. cosa; dhu narant fintzes de sa bide pudada chi bogat abba, giai in tira
Sinònimos e contràrios
ciànghere,
lacrimare
| ctr.
arríere
Maneras de nàrrere
csn:
pònneresi, imbucare, iscapare, istucare a prànghere = cummentzai a pràngiri, nau de chini no aguantat disprexeri o bollit a dhu lastimai; prànghere a curriolu, pràngiri a corrinus, pràgnere a torou = a boghes, a órrios; pràngiri a paracu obertu, che funtana, comenti e unu vitelledhu = prànghere a meda; prànghere a pilu isortu (nau de féminas)= a pilus calaus, iscapiaus, atitendi; pràngiri a disimàniu = meda de si che abbadherigare, de si che ammustèrchere; su bistiri dhi prangit apitzus = li falat male, no li deghet; pràngheresi de ccn. cosa = pràngiri po ccn. cosa; est a bi prànghere = su dannu, su mali in cussu logu est aici meda chi fait a pràngiri
Frases
si mi faghes cussu la pranghes! ◊ tanno pragno che pòberu ispíritu ci circat in su monte su perdonu ◊ una frusua… dànghiri, e m'iscapat a prànghiri! ◊ si dhu bient pragnenno, nemos faet s'atrivida de dhi dare atentzione, a su mischinu! ◊ non prangazas! ◊ it'est un'ómine chi pranghet? unu corru est!
2.
custu logu cheret prantu de comente est male contzu! ◊ faghes su male e apustis ti ndhe pranghes: pessabbei innantis! ◊ candho at ischidu sa chistione si ndh'est totu prantu
3.
sa bíngia no tocat a dha pudai a trigadiu, ca prangit tropu e dhi fait mali
Ètimu
ltn.
plangere
Tradutziones
Frantzesu
pleurer,
plaindre
Ingresu
to weep
Ispagnolu
llorar
Italianu
piàngere,
compiàngere
Tedescu
weinen,
beweinen.
piàntu , pps, nm: ciantu,
plantu,
prantu Definitzione
de prànghere; su prànghere, su istare pranghendho
Sinònimos e contràrios
piàntigu
/
addorojamentu,
addoroju,
teroju,
tormentu
| ctr.
arrisu
Maneras de nàrrere
csn:
calai o falare su prantu = falare sas làgrimas; iscoraisí de su prantu = irfàgheresi in làgrimas; arrebbentare de prantu = prànghere ora meda, a boghes, iscadraxai (nadu mescamente de criaduras); abbadherigare de su prantu = intostaisí prangendi, ammustèrchere; scrocuedhara de prantu = ilborrocu de prantu
Frases
si ndh'est totu prantu ◊ l'ant iscutu ma no bi at prantu ◊ a issu dh’iant prantu coment'e unu de sa famíglia ◊ iant prantu meda totu is gianas
2.
in domo totu est dolore e piantu meu e de sos nostros fizighedhos, sos chi tue as lassadu orfanedhos (P.Porcu)◊ dh'est iscapau su prantu ◊ ndi dh'est calau su prantu
Ètimu
ltn.
planctus
Tradutziones
Frantzesu
larmes,
pleurs
Ingresu
crying
Ispagnolu
llanto
Italianu
pianto
Tedescu
geweint,
Weinen.
poliàre , vrb Definitzione
istare a póliu, a lamentu, a tzúnchios, fintzes pranghendho
Sinònimos e contràrios
addoddoae,
piugnare,
tziunzare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pleurnicher
Ingresu
to whine
Ispagnolu
lloriquear,
gimotear
Italianu
piagnucolare
Tedescu
wimmern,
jammern,
weinen.
teróju , nm: tológiu,
tolozu,
torógiu,
torógliu,
toroju,
torou,
torozu Definitzione
boghes a meda, a s'istremada, coment'e de lamentu, de dolore, de dannu mannu, de prantu, ma fintzes de murrúngiu sighiu; dolore, dispraxere mannu
Sinònimos e contràrios
coroju,
murrunzu,
órulu,
tórulu,
túnchiu
/
addorojamentu,
addoroju,
piantu,
tormentu
Frases
bi est su teroju in domo issoro, no bi at manera de los assussegare ca a su fizu li ghetant sa morte de unu ◊ ohi cun ite tológiu mi che andho!…◊ si pesant a toroju corrighinendhe che boes feridos ◊ ti ant piantu a toroju ◊ si est isfatu in torojos de prantu ◊ at comintzadu a torojos, ohi sa bentre! ohi sa bentre! ◊ a torozu aviant prantu
2.
betàdeli a manigare a su porcu, ca est a toroju! ◊ frade tou est a toroju ca a domo sua no bi semus torrados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
déluge de larmes,
pleurnicherie
Ingresu
desperate crying
Ispagnolu
llanto incontenible
Italianu
pianto dirótto,
piagnistèo
Tedescu
heftiges Weinen.