búndhu , nm: búniu Definitzione
ànima o fortza mala chi unu podet portare in corpus, dimóniu; genia de idea, de pentzamentu malu, de gana forte
Sinònimos e contràrios
brusore,
bundhone,
codiedhu,
coedhu,
diàbulu,
mentzitissu
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere b. in conca = fàghere irbariare, dilliriare; nighedhu che b. = niedhu deretu, píghidu; ponner bundhu a ccn. = fintzas pònnere imprastu, cuntentare, ponner fatu
Frases
cussa fémina faghiat sa majarza, ca nachi zughiat bundhos ◊ che bardófula si zirat in tundhu che puntu de un'irribiu o chi in corpus aeret zutu bundhu ◊ fúilas sas profertas de su bundhu! ◊ su preigadore fit nighedhu chi pariat unu bundhu ◊ ih, chi t'intrighint is búnius: tui ses?!
2.
sa chi li mintet bundhu in su crevedhu est su cadone chin sa ligadorza ◊ presumidos che tue in custu mundhu mai ndh'apo connotu sentza bundhu!
3.
e no lu contes su chi as fatu a proa: s'istadu fit a ponner bundhu a tie t'aia dadu una proendha noa! (A.Frau)
Ètimu
ltn.
("immundus" paret menzus de "vagabundus": in srd. "munnedha, bunnedha" che àteras peràula)
Tradutziones
Frantzesu
esprit malin
Ingresu
evil spirit
Ispagnolu
diablo
Italianu
spìrito maligno,
demònio
Tedescu
Unhold.
fraissínu , agt: fraitzinu Definitzione
chi giughet fraitza, chi est fraitzu, chi giughet trassas / fari cosa a fura fraitzina = cun trassa
Sinònimos e contràrios
chentupizas,
fraitzosu,
maciaresu,
malfusu,
totupizas
Frases
at fatu una fura fraissina ◊ at fatu un'arrisu fraitzinu
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
malin
Ingresu
cunning
Ispagnolu
astuto
Italianu
furbésco
Tedescu
verschlagen.
fraitzósu , agt Definitzione
chi giughet fraitza, chi faet a sa fraitzina, cun ingannu
Sinònimos e contràrios
fraíciu,
fraissinu
Frases
ses fraitzosu e giranteri e cun iscujas nos bendhes cosa mala
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
malin
Ingresu
sly
Ispagnolu
astuto
Italianu
furbésco
Tedescu
verschlagen.
maciarésu , agt: mataresu Definitzione
nau de unu chi portat trassas, filedhos, malítzia
Sinònimos e contràrios
chentupizas,
fraissinu,
marrascu,
prinnigheri,
totupizas
/
moitzu 1
Frases
trabàglia, mataresu, chi su pane lu deves balanzare cun suore!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rusé,
malin,
malicieux
Ingresu
mischievous
Ispagnolu
astuto
Italianu
furbo,
malizióso
Tedescu
schlau,
pfiffig,
listig,
verschmitzt.
malfúsu , agt: marfusu Definitzione
nau de ccn., chi portat trassas, chi no est singillu
Sinònimos e contràrios
chentupizas,
fraissinu,
fulbu,
maciaresu,
marfuseri,
marrascu,
prinnigheri,
totupizas
Frases
cheret chi ti fatas malfusa e abbista ◊ a connòschere un'ómine marfusu bi cheret tempus ◊ a sa funtana de su perdonu sos fizos mirant cun chizos marfusos ◊ si ses dotori marfusu, preparau e inteligenti, lassa a parti s'asurímini! ◊ su furone, marfusu, po istraviai is àndhalas s’iat fatu ferrare su cuadhu a su traessu
Ètimu
spn.
marfuz
Tradutziones
Frantzesu
rusé,
malin,
astucieux,
hypocrite
Ingresu
wily,
false
Ispagnolu
listo,
hipócrita
Italianu
furbo,
accòrto,
scaltro,
ipòcrita
Tedescu
schlau,
pfiffig,
Heuchler,
Hypokrit.
trullío , nm: turrio Definitzione
ànima mala, dimóniu; bentu muimui, bentu chi si movet a molinadas: dhu narant fintzes po nàrrere nisciunus / anca ti cíciat trullio! = frastimu: chi su dimóniu ti setzat a cuadhu!, chi ti ndhe pighent is dimónios!
Sinònimos e contràrios
bulione
Frases
in sas costeras su sole brincaiat che trullio imbreacu dae un'ala a s'àtera (M.Dui)◊ est gherranne a chitu partitu chin trullios minutos malos a ammasetare
2.
andhet innorommala s'iscuru, su sole che imbergat sas nues chin su trulliu de sa morte! (G.Piga)◊ lis fit parada in dainantis sa pupa de unu carru, che pantarma issiu dae su trulliu de abba e bentu in cussu bortaidie
Tradutziones
Frantzesu
esprit malin
Ingresu
evil spirit
Ispagnolu
espíritu maligno
Italianu
spìrito maligno
Tedescu
böse Geister.