Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

anciulía , nf: antzulia Definition maladia chi no lassat mòvere, chi faet a dolore a si mòvere, de istare arrimaos; maladia mala a sanare, chi tirat a longas, chi no sanat, marturia Synonyms e antonyms càncara, ciancanu / ciaca, indema, marturia Sentences s'antzulia de sa betzesa: cun d-unu ladu sicu e in sa cadrea cun sas rodas! 2. apo passadu prus de annu e mesu de antzulia in domo ◊ consola onzi suferente, su chi suspirat in s'antzulia ◊ pro cantu sia abbituadu a bívere in antzulia, baranta oto dies chi so in su letu sunt medas etotu Scientific Terminology mld Translations French ankylose, maladie chronique English ankylosis, chronic illness Spanish anquilosis, enfermedad crónica Italian anchilòsi, malattìa crònica German Ankylose, chronische Krankheit.

ciàca , nf Definition male, nésiga; male chi durat, malu a sanare Synonyms e antonyms antzulia Scientific Terminology mld Translations French maladie chronique, cachexie English cachexy Spanish enfermedad crónica, dolencia, caquexia Italian malattìa crònica, cachessìa German Kachexie.

cuartufràssu, cuartuvàlsu, cuartuvràssu , nm Definition genia de maladia chi benit a is peis de unos cantu animales Scientific Terminology mld Etymon itl. quarto falso Translations French rhagade English rhagas Spanish ragadía, enfermedad de los pies Italian ràgade German Schrunde.

dèma , nf: atema, demma, tema Definition maladia chi tirat a longas, aintru de sa carena e mancu bene connota, fintzes arremadiu, pecu Synonyms e antonyms antzulia, ciaca, indema, insemia, témiu, tzemia / defeta, peca 1 2. mi dolet a mortóriu unu prumone, no potzo mancu respirae pro sa dema 3. sa dema cosa sua est chi est mandroni Translations French misère, maladie English ailment Spanish enfermedad Italian magagna, malattìa crònica German Gebrechen.

incalèschere , vrb Definition nau de unu male, impeorare, tirare a tempus longu chentza sanare Synonyms e antonyms incruai, incrudèschere Etymon ltn. incalescere Translations French aggraver, devenir chronique English to aggravate Spanish volverse crónica una enfermedad Italian rincrudire, diventar crònico German sich verschärfen.

indèma , nf Definition maladia mala a sanare, chi tirat a longas, chi no sanat, su no sanare de una maladia Synonyms e antonyms dema*, marturia Translations French chronicité English chronicity Spanish dolencia, enfermedad crónica Italian cronicità German chronischer Charakter.

mabadía , nf: maladia, malaria, maledia, mobadia, mobeidia Definition cunditzione de un'organísimu animale o vegetale chi patit calecunu male, cosa chi àrterat sa vida normale, cambiamentu contràriu a s'organísimu e chi dhu faet istare male, de dhu fàere fintzes arrimare o mòrrere; si narat fintzes de ideas, pretesas e cumportamentos esageraos, de unu fàere chi no andhat bene e a sa sighia Synonyms e antonyms male / neche | ctr. saludu, sanidade Idioms csn: colare, passare una m.; pesare dae m. = sanare, comintzare a si ndhe pesare dae su letu una borta passadu su male; m. mala = chi no sanat, grave, chi tirat a longas; fàgherendhe m. (de carchi chistione) = pigaisidha tropu a disprexeri, tropu a pentzamentu; sa m. de tziu Pitanu (chi portàt s'ala segada, ma su bicu sanu) = maladia pro iscusa, de mandronia; ghetaisí a sa m. = betàresi a malàidu, fàghere finta de èssere malàidu Sentences de candho at passadu cussa maladia no podet ingullire ◊ si ndi agatat de mobadias mabas! ◊ parit chi siat una maladia chi no fait a sanai ◊ cussa maladia ndhe li est dipesa de su víssiu de fumare ◊ si no imprinzat cheret nàrrere chi tenet maledia ◊ nos inghiriabant totube maledias de mòrrere e fàmine a chintorja (M.Columbu)◊ de cussu mabivatu naràt ca dhi fut benida custa mobeidia (A.Merici) 2. lampu, arratza de maladia custa de istare de una festa a s'àtera! ◊ bella maladia, mih, sa mandronia!… 3. ndi fatzu maladia mala, no ndi torru in sèi! ◊ agiummai ndhe fateit maladia ca su babbu no la lasseit cojare cun chie cheriat issa ◊ parzo pesendhe dae maladia de cantu so débbile ◊ sa maledia mea est chi so iscurtzu, nudu, morindhe de sa gana Translations French maladie English illness Spanish enfermedad Italian malattìa German Krankheit, Leiden.

tèma , nf: atema, dema, tzema (sa t. = nr. satèma) Definition càusa, iscusa de unu male, maladia mancari no grave; fintzes prantu longu Synonyms e antonyms ciaca, insemia, iscóticu, iscúgia, mendhea, taca 3, témiu, tzemia* Sentences as collidu tema: mi pares tunconidu Translations French symptôme English illness beginning Spanish principio de enfermedad Italian difètto alla salute, princìpio di malattìa German schlechte Gesundheit, Anfang einer Krankheit.

topímene, topímine , nm: (su t. = nr. sutopímene) ciopímine, sopímini, tzopímene* Definition pecu de s'andhata, maladia chi pigat su bestiàmene a peis faendhodhu camminare a tzopu Synonyms e antonyms assópiu, insopímini, topia, topíghine, topine Sentences apoi de sa maladia de su topímene li sunt adduradas tres crabitas Scientific Terminology mld Translations French piétin English foot-and-mouth desease Spanish cojera producida en las reses por una enfermedad Italian zoppina, zoppìa German Hinken, Maul-und Klauenseuche.