afutíre, afutíri , vrb rfl Definitzione lassare cúrrere, lassare andhare, pigaresidha a pagu incuru, no fàere contu de sa cosa, de un'ofesa, de una chistione Sinònimos e contràrios impipai 1, importai, incodiare, strafudhai, strufudhire Frases si ndhe afutit de contes e de barones! ◊ medas de sas lezes si ndhe afutint ◊ proat gustu a minter su didu in sa ferida afutèndhesi de su dolore de su malàidu ◊ is mortus abarrant mortus e no dhis intrat prus nudha: afutassindhi! (A.Garau) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'envoyer, s'en ficher (vulg.) Ingresu not to give a fuck Ispagnolu pasar de Italianu fregàrsene, fóttersene Tedescu pfeifen auf.
bísonas , nf pl: bísunas, písonas Definitzione genia de launedhas a duas cannitas, chentza su tumbu Sinònimos e contràrios bisones, bísosas, launedhas Terminologia iscientìfica sjl Ètimu ltn. bisonus Tradutziones Frantzesu cornemuse a deus tuyaux sonores Ingresu double reed-pipe Ispagnolu gaita de dos tubos Italianu zampógna rùstica a due canne Tedescu eine Panflötesorte mit zwei Pfeifen.
craduschiàre , vrb Definitzione borroinare de su bentu Sinònimos e contràrios frusiai, muizare Frases su bentu est craduschiandhe ◊ allegat craduschiandhe ca bastat! ◊ candho tronaiat su monte Bàrdia fist tue craduschiandhe dae innedha!… Tradutziones Frantzesu siffler (en parlant du vent) Ingresu to whistle Ispagnolu silbar Italianu sibilare del vènto Tedescu pfeifen.
frísida , nf, nm: frísiu Definitzione genia de zúmiu surdu chi faet una cosa chi passat fúlia segandho s'ària, coment'e unu cropu de foete, fintzes moida de su bentu / bíere a ccn. una frísida = una lampada, un'apenas, su tantu de lu abbizare Sinònimos e contràrios bísulu, frúschiu, frúsiu, muizu, zúmiu Frases intendhiant sa frísida de s'àbbile falandhe dae àgheras ◊ su sirbone aiat iscutu duas búfidas chi pariant frísidas de balla ◊ su mojaresu zuchet un'ape a múlinu, a frísidas, finas chi lu punghet ◊ unu trúbidu de tzurrundedhus ndi fut essiu a frísius de una gruta ◊ at sonau cun frísius de bentu chi fiant a timi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sifflement Ingresu hiss Ispagnolu silbido Italianu sìbilo Tedescu Pfeifen.
frusciàda , nf: (fru-sci-a-da) Definitzione su fruschiare, surbiada Sinònimos e contràrios frúschiu, frúschida Frases su bentu est minetosu cun frusciadas e sonos de terrore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup de sifflet Ingresu whistling Ispagnolu silbido Italianu fischiata Tedescu Pfeifen.
fruscidàre , vrb: fruscitare Definitzione istare a fruschiedhu Sinònimos e contràrios afruschiare, ammuinai 1, frusiai, frusitai, moidare, múere, muizare, sulietai, sulitai, surbiai, zumiai Frases apo intesu puzones fruscitendhe e mi so frimmu a los iscultare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu siffler Ingresu to whistle Ispagnolu silbar Italianu fischiare, fischiettare Tedescu pfeifen.
frusitài , vrb Definitzione istare a frusitu Sinònimos e contràrios afruschiare, fruscidare, frusiai, muizare, sulietai, sulitai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu siffloter Ingresu to whistle Ispagnolu silbar Italianu fischiettare Tedescu vor sich hin pfeifen.
impipài 1, impipàre , vrb Definitzione importaresindhe, no fàere contu, lassare a pèrdere calecuna cosa o chistione Sinònimos e contràrios afutire, strafudhai, strufudhire Frases benidiche chin nois e impipadindhe de babbu e de cuile! ◊ tres pisedhos si pessighint a coedhas mesu fora, impipèndhesi de su fritu ◊ impipadindhe, no ti les matana! 2. si su batu est rassu s'impipat de anzone e de crabitu! Ètimu itl. impiparsene Tradutziones Frantzesu se ficher de Ingresu not to care Ispagnolu tener sin cuidado, importar un comino Italianu infischiarsi Tedescu pfeifen.
importài , vrb rfl: importare Definitzione interessare, àere importu; lassare a pèrdere, no fàere contu de calecuna cosa, fàere finta de nudha; giare múngia, matana, costare pelea e impícios fintzes in su sensu de cosa chi tocat a fàere Sinònimos e contràrios afutire / interessai Frases no t'intris in cosa chi pagu t'importat! ◊ faedha in artu ca importat a mie puru su chi ses nendhe! ◊ no mi ndi est importau nudha! ◊ no t'importet su chi faghent sos àteros: tue no toches cosa anzena! 2. isse de bois si ndhe importat! ◊ commo chi ti est passau cada briu ti ndhe importas de punnas galanas! ◊ issu si ndhe importat, de custas cosas! ◊ su mastru est semper brigàndhelu, ma su pitzinnu si ndhe importat ◊ ti ndhe importat: candho sa cosa est pulia podent pessare su chi lis aggradat ◊ Ziranu, importadindhe! ◊ de su bentu mi ndhe importo, sétzidu in domo iscaldíndhemi! 3. za ti est importadu, oe, totaganta die carrendhe brochetos a codhu!…◊ za li est importendhe cuss'istúdiu, sempre a tzufu a líbberu!… Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu importer, s'en ficher Ingresu to matter, not to care Ispagnolu importar un comino Italianu importare, infischiàrsene Tedescu ankommen, pfeifen (auf).
strafudhài , vrb: strufudhai Definitzione importaresindhe, de sa cosa, lassare istare chentza ndhe fàere contu Sinònimos e contràrios afutire, impipai 1, strufudhire Frases si ndh'est strufudhau Tradutziones Frantzesu se ficher de Ingresu not to care Ispagnolu pasar, tener sin cuidado Italianu infischiarsi Tedescu pfeifen auf.
strufudhíre , vrb Sinònimos e contràrios afutire, impipai 1, strafudhai Tradutziones Frantzesu s'en ficher Ingresu not to give a damn Ispagnolu pasar Italianu fregàrsene Tedescu pfeifen (auf).
sulietài , vrb Definitzione sonare a sulietu, ma fintzes surbiare a buca, bogandho súlidu a lavras istrintas po fàere coment'e un'istampu tundhu; fintzes iscúdere a tzirónia, a pertighedha fine Sinònimos e contràrios afruschiare, ammuinai 1, frusitai, moidare, múere, muizare, suai, sulvare, surbiai, surbietai, zumiai 2. non faciais burdellu, piciochedhus, sinuncas oi si sulietu, lah! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu siffloter Ingresu to whistle Ispagnolu silbar alegremente Italianu fischiettare Tedescu pfeifen.