cocói , nm Definition (in calecunu logu upm) segundu su logu dhu narant a una genia de animaledhu cun su corgiolu, fatu a bisura de caragolu (cocóide pintu), in àteru logu a unu bobboi chentza de corgiolu chi camminat a illascinadura che a su tzintzigorru, ma est longhitu (cocoi nudu)/ fai a cocoi = allorigare, atrotoxai, pinnicai in giru sentza chi unu càbidu torrit cun s'àteru e a girus sempri prus istrintus acostendusí a su centru, fai a caragolu Synonyms e antonyms babbacorra, barbodha, cocóide, cocorra, cocorróciu, cocorróide, croca, gioga, pissigorru 1, portamincorras, sicigorru, tabacorra / babballuca 1 Sentences candho proet essint sos cocois ◊ cocoi cocoi, boga sos corros! ◊ segundhu ue, bi faghent sos cocois aira ◊ sos cocois como los pesant pro los bèndhere ca bi at zente meda chi ndhe chircat ◊ tiu Pepe muru muru fit acogliendhe cocoi chi fit essidu dae sas moridinas e dae sas tupas 2. chei sos cocois faghides, bois, chi essint addaghi proet! ◊ locura est chi presumant sos cocois, ca giughent corros, a pòdere arare! (Cubeddu) Surnames and Proverbs smb: Coccoi, Cocoi Scientific Terminology crp Etymon srd. Translations French escargot English snail Spanish caracol Italian lumaca German Schnecke.
cròca , nf, nm: croga, crogu Definition genia de tzintzigorru siat de terra e siat de mare; su corgiolu (corra) de sa cóciula e fintzes de is oos; sa conca de s'ossu mannu de sa còscia, s'incàsciu suo e mescamente is ossos de su lumbu, in pitzu de is nàdigas (deosi fintzes cloga, a logos) Synonyms e antonyms babbacorra, ciócula, cocoi, cocorra, cocorróciu, cocorróide, gioga, pissigorru 1, sicigorru, tabacorra / cóciula / lumbu Idioms csn: croca nuda = tiligugu; s'ossu de sa c., de sa gioga = su fusti de sa coa, sa coa de s'ischina o crogale, itl. còccige; sa ruche de crocas = su tretu in mesu de sos duos lumbos; abbistu che c. = tontu che napa; mudu che c. = citiu deunudotu Sentences sas crocas abbarrant istichias in tempus assutu ◊ proghe proghe, sa zente fit totu andhandhe a cullire crocas ◊ sas crocas fint sapurias chi no si catzabant dae buca! 2. no bi at a resèssere mai: est che a illichidare su mare a croga! 3. su traghinu galanu como est mudu che croca 4. si at ghetau sa camisa in crocas ◊ pòveras crocas mias, dresta e manca: sunt die e note sèmpere a tochedhu! ◊ s'àinu intórticat sa croca a s'irdobbonzu Scientific Terminology crp, crn, helix hortensis Etymon ltn. cochlea Translations French escargot, ilion, bassin English ilium, snail, pelvis Spanish caracol, pelvis Italian lumaca, ìleo, bacino German Schnecke, Darmbein, Becken.
giòga , nf Definition upm., genia de tzintzigorru (dhue at logu chi est sa padedha 1 o pagellida)/ min. gioghita / gioga minuda = calidade de sintzigorredhu minudu (helix pisana, leucochroa candidissima); giógula marina = cóciula / in sa carena de sa zente, s'ossu de sa gioga, de sa croca = su fusti de sa coa, sa coa de s'ischina, crogale, itl. còccige; male de sa gioga = itl. fimòsi (su pizu de sa pedhe chi cuguzat sa conchedha de sa natura de s'ómine est tropu afissa e no si ritirat); in carchi logu est sa calanca de s'ogru Synonyms e antonyms cocoi, croca Sentences sa gioga candho pioet girat e si giughet sa domo a trazu ◊ dae sendhe criaduras andhaimis a gioga chi nos serviat a nos catzare su fàmine ◊ fimis cuntentos candho su chi poniat in su piatu fit cosa chi aimis regortu cun sas manos nostras: fenuju, gioga, cugumedhu, antunna, beda, ispàrau 2. in sa gioga tocait de fàghere un'iscanzadura, che unu trau de giacheta, pro fàghere sos ojos a su santu Translations French escargot English snail (big) Spanish caracol Italian chiòcciola German Schnecke.
grògu 1 , nm Definition genia de tzintzigorredhu de mare, minudu meda, in colore de chinisu, lisu a pintirighinos, est bonu a papare; dhue at logu ue is grogos funt tzintzigorros de terra, mannos Synonyms e antonyms caragolu 2. su pitzinnu giughet unu grogu de cussos mannos, zogandhe Scientific Terminology its, monodonta turbinata? Translations French escargot de mer English sea snail Spanish caracol de mar Italian lumachina di mare German Meerschnecke.
sicigórru , nm: cicigorru, sinsigorru, sintzigorru, sissigorru, sitzigorru, tzintzigorra Definition animaledhu cun su corgiolu (corra) tundhu a bisura de caragolu: bogat una genia de saliàciu e in conca, candho essit a is abbas mescamente, bogat coment'e duos corros, modhes, ue in punta portat is ogos: cun custu númene est mescamente su biancu e un'àtera calidade birdància (boveri) e si arregollet po papare (su papu)/ su sitzigorru est símbulu de is bregungiosos ca comente dhi tocant is corros che dhos torrat a intrare Synonyms e antonyms babbacorra, barracorru, cocoi, cocorra, cocorróciu, croca, gioga, pissigorru 1, portamincorras, suntzorra Idioms csn: mamma de sitzigorru = zenia de cocoi chentza corza; sitzigorru buca modhi = chi zughet s'oru de sa corza, in s'ala abberta, tropu fine, chentza fata (e pro cussu no est bonu, depet sighire a crèschere); no bàliri unu sitzigorru = no bàlere a nudha; lassai isciogai is sitzigorrus = pònnere a zeunare; circai sitzigorrus a cúmpudu = candho ancora no sunt essidos, furriendhe sas pedras o àteru a bídere si bi ndhe at; sculaciai is sitzigorrus = segarendhelis sa punta de su caragolu (culàciu), prima de los sighire a còghere in sa bagna, a manera chi, manighèndhelos, ndh'essant a sutzadura Sentences betanci cussus sissigorrus a sa bagna e testadha de sali ◊ istrama, po papu de sitzigorru dh'as pigada?!◊ apu biu unu sicigorru cun tres mois de trigu… 2. sitzigorru, bogandi is corrus a foras e lassa sa bregúngia! Scientific Terminology crp, helix pomatia Etymon srd. Translations French escargot English snail (big) Spanish caracol Italian chiòcciola, lumaca, lumacóne German Schnecke, große Schnecke.
tapàda 1 , nf Definition sa mongeta arregorta in istade, candho est serrada cun d-unu pígiu biancu e istat firma in su buidedhu chi s'at fatu asuta de terra; genia de tzintzigorredhu de mare Synonyms e antonyms mongeta, monza 1, tapacorra Sentences de tapadas si ndi agatat meda me is cardalis Scientific Terminology crp, helix aperta Etymon srd. Translations French limaçon, escargot English snail Spanish caracol Italian chiòcciola German Schnecke.
tzintzigòrra, tzintzigórru , nf, nm: sicigorru*, titzigorru, tzintzincorru, tzitzigorru Definition cocoi, bobboi a corgiolu (corra) tostau a caragolu, bonu fintzes po papare (su papu); a logos tzintzigorru dhu narant a su tirriolu Synonyms e antonyms babbacorra, barracorru, cocoi, cocorra, cocorróciu, croca, gioga, pissigorru 1, portamincorras, suntzorra Sentences sos tzintzigorros lassant sa bae ue passant ◊ Papatzàpulos papaiat tzintzigorros boveris, figau orrostiu, bidaritzu… non grisaiat nudha! Scientific Terminology crp Translations French escargot English snail Spanish caracol Italian chiòcciola, lumaca German Schnecke.