Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acamingiài , vrb Definition bogai camíngiu, bogare ragas, arrennèscere a fàere una cosa Synonyms e antonyms intzodhai, spodhai Sentences a ti nai ca nou, no ndi acamíngiu nudha ◊ candu at biu ca a sou no ndi acamíngiat nudha currit a circai agiudu Etymon srd. Translations French comprendre English to gather Spanish comprender, salir Italian raccapezzare German sich zurechtfinden.

assaborí , vrb: assaborire Definition cumprèndhere una cosa chi no si est inténdhia bene, chi si est inténdhia a arrogus e a mússius, leare cabu, leare oru de calecuna cosa chi no s’ischit Synonyms e antonyms assabèschere, assebeltare, bodhiri, indennentai, scasumai, scolliri Sentences da'ite l'as assaboridu chi est gai su chi est nendhe sa zente? ◊ lassamí ponni prus acanta, ca no intendu e no ndi assaboru nudha! ◊ zughiant unu chistionu ma no ndhe lis apo assaboridu nudha ◊ no ndi apu pótziu assaborí nudha de su chi depint fai Etymon srd. Translations French percevoir, réussir à comprendre English to perceive, to realize Spanish percibir, lograr entender o saber algo Italian percepire, riuscire a capire o a sapére German verstehen, erfahren.

atibbíre, atibbíri , vrb Definition aferrare in su sensu de cumprèndhere su chi si narat o s’intendhet o liget Synonyms e antonyms atinai, cumprèndhere Sentences no atibbit nudha, cussu ◊ candho fist minore no atibbias (G.Ruju)◊ sas féminas si fint atristadas, fortzis ca aiant atibbidu s'irballu ◊ no si cumprendhiat, no beniat bene a atibbire cantu nos inghiriaiat ◊ s’argumentu de su líbberu non fit tantu bonu a atibbire ◊ sa tradutzioni mi est serbia po atibbí asua de is diferéntzias de is duas línguas Translations French comprendre English to perceive Spanish percibir, entender Italian percepire, comprèndere German wahrnehmen.

atinài , vrb: atinare, atinari Definition èssere in tinu, portare tinu, atuare, àere presente sa cosa in sa mente, pentzare, cunsiderare is cosas Synonyms e antonyms atibbire, atoare, penciai, supentire | ctr. irbariare Sentences cun cussos issudhos in conca sa mama no est atinandhe mancu a fàchere un'acasazu a sos pitzinnos ◊ peus pro chie no atinat! ◊ atina a camminari! ◊ s'ómine si no est in tinu no atinat a nudha e a bortas fachet machíghines (M.Canu) Etymon spn. atinar Translations French comprendre English to include Spanish reflexionar Italian comprèndere, riflèttere German verstehen, überlegen.

atoàre , vrb: atuai 1, atuare Definition fàere atentzione e fàere capia de una cosa, pentzare o fintzes fàere pentzare a una cosa o chistione; cunsiderare, carculare, fàere contu de is cosas e chistiones Synonyms e antonyms afetuare, assagumare, atinai, atuire, cunsentire, penciai, supentire / ammentare | ctr. irbariare Idioms csn: atuare a una cosa = pentzai a una cosa; atuare una cosa a unu = arregordai o nàrriri una cosa a unu a manera de si ndi acatai; atua! = dona atentzioni!, dae tentu! Sentences una cosa ebbia fit atoandhe bene como: issa cheriat leada in bonas pro l'azuare ◊ si no bi atoas tue chi ses una fémina, a cosas goi, deo prus pagu puru! (M.Danese)◊ bidet sas cosas, ma no bi atuat: in cussu est pessendhe!…◊ sos pisedhos sunt pessendhe a zogare, si no bi lis atuant sos mannos su dovere ◊ atuendhe fis a su chi at nadu su notaju? ◊ ohi, mancu atuendhe bi fia: setzide a bos combidare! ◊ atuabbilu, cussu cumandhu, a babbu tou, no si ndhe irméntighet! ◊ si unu lezet chentza bi atuare no cumprendhet nudha 2. bastat de pensare a sa mannària de custos terrinos e si podet atuare cantu podent rèndhere Etymon itl. attuare Translations French comprendre par intuition, réfléchir English to sense, to be conscious, to reflect Spanish intuir, ser consciente, reflexionar Italian intuire, èssere cosciènte, riflèttere German intuitiv erkennen, bewußt sein, überlegen.

cumprèndhede, cumprèndhere , vrb: cumprendi, cumprèndiri, cumprènnede, cumprènnere Definition coment'e aferrare bene una cosa o una chistione cun sa mente, coment'e intrare aintru e ischire giustu ite o comente est / pps. cumpresu, cumpréndiu Synonyms e antonyms assaborire, òrrere Sentences za mi l'as ispiegada, sa cosa, ma no l'apo cumpresa ◊ dae pisedhu a pisedha no si ndhe cumprendhet nudha, oe! ◊ gei mi seu cumpréndiu dèu, mancai ti fatzast a tontu! ◊ tui no cumprendis sa beridadi ca pagu ti interessat ◊ zughet una essidura, ma mancu su dutore bi l'at cumpresa 2. in chistiones gai deo no bi cumprendho nudha ◊ ómines de s'isciéntzia chi sunt mastros cumprendhent in sas undhas e in sos astros (Màsala) Etymon ltn. cumprehendere Translations French comprendre English to understand Spanish entender, comprender Italian capire, comprèndere, intèndere German verstehen, begreifen.