Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

cradàmpulu , nm Definitzione genia de erba e de frore: buca de lioni, buca de cani, de su mortu niedhu, erba ’e trota Terminologia iscientìfica rba, antirrhinum majus Tradutziones Frantzesu gueule de lion Ingresu snapdragon Ispagnolu boca de dragón Italianu bócca di leóne Tedescu Löwenmaul.

irgúnzu , nm: bilguzu*, irguzu, isguzu, orguzu, urguxu Definitzione su tretu in buca inue si ingurtit, tra sa limba e sa canna de su gúturu; sa parte prus istrinta de s'imbudu, su tretu de su tzugu de un'ampudha Sinònimos e contràrios aghentolu, gaigastolu, gorga, gorguzu, gurutu, ingollidosu, ingrastolu, ingullidorzu, ugrullu, valgastolu / alguena, garguena Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu gueule Ingresu jaws Ispagnolu fauces, boca Italianu fàuci Tedescu Rachen.

mamúdu , agt, nm: mamutu, mumutu Definitzione nau de s'iscuru meda, candho no si biet nudha; iscuru meda, iscurigore Sinònimos e contràrios mamucu, mútiu Frases in s'iscuru mumutu un'ómine s'at pérdiu custa note…◊ custu nche intrat in s'iscuru mamutu de s'irménticu 2. semmus a mumutu a no si biet mancu a irrocare! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nuit noire, noir comme dans un four, noir comme dans la gueule d'un loup Ingresu pitch dark Ispagnolu obscuro como boca de lobo Italianu bùio pésto Tedescu stockdunkel.

múrru , nm Definitzione su tretu de sa conca in s'oru de sa buca, is lavras (naendho de gente si narat prus su pl.); parte de calecuna cosa chi essit meda a sa parte de ananti (fintzes tretu de unu logu a ispuntone)/ min. murrigedhu Sinònimos e contràrios bruncu, fruncu, murrighile, mutzichile, nuncu, runcu 1 / làbara Maneras de nàrrere csn: su m. de su porcu, is murrus, sos murros de una pessone, su m. de una màchina, de unu càmiu; murrus isperraus de su frius = laras trapadas; frunziri is murrus = afíere sas laras coment'e atuturèndhelas; murrus de coradhu o de ceréxia = laras rujas; èssere a m. bocau, chin su m., cun su m. che súrbile = èssere primmadu, ammurrionadu, fai murrus grussus; lassare a unu a murros assutos = papaisí totu, pigaindi sa parti sua puru; colare in murros ccn. cosa a unu = darendheli, fagherebbila assazare; fai murrus trotus = fai buchiadas trotas; àere malu m. cun ccn. = èssiri a iscórriu, in disacórdiu; fàghere m. malu a unu = donaidhi a biri de no èssiri prexaus, de no ndi tènniri prexeri, de no dhu bòlliri, nàrriri cosa coment'e po certu; pistare sos murros a unu = pigai a bussinadas; serrare o segare sas naes a murru = a mutzu, pudare s'àrbure dae rughes, a isconcadura, lassendhe petzi su truncu Frases si ti ségudo pipendhe ti frigo su fogu in murros! ◊ fróbbidi sos murros, murri brutu! ◊ sas berbeghes tzacant su murru a sa pica a bufare ◊ po pigai sa cumunioni at postu sa língua unu pagu avantzada asuba de is murrus 2. Malunedhu Curustu, sendhe chi est ricu e sanu, est semper chin su murru ◊ lassa su murru: alligra, innorobbona! ◊ faiat is murrus pariat unu margiani tentu a lassu! ◊ li ant fatu murru malu e no bi est torradu ◊ sa pisedha at bidu su malu murru in domo de sa sogra e si est posta abbandha ◊ tra issos bi at malu murru ◊ si est allogadu ca in famíllia bi aiat malu murru 3. de cussu muntone de milliardos mancu in murros nos ndhe colant a nois! Sambenados e Provèrbios smb: Murru Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. murru Tradutziones Frantzesu museau, figure, gueule Ingresu mug Ispagnolu morro Italianu muso, grugno Tedescu Maul, Schnauze.

«« Torra a chircare