búndhu , nm: búniu Definition
ànima o fortza mala chi unu podet portare in corpus, dimóniu; genia de idea, de pentzamentu malu, de gana forte
Synonyms e antonyms
brusore,
bundhone,
codiedhu,
coedhu,
diàbulu,
mentzitissu
Idioms
csn:
pònnere b. in conca = fàghere irbariare, dilliriare; nighedhu che b. = niedhu deretu, píghidu; ponner bundhu a ccn. = fintzas pònnere imprastu, cuntentare, ponner fatu
Sentences
cussa fémina faghiat sa majarza, ca nachi zughiat bundhos ◊ che bardófula si zirat in tundhu che puntu de un'irribiu o chi in corpus aeret zutu bundhu ◊ fúilas sas profertas de su bundhu! ◊ su preigadore fit nighedhu chi pariat unu bundhu ◊ ih, chi t'intrighint is búnius: tui ses?!
2.
sa chi li mintet bundhu in su crevedhu est su cadone chin sa ligadorza ◊ presumidos che tue in custu mundhu mai ndh'apo connotu sentza bundhu!
3.
e no lu contes su chi as fatu a proa: s'istadu fit a ponner bundhu a tie t'aia dadu una proendha noa! (A.Frau)
Etymon
ltn.
("immundus" paret menzus de "vagabundus": in srd. "munnedha, bunnedha" che àteras peràula)
Translations
French
esprit malin
English
evil spirit
Spanish
diablo
Italian
spìrito maligno,
demònio
German
Unhold.
fraissínu , agt: fraitzinu Definition
chi giughet fraitza, chi est fraitzu, chi giughet trassas / fari cosa a fura fraitzina = cun trassa
Synonyms e antonyms
chentupizas,
fraitzosu,
maciaresu,
malfusu,
totupizas
Sentences
at fatu una fura fraissina ◊ at fatu un'arrisu fraitzinu
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
malin
English
cunning
Spanish
astuto
Italian
furbésco
German
verschlagen.
fraitzósu , agt Definition
chi giughet fraitza, chi faet a sa fraitzina, cun ingannu
Synonyms e antonyms
fraíciu,
fraissinu
Sentences
ses fraitzosu e giranteri e cun iscujas nos bendhes cosa mala
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
malin
English
sly
Spanish
astuto
Italian
furbésco
German
verschlagen.
maciarésu , agt: mataresu Definition
nau de unu chi portat trassas, filedhos, malítzia
Synonyms e antonyms
chentupizas,
fraissinu,
marrascu,
prinnigheri,
totupizas
/
moitzu 1
Sentences
trabàglia, mataresu, chi su pane lu deves balanzare cun suore!
Etymon
srd.
Translations
French
rusé,
malin,
malicieux
English
mischievous
Spanish
astuto
Italian
furbo,
malizióso
German
schlau,
pfiffig,
listig,
verschmitzt.
malfúsu , agt: marfusu Definition
nau de ccn., chi portat trassas, chi no est singillu
Synonyms e antonyms
chentupizas,
fraissinu,
fulbu,
maciaresu,
marfuseri,
marrascu,
prinnigheri,
totupizas
Sentences
cheret chi ti fatas malfusa e abbista ◊ a connòschere un'ómine marfusu bi cheret tempus ◊ a sa funtana de su perdonu sos fizos mirant cun chizos marfusos ◊ si ses dotori marfusu, preparau e inteligenti, lassa a parti s'asurímini! ◊ su furone, marfusu, po istraviai is àndhalas s’iat fatu ferrare su cuadhu a su traessu
Etymon
spn.
marfuz
Translations
French
rusé,
malin,
astucieux,
hypocrite
English
wily,
false
Spanish
listo,
hipócrita
Italian
furbo,
accòrto,
scaltro,
ipòcrita
German
schlau,
pfiffig,
Heuchler,
Hypokrit.
trullío , nm: turrio Definition
ànima mala, dimóniu; bentu muimui, bentu chi si movet a molinadas: dhu narant fintzes po nàrrere nisciunus / anca ti cíciat trullio! = frastimu: chi su dimóniu ti setzat a cuadhu!, chi ti ndhe pighent is dimónios!
Synonyms e antonyms
bulione
Sentences
in sas costeras su sole brincaiat che trullio imbreacu dae un'ala a s'àtera (M.Dui)◊ est gherranne a chitu partitu chin trullios minutos malos a ammasetare
2.
andhet innorommala s'iscuru, su sole che imbergat sas nues chin su trulliu de sa morte! (G.Piga)◊ lis fit parada in dainantis sa pupa de unu carru, che pantarma issiu dae su trulliu de abba e bentu in cussu bortaidie
Translations
French
esprit malin
English
evil spirit
Spanish
espíritu maligno
Italian
spìrito maligno
German
böse Geister.