ammirài , vrb: ammirare Definitzione
abbaidare a un'àteru (o una cosa) agiummai cun meravíglia, cun ispantu e istima po sa bellesa, s'abbilesa o àteru, agatare s'àteru de ammiru
Frases
furiaus in sa pratzita ammirendi una mata de magnólia ◊ fint ambos abbaucados ammirendhe cudha pitzinna ◊ ammirant s’àlvure fozida sos chi sunt suta pasendhe
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
admirer
Ingresu
to admire
Ispagnolu
admirar
Italianu
ammirare
Tedescu
bewundern,
schätzen.
aprentziàre , vrb: apressai,
apressiai,
apressiare,
apretzai,
apretzari,
apretziai,
apretziare,
prejare Definitzione
apostivigare cantu si balet una cosa, pònnere unu valore a calecuna cosa; pònnere in càrculu e àere arrespetu (foedhandho de gente); dimandhare unu praxere; brindhare po o a calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
perisciare
| ctr.
ilzenzare,
menispresiare
Frases
custu mi serbit po apressai mélgius s'òpera ◊ eus fatu apretzari su dannu chi ant fatu in s'ortu ◊ totu su chi as fatu su meri dhu fait apretzai e ti dhu pagat
2.
como ses de sa bidha s'istrallera chi neune ti tet apretziare! (A.Puddu)◊ poesia díliga e ondrada de música, sa sua, apretziada in cuss'ora dae unu pópulu intreu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
estimer
Ingresu
to appreciate
Ispagnolu
apreciar
Italianu
apprezzare,
stimare
Tedescu
schätzen.
avalorài , vrb: avalorare Definitzione
betare o pònnere su prétziu, giare prus valore, importu, càrculu, pigare prus valore, prus capacidades
Sinònimos e contràrios
| ctr.
ibbalorie
Maneras de nàrrere
csn:
a. is dannus = perissiare; avalorai sa fidi = crèschere, afortire sa fide (in Deus)
Frases
cantu dh'ant avalorada cussa domu noa? ◊ su trabballu chi fait sa fémina in domu no est avalorau ◊ pitzinnu de virtude e de talentu, podiat sa famíglia avalorare ◊ sos poetas avalorant de onore sa Saldigna ◊ sa vena poética sua istesit avalorada dae s'ischire de pinna e de líteras
Tradutziones
Frantzesu
mettre en valeur
Ingresu
to appreciate
Ispagnolu
valorar
Italianu
valutare,
valorizzare
Tedescu
schätzen,
aufwerten.
calculài, calculàre , vrb: carculare,
craculai Definitzione
pònnere in contu, crèdere o cunsiderare de importu; fàere contos, càrculos matemàticos
Sinònimos e contràrios
cunciberare,
sumari
/
computai,
contae,
contizare
Frases
nemos lu càlculat, a isse, siscuru! ◊ ita est, fémina de craculai cussa puru?! ◊ a s'amigu chi méritat istima devias nessi a isse calculare (A.Casula)◊ intendho chi sos babbais sunt fatendhe a litru intreu: ite ministros de Deu los cherides calculare?! ◊ un'ómine non las càrculat nemmancu, custas istralleras, antzis bi gruspit a supra ◊ a mei no m'iat a èssiri craculau mai nemus
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
estimer
Ingresu
to appreciate
Ispagnolu
calcular,
estimar
Italianu
apprezzare,
calcolare
Tedescu
schätzen,
berechnen.
iltimàre , vrb: istimai,
istimare,
stimai Definitzione
tènnere istima, amore, arrespetu, ammiru po ccn., bòllere bene, giare importu; fàere contu de unu valore, de cantu balet una cosa
Sinònimos e contràrios
amai,
calculai,
cunciberare
| ctr.
odiai,
tirriai
Frases
ti amat ca tue l'as difesu e l'istimas ◊ si istimais isceti a cussus chi si torrant istima, ita méritu teneis? (Ev)◊ t'istimaiant a sana, ma como chi ses morta raramente una borta ndhe faedhant sentza dolu e pena (A.Casula)◊ semprecandho mi est pretzisu, Columba, de t'istimare! ◊ dh'istimant comente a una fígia
2.
in préigas, in versos e in prosas s'Ísula sua l'at sempre istimada sa piús cara de totu sas cosas ◊ de innòi depeus bogai chi nosàterus si depeus istimai po is prus úmilis creaturas
Ètimu
ctl.
estimar
Tradutziones
Frantzesu
aimer
Ingresu
to love,
to esteem
Ispagnolu
amar,
estimar
Italianu
amare,
stimare
Tedescu
lieben,
schätzen.
prejàre , vrb: aprentziare*,
presiare,
pressiare,
pretziai,
pretziare Definitzione
apostivigare, istabbilire cantu si balet una cosa, pònnere unu valore o prétziu a calecuna cosa, dimandhare su prétziu de cosas a bèndhere; pònnere in càrculu e dimandhare po àere calecuna cosa, unu praxere, un'agiudu, brindhare a ccn. po calecuna cosa / pretziare una fémina, un'ómine = bíere o cricare de cumprèndhere ite si balent una fémina, un'ómine
Sinònimos e contràrios
dimandhare,
percontare
/
combidare
Frases
no si podet cumprèndhere nen pretziare cultura, limba, arte si no ponimus mente a sas régulas e modos de produtzione de unu pópulu ◊ fit pressiada e calculada che bona massaja ◊ est una poesia chi prétziat su tribàgliu de sos artesanos
2.
de piagheres mi ndhe ant fatu àteros e ndhe apo duritu a los torrare a presiare
3.
a su betzu chi l'at sanada l'at pretziadu a s'afidu ◊ mi ant presiadu a distimonzu pro un'isposu ◊ no aiat cuizadu una bajana chentza pretziada, ma neune lu cheriat ◊ l'apo pretziadu a bènnere a domo ◊ at presiadu totu sas amigas a manigare ◊ is amigus m'ant pretziau a sa festa, ma no potzu andari
Tradutziones
Frantzesu
estimer,
solliciter un service,
inviter
Ingresu
to esteem,
to ask a favour,
to invite
Ispagnolu
apreciar,
rogar,
convidar
Italianu
apprezzare,
chièdere un favóre,
invitare
Tedescu
schätzen,
um einen Gefallen bitten,
einladen.