cradàmpulu , nm Definition
genia de erba e de frore: buca de lioni, buca de cani, de su mortu niedhu, erba ’e trota
Scientific Terminology
rba, antirrhinum majus
Translations
French
gueule de lion
English
snapdragon
Spanish
boca de dragón
Italian
bócca di leóne
German
Löwenmaul.
irgúnzu , nm: bilguzu*,
irguzu,
isguzu,
orguzu,
urguxu Definition
su tretu in buca inue si ingurtit, tra sa limba e sa canna de su gúturu; sa parte prus istrinta de s'imbudu, su tretu de su tzugu de un'ampudha
Synonyms e antonyms
aghentolu,
gaigastolu,
gorga,
gorguzu,
gurutu,
ingollidosu,
ingrastolu,
ingullidorzu,
ugrullu,
valgastolu
/
alguena,
garguena
Scientific Terminology
crn
Translations
French
gueule
English
jaws
Spanish
fauces,
boca
Italian
fàuci
German
Rachen.
mamúdu , agt, nm: mamutu,
mumutu Definition
nau de s'iscuru meda, candho no si biet nudha; iscuru meda, iscurigore
Synonyms e antonyms
mamucu,
mútiu
Sentences
in s'iscuru mumutu un'ómine s'at pérdiu custa note…◊ custu nche intrat in s'iscuru mamutu de s'irménticu
2.
semmus a mumutu a no si biet mancu a irrocare!
Etymon
srd.
Translations
French
nuit noire,
noir comme dans un four,
noir comme dans la gueule d'un loup
English
pitch dark
Spanish
obscuro como boca de lobo
Italian
bùio pésto
German
stockdunkel.
múrru , nm Definition
su tretu de sa conca in s'oru de sa buca, is lavras (naendho de gente si narat prus su pl.); parte de calecuna cosa chi essit meda a sa parte de ananti (fintzes tretu de unu logu a ispuntone)/ min. murrigedhu
Synonyms e antonyms
bruncu,
fruncu,
murrighile,
mutzichile,
nuncu,
runcu 1
/
làbara
Idioms
csn:
su m. de su porcu, is murrus, sos murros de una pessone, su m. de una màchina, de unu càmiu; murrus isperraus de su frius = laras trapadas; frunziri is murrus = afíere sas laras coment'e atuturèndhelas; murrus de coradhu o de ceréxia = laras rujas; èssere a m. bocau, chin su m., cun su m. che súrbile = èssere primmadu, ammurrionadu, fai murrus grussus; lassare a unu a murros assutos = papaisí totu, pigaindi sa parti sua puru; colare in murros ccn. cosa a unu = darendheli, fagherebbila assazare; fai murrus trotus = fai buchiadas trotas; àere malu m. cun ccn. = èssiri a iscórriu, in disacórdiu; fàghere m. malu a unu = donaidhi a biri de no èssiri prexaus, de no ndi tènniri prexeri, de no dhu bòlliri, nàrriri cosa coment'e po certu; pistare sos murros a unu = pigai a bussinadas; serrare o segare sas naes a murru = a mutzu, pudare s'àrbure dae rughes, a isconcadura, lassendhe petzi su truncu
Sentences
si ti ségudo pipendhe ti frigo su fogu in murros! ◊ fróbbidi sos murros, murri brutu! ◊ sas berbeghes tzacant su murru a sa pica a bufare ◊ po pigai sa cumunioni at postu sa língua unu pagu avantzada asuba de is murrus
2.
Malunedhu Curustu, sendhe chi est ricu e sanu, est semper chin su murru ◊ lassa su murru: alligra, innorobbona! ◊ faiat is murrus pariat unu margiani tentu a lassu! ◊ li ant fatu murru malu e no bi est torradu ◊ sa pisedha at bidu su malu murru in domo de sa sogra e si est posta abbandha ◊ tra issos bi at malu murru ◊ si est allogadu ca in famíllia bi aiat malu murru
3.
de cussu muntone de milliardos mancu in murros nos ndhe colant a nois!
Surnames and Proverbs
smb:
Murru
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
murru
Translations
French
museau,
figure,
gueule
English
mug
Spanish
morro
Italian
muso,
grugno
German
Maul,
Schnauze.