Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

borrúculu , nm Definition essidura in sa pedhe, coment'e una puntighedha chi si faet in matéria Synonyms e antonyms caciúmbulu, fruscedha, furuncu 1, popoti, puburunca, sangiolu Translations French bouton, furoncle English furuncle Spanish grano Italian forùncolo German Furunkel.

brúgula, brúgura , nf: búlgula, búrgula Definition genia de essidura pitichedha in sa pedhe (e fintzes neu); nau in cobertantza, neghe, difetu / no bi at, no bi at restadu una b. = nudha Synonyms e antonyms buizola, burbuja, malcitu / ampístula, brussedha, caigioni, dolimazosa, frusca, fruscedha, pabedha 1, sembu 2. pro che leare s'errore e redímere sa zente mortu est subra sa rughe chena búrgula e neu ◊ su logu est netu che istedhu: no che at una búrgula! Etymon itl. brùcola Translations French acné, bouton, furoncle English acne Spanish acné, grano Italian acne, foruncolétto German Akne, kleiner Furunkel.

buciòne , nm Definition butone de frore ancora chentza apèrrere Synonyms e antonyms portzedhu Sentences bucione de rosa, che rosighedha in su ratu abberzendhe ses tue! Scientific Terminology rbr Translations French bouton English bud Spanish capullo Italian bocciòlo German Knospe.

buischèdha , nf Definition genia de essidura pitichedha chi si martzit, si faet in matéria, in sa pedhe Synonyms e antonyms brúgula, buizola, burbuja, malcitu Translations French bouton, furoncle English furuncle Spanish grano, espina Italian forùncolo German Furunkel.

buròne , nm: burrone Definition genia de essidura o ufradura in sa carre Synonyms e antonyms gurone* / cicione 2, fruscedha, tzulumbone Translations French tumeur, bouton (reg.) English tumour Spanish tumor Italian tumóre, fìgnolo German Geschwulst, Furunkel.

caigiòni , nm: caizone Definition ufradura chi faet sa puntura de sa musca a cuadhos e boes; custa genia de musca etotu; in cobertantza, bisóngiu Synonyms e antonyms babajone, babatzone, papajone, tajone / ampístula, brúgula, dolimazosa, frusca, fustema, postema / malandra / cdh. caicioni 2. aiat pérdidu sa sedha e como si bidiant sas malandras, sos caizones ◊ s'àinu est sempre cun caizones in su corzu ◊ in costas giughiat caizones e mancu l'ant giuntu a beranile 3. su carru tandho mi serbiat, mi ndhe at bogadu tantos caizones Scientific Terminology crp, tabanus intermedius, chrysops italicus Translations French bouton, plaie English sore Spanish picadura, habón, tábano Italian fìgnolo, piaga German Furunkel.

cuntzúpula , nf Definition pubuntzuledha, butone de frore innanti de si apèrrere Synonyms e antonyms bótzicu, butone, portzedhu, tràmula Scientific Terminology rbr Translations French bouton, bourgeon English bud Spanish capullo Italian bòccio German Knospe.

lantúrra , nf: laturna, laturra Definition genia de essidura in sa pedhe chi apustis faet matéria Synonyms e antonyms cicione 2, latorredha, sangiolu, tzoedhu Sentences de una laturra niedha mòrgiat! ◊ custa est una laturra: ariseu portamu pariat una punturedha in su didu, oi portu sa manu unfrada e su guronedhu totu sàngia! ◊ cussa laturra a forma de nuxi, in su pei, mi est costada duus mesis de letu ◊ dhi at essiu lanturras Etymon srd. Translations French bouton, furoncle English boil Spanish furúnculo Italian forùncolo German Furunkel.

malàndura , nf: maràndhula, maràndua, maràndula, maràndura, marànnula Definition fae in sa pedhe, essidura, guronedhu orrúbiu chi faet a iscrafíngiu o ufradura po puntura de calecunu bobboi, po corpadura; sa gràndhula asuta de sa barra e, a logos, su tretu tra su tzugu e sa barra de fundhu de su porcu, prena de gràndhulas (néulas), chi si cunfetat che a sa panceta Synonyms e antonyms babajone / arràndula, gaticiola, giàngula, gràndhula, làndora / ganga Sentences seu a iscrafíngiu totu a maràndulas ca apu papau cosa cun píbiri ◊ candu intramu a mari ndi essei cun is cambas a maràndulas de su bromu ◊ po no pigai a iscrafíngiu a tui mi depu preni de maràndulas dèu cun cussa fà?! Etymon srd. Translations French bouton English bulge Spanish roncha Italian pónfo German Schwellung.

pabarúncula , nf: paburúncula Definition fruschedha pitica, essidura; genia de cosa bianca, grassu, chi si arregollet in is gràndhulas de sa pedhe; fintzes orrughedhu de calecuna cosa segada, farinedhu Synonyms e antonyms brúgula, buizola / cífrinu, fanialla, palfaruza Sentences li at essidu una pabarúncula in buca Etymon srd. Translations French pustule, bouton d'acné English small red pimple in the face Spanish pústula, grano Italian pustolétta German Pickel.

portzédhu , nm Definition s'ogu de is linnas a bocighedha acanta a isparare, apunta a fàere su frore; granu de laore chi orrostindho no si est ispratu deunudotu Synonyms e antonyms bótzicu, bucione, butone, cuntzúpula, tràmula Sentences no b'isparghet portzedhu in sas enas ◊ cust'ómine fit che portzedhu de lizu ◊ est issia bella che unu portzedhu de rosa ◊ ruju che portzedhu de grabellu ◊ portzedhos de melagranada 2. dae cue a unu pacu at cumintzau s'isparada de portzedhos de trídicu moriscu istichiu in sa chisina pro arrustire Scientific Terminology rbr Etymon ctl. poncella Translations French bouton, bourgeon English bud Spanish brote Italian bocciòlo German Knospe.

sémbu , nm: semmu, semu Definition singiale o marcu, de maladia, de segada o de freadura, chi abbarrat (prus che àteru in sa pedhe); crosta, pigighedhu de sàmbene sicau comente faet in is segadas; genia de essidura in sa tita de is animales e a bortas de sa fémina allatandho; css. cosa chi abbarrat coment'e singiale lassau de un'àtera; dónnia cosa in cantu est distinta de un'àtera / min. semotu Synonyms e antonyms muca, sémida, sinnale / ampístula, brussedha, caigioni, dolimazosa, essidura, frusca, gurone, pabedha 1, postema, semadura / piessignu Idioms csn: su mali de is semos = zenia de apesta; sembu iscantau, coghinau = fruschedha martzida; semu de coi = carbuncu Sentences a s'àinu si li bident sos semos de comente l'at pitigadu su sedhone ◊ custas abbas de súlfaru assaldant sa carena de sos semos chi giughimus in ossos 2. no ti che catzes su semu de sa frascada, si no est bene sicu, ca ti essit torra sàmbene! ◊ su semu de sa secada 3. cust'erba est addata po semus 4. Deus dat semus de divinos dissignos ◊ custos sunt sos semos de sa decadéntzia ◊ no si bidet buscu o semu de alzola, no bi creschet olia ne ispiga ◊ issos no ant lassatu sinnu o semotu de su chi est fata s'identitate, sa memória de s'anticóriu (G.Albergoni) 5. no bi at semu de sa pessone chi no apet su númene sou, in sardu puru Translations French bouton, cicatrice English scare sign Spanish cicatriz, señal Italian ségno da cicatrice, fìgnolo German Narbe, Furunkel.

tràmula , nf: tràmura Definition gurdonedhu de frore de s'olia e fintzes de àteras matas (es. crecu, ílighe) chi dhu faent a sa matessi manera / sa t. essit, s'àrbure faghet sa t. Synonyms e antonyms bótzicu, butone, crannuchedha, cuntzúpula, portzedhu Sentences dogni ratu est tràmulas brotendhe ◊ túncios de piantu cuades istratzendhe tràmulas sicadas a su coro ◊ si annoant sas isperas che tràmula in s'olia ◊ ant tràmulas chercos e olias 2. su sole si ch'est betendhe in su mare cun tràmulas de rosa Etymon crsn. Translations French bouton, inflorescence English inflorescence Spanish inflorescencia Italian mìgnola, infiorescènza German Blütenstand.