Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afallíre, afallíri , vrb: fallire Definition nau de laore, sicare chentza lómpiu, a ispiga buida, tocau a népide, a sole Synonyms e antonyms avagliai Etymon srd. Translations French dessécher English to fog Spanish volverse zocato Italian divenire afato German verkümmert werden.

aredhàre , vrb Definition essire asciutu meda, sicau, fàere a crosta Synonyms e antonyms aghedhare, ansare, carasare Etymon ltn. *arellare Translations French dessécher English to dry (up) Spanish secar Italian inaridire, disseccare German ausdörren, trocknen.

arridàe, arridài, arridàre, arridàri , vrb: arritare Definition fàere o essire àrridu, fàere sa cosa deasi sicada chi si segat luego po dha tocare, o tostada, ma fàcile a fàere a farinos Synonyms e antonyms ansare, carasare, turrai Sentences at arridau duas fitas de pani in sa braxa ◊ su soli pitziosu àrridat is ispigas ◊ s’astrau àrridat fintzas s’erba ◊ in istiu sa terra si àrridat de su sole forte Etymon srd. Translations French dessécher English to dry (up) Spanish secar Italian disseccare, essiccare German trocknen.

assichillonài , vrb: assichizonare, atzichillonai Definition nau de erbas e mescamente de frutuàriu, essire aortitzu, fàere a sichizone, igragalare; nau de unu, imbeciare, essire totu a tzirbisas che cosa igragalada, chi est sicandhosi Synonyms e antonyms acalabiare, allagorjare, allartzanai, astenare, indisichire, sicai / frongire Sentences cussus froris dhus at atzichillonaus s'arrosu mascu 2. sa pedhi si dhi fuat totu atzichillonada coment'e cussa de una fémina bècia (V.Demuro) Etymon srd. Translations French dessécher English to whiter Spanish apergaminarse Italian incatorzolire German einschrumpfen.

assicorràe, assicorrài, assicorràre , vrb: atzicorrai, tzicorrai Definition fàere sicau che corru, arridare, sicare meda, a tropu; còere a tropu, a sicadura Synonyms e antonyms arridae, atostorare, sicai Sentences s'asciutori at assicorrau sa terra ◊ lassa torrai suidu, deghinò ti assicorrant is prumonis! 2. seo assicorrau che unu cantu de linna ◊ dhui teniat pistocus atzicorraus Etymon srd. Translations French dessécher English to dry (up) Spanish desecación Italian rinsecchire German trocknen.

astenàre , vrb Definition nau de frutuàriu, intostare o aortire chentza cumpriu (fintzes po pecu); nau de linna, fintzes pipionire, pònnere su greme Synonyms e antonyms acalabiare, agurtire, allagorjare, assichillonai, atecadiare Etymon ltn. extenuare Translations French dessécher English to dry (up) Spanish enmustiarse Italian incatorzolire German einschrumpfen.

aturrài 1, aturràre , vrb: turrai* Definition pònnere in su fogu sa cosa fintzes chi essit assada, in colore de castàngia, passada a fogu, àrrida de si segare cun facilidade atrotigandhodha o pistandhodha; in cobertantza, fintzes fàere a zigota, a befa, pigare a boghes, intzirigare / èssere aturra aturra = apunta a brigare, megai de certai Synonyms e antonyms ansare, arridae / incidai Sentences fiu in coxina ghetendinci in d-unu paperi s'orxu chi iu aturrau ◊ aturrare su pane, sa pobassa ◊ su corpus de fizu meu l'azis lassadu supra de sos rocarjos, a l'aturrare soles e bentos ◊ as aturradu su papassinu tostu che sa preda! 2. sa genti fiat aturrendi a s'àrbitru Translations French dessécher, torréfier English to roast Spanish desecar, tostar Italian disseccare, torrefare German austrocknen, rösten.

irmurtíre , vrb: ismultire, ismurtire Definition pèrdere s'abba, nau pruschetotu de erbas e linnas (ma fintzes de casu nou, de arrescotu); fintzes coment'e prentzare, fàere pèrdere s'abba Synonyms e antonyms addormicare, sumortire Etymon srd. Translations French dessécher English to dry up Spanish marchitar Italian smùngere German den ganzen Saft saugen aus.

sicài , vrb: sicare, sicari Definition bènnere mancu s'abba (o fintzes àteru deasi), pèrdere, bogare o fàere pèrdere s'abba fintzes a essire asciutu, nau mescamente de erba e matedu chi morit ca no podet fàere chentza abba; nau de funtanas, acabbare de bogare abba, nau de animales de múrghere, acabbare de bogare late; nau cun arrennegu, iscúdere a forte de fàere abbarrare cun calecunu arremu coment'e cancarau, retesu, de no ndhe serbire prus / pps. sicadu, sicu Synonyms e antonyms sciutai / cancarare Sentences si s’annada sighit cust'isciutori est sichendu fintzas s’erba po su bestiàmini, is trigus funt totus cobomaus ◊ s'avra mi che at sicau s'ortu: mi podeis giare unu pagu de pisu po s'ierru?◊ su sole forte sicat sa cosa prantada, si no est abbada ◊ in istiu s'erba in Sardigna sicat totu ◊ su sàmbene si mi sicat in sas venas ◊ in sos ispinatzos si bi iferchiat sa figu a sicare ◊ in s’istari is carrúcius bècius si sicant e funt bellus mera po su forru 2. si ch'est sica s'abba de s'isseta ca a custas oras la serrant ◊ sas berbeghes candho sunt próssimas si che sicant ◊ sicada si est sa rica funtana chi bundhaiat abbas a toroju (G.Ruju)◊ sas berbeghes si sicant fintzas pro maladia 3. ti sico sas manos, si ti lompo a t'iscúdere! ◊ li deviat sicare sa manu de bi la cancarare pro vida! Etymon ltn. siccare Translations French dessécher, sécher English to dry (up) Spanish secar Italian seccare, inaridire German trocken, dörren.