anciulía , nf: antzulia Definition
maladia chi no lassat mòvere, chi faet a dolore a si mòvere, de istare arrimaos; maladia mala a sanare, chi tirat a longas, chi no sanat, marturia
Synonyms e antonyms
càncara,
ciancanu
/
ciaca,
indema,
marturia
Sentences
s'antzulia de sa betzesa: cun d-unu ladu sicu e in sa cadrea cun sas rodas!
2.
apo passadu prus de annu e mesu de antzulia in domo ◊ consola onzi suferente, su chi suspirat in s'antzulia ◊ pro cantu sia abbituadu a bívere in antzulia, baranta oto dies chi so in su letu sunt medas etotu
Scientific Terminology
mld
Translations
French
ankylose,
maladie chronique
English
ankylosis,
chronic illness
Spanish
anquilosis,
enfermedad crónica
Italian
anchilòsi,
malattìa crònica
German
Ankylose,
chronische Krankheit.
ciàca , nf Definition
male, nésiga; male chi durat, malu a sanare
Synonyms e antonyms
antzulia
Scientific Terminology
mld
Translations
French
maladie chronique,
cachexie
English
cachexy
Spanish
enfermedad crónica,
dolencia,
caquexia
Italian
malattìa crònica,
cachessìa
German
Kachexie.
dèma , nf: atema,
demma,
tema Definition
maladia chi tirat a longas, aintru de sa carena e mancu bene connota, fintzes arremadiu, pecu
Synonyms e antonyms
antzulia,
ciaca,
indema,
insemia,
témiu,
tzemia
/
defeta,
peca 1
2.
mi dolet a mortóriu unu prumone, no potzo mancu respirae pro sa dema
3.
sa dema cosa sua est chi est mandroni
Translations
French
misère,
maladie
English
ailment
Spanish
enfermedad
Italian
magagna,
malattìa crònica
German
Gebrechen.
demàre , vrb: addemare Definition
ingòllere tema, maladia, fàere dannu a sa salude
Synonyms e antonyms
ammagagnare,
ammaladiai,
apuntorai,
ilmaladiare,
inciacai,
tunconire
| ctr.
sanai
Etymon
srd.
Translations
French
attraper une maladie
English
to get an illness
Spanish
enfermar
Italian
prèndere una malattìa
German
erkranken.
mabadía , nf: maladia,
malaria,
maledia,
mobadia,
mobeidia Definition
cunditzione de un'organísimu animale o vegetale chi patit calecunu male, cosa chi àrterat sa vida normale, cambiamentu contràriu a s'organísimu e chi dhu faet istare male, de dhu fàere fintzes arrimare o mòrrere; si narat fintzes de ideas, pretesas e cumportamentos esageraos, de unu fàere chi no andhat bene e a sa sighia
Synonyms e antonyms
male
/
neche
| ctr.
saludu,
sanidade
Idioms
csn:
colare, passare una m.; pesare dae m. = sanare, comintzare a si ndhe pesare dae su letu una borta passadu su male; m. mala = chi no sanat, grave, chi tirat a longas; fàgherendhe m. (de carchi chistione) = pigaisidha tropu a disprexeri, tropu a pentzamentu; sa m. de tziu Pitanu (chi portàt s'ala segada, ma su bicu sanu) = maladia pro iscusa, de mandronia; ghetaisí a sa m. = betàresi a malàidu, fàghere finta de èssere malàidu
Sentences
de candho at passadu cussa maladia no podet ingullire ◊ si ndi agatat de mobadias mabas! ◊ parit chi siat una maladia chi no fait a sanai ◊ cussa maladia ndhe li est dipesa de su víssiu de fumare ◊ si no imprinzat cheret nàrrere chi tenet maledia ◊ nos inghiriabant totube maledias de mòrrere e fàmine a chintorja (M.Columbu)◊ de cussu mabivatu naràt ca dhi fut benida custa mobeidia (A.Merici)
2.
lampu, arratza de maladia custa de istare de una festa a s'àtera! ◊ bella maladia, mih, sa mandronia!…
3.
ndi fatzu maladia mala, no ndi torru in sèi! ◊ agiummai ndhe fateit maladia ca su babbu no la lasseit cojare cun chie cheriat issa ◊ parzo pesendhe dae maladia de cantu so débbile ◊ sa maledia mea est chi so iscurtzu, nudu, morindhe de sa gana
Translations
French
maladie
English
illness
Spanish
enfermedad
Italian
malattìa
German
Krankheit,
Leiden.