acíchidu, acíchiru , nm: assíchidu, atzíchidu, atzíchiru Definition su tímere chi naschit totinduna po calecuna cosa chi s'intendhet o chi capitat, prus che àteru de dannu o chi podet fàere dannu, èssere perigulosa Synonyms e antonyms arrore, asciuconu, assàntiu, assicu, assúmbridu, assústidu, avrina 1, ilgiru, isprama, tzurrumbu Idioms csn: pigai a. = leare assustru; cídrinu de s'a.; a. légiu, forti = assuconu mannu Sentences genti chi andàt a cicai iscruxoxus anca ndi beniant macus de s'assíchidu! ◊ mi ndi seu pigau un'atzíchiru!…◊ nosu dh’eus biu nontesta cussu mustajoni, de unu cantu si moreus de s’acíchiru! ◊ intendhendho su gugúliu de is canes si fut istridhida po s'assíchidu Etymon srd. Translations French peur English fear Spanish susto Italian spavènto German Schrecken.
apantéju , nm Synonyms e antonyms acíchidu, arrore, asciuconu, assàrtiu, assúmbridu, assústidu, ilgiru, ispantu, ispàsamu, isprama, tzurrumbu Sentences bidia sos chelos minetandhe s'apanteju Etymon srd. Translations French peur English fear Spanish miedo Italian paura German Angst.
asciucónu , nm: assuconu 1, assúconu, assúcunu Definition isprama, assíchidu chi unu provat candho dhi acontesset totinduna ccn. cosa de tímere o chi timet, e fintzes sa trémia chi faet, sa timoria chi abbarrat a bisura de maladia tempus meda apustis Synonyms e antonyms acíchidu, apanteju, arrore, assàntiu, assàrtiu, assucononzu, assucu, assúmbridu, assústidu, ilgiru, ispantu, ispàsamu, isprama, tzurrumbu Idioms csn: leare, pigare a. = fai sa sprama; ghetare asciuconu a unu = fai atzicai Sentences upas umanas atrigantadas de s'assuconu si chircant a s'apapu in miniera ◊ a s'assuconu sa pipa che li est illigigada dae buca ◊ pro s'asciuconu, sas guàrdias resteint che mortas ◊ e ca fiza tua est a gana mala mi faes pigare un'assúcunu gasi?! ◊ su Segnore lis at a ghetare asciuconu mannu! ◊ a issos si los at picados s'asciuconu 2. andu pretibreti ascultendu un'atrepillu, un'assúcunu 3. Antoni curaiat s'assúcunu Etymon srd. Translations French frayeur, peur English fright Spanish susto Italian spavènto German Schreck.
atréminu , nm Definition arrumóriu chi si faet cun is peis, movendho cosa; pruschetotu, genia de timoria manna, de trementa chi benit timendho ccn. cosa Synonyms e antonyms apeisinzu, apeitu, apetigu, istrepitzu / cdh. trímini Sentences it'est custu: s'atréminu de sa chedha immandrada o sa boghe de su pastore chi l'acorrat? ◊ mi paret de intèndhere atréminu in su passaditzu: benindhe zente est? ◊ si est intesu s'atréminu de sos passos 2. goi cumpostu in paghe est un'ammiru: paret chi apet sighidu a Bustianu in sonnos sentza atréminu e suspiru (A.Dettori)◊ patire s'atréminu ◊ pigant sos astudhos a s'atréminu chi dant sos inghírios de su tilibbriu Etymon srd. Translations French effarement, peur English fright Spanish temblor, miedo Italian trèmito, sgoménto, paura German Zittern, Bestürzung, Angst.
pòre 1 , nm, nf Definition sentidu de timória, siat própriu in su sensu de tímere e siat fintzes solu in su sensu de no pràghere, de pàrrere tropu difícile, trebballosu, de dèpere sufrire meda, de fàere a tímere Synonyms e antonyms apantàviu, aporu, pagura Idioms csn: ómine de p. = severu, fintzas malu, ómine de fídigos; míntere, ghetare, pònnere p. = fàghere a timire, isarcare, parri tropu difícili, timiresila; ite pore!… = it'irgannu!, it'arrore! Sentences dabant ispintas chi ghetabant pore ◊ sos cadhos de abba istant a múghidas e a corrónchinos in notes de pore ◊ istanote su bentu est ghetandhe pore chin boches de tiliocas ◊ sa die mi at postu pore: s'ocrada sua terrorosa mi l'apo bida tantas dies supra de mene ◊ pache a su mortu: pore a su mortore! ◊ fint pastores e no timiant traschias e ne àteru: petzi sa zustíssia lis ghetabat pore ◊ puru sos suos l'ant lassadu solu in su Getsèmani, a Cristos: totugantos prenos de pore mannu sunt fuidos! ◊ no mi lasso destruire de sas pores inimigas ◊ issa, chin totu sos pores suos, no ischiat betare sale a padedha! 2. mi est betendhe pore a che pigare a montes a pè ◊ mi est betendhe pore a essire a fora, cun custu fritu! 3. sos élighes, ozastros seculares oe sunt rughes pídigas de pore (V.Becciu) Translations French crainte, peur English fear Spanish miedo, temor Italian timóre, paura German Angst.
timoría, timória , nf: timuria, timúria Definition prus che àteru, su tímere, su istare timendho / intrare t., pònnere t. = cummentzai a tímiri, fai a tímiri Synonyms e antonyms pagura, paguria, timinzu | ctr. coragi Sentences dhis fut intrada a totus una grandu timoria ◊ sos astudhos pigant piús pro sas timorias chi no pro sos bonos sentimentos ◊ una timoriedha megat de mi pigai!…◊ si ponit peri a fai su mortu margiani po mi ponni timória ◊ sa timoria li lebabat binta Etymon srd. Translations French peur English fear Spanish miedo, susto Italian paura, spavènto German Furcht, Schreck.
tzurrúmbu , nm Definition pauria manna, timéntzia chi si provat de un'improntu, a s'ingrundha Synonyms e antonyms acíchidu, asciuconu, assicu, assúmbridu, assústidu, isprama Translations French peur soudaine English fright Spanish susto Italian spavènto, paura violènta e improvvisa German Schreck.