acíchidu, acíchiru , nm: assíchidu,
atzíchidu,
atzíchiru Definizione
su tímere chi naschit totinduna po calecuna cosa chi s'intendhet o chi capitat, prus che àteru de dannu o chi podet fàere dannu, èssere perigulosa
Sinonimi e contrari
arrore,
asciuconu,
assàntiu,
assicu,
assúmbridu,
assústidu,
avrina 1,
ilgiru,
isprama,
tzurrumbu
Modi di dire
csn:
pigai a. = leare assustru; cídrinu de s'a.; a. légiu, forti = assuconu mannu
Frasi
genti chi andàt a cicai iscruxoxus anca ndi beniant macus de s'assíchidu! ◊ mi ndi seu pigau un'atzíchiru!…◊ nosu dh’eus biu nontesta cussu mustajoni, de unu cantu si moreus de s’acíchiru! ◊ intendhendho su gugúliu de is canes si fut istridhida po s'assíchidu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
peur
Inglese
fear
Spagnolo
susto
Italiano
spavènto
Tedesco
Schrecken.
apantéju , nm Sinonimi e contrari
acíchidu,
arrore,
asciuconu,
assàrtiu,
assúmbridu,
assústidu,
ilgiru,
ispantu,
ispàsamu,
isprama,
tzurrumbu
Frasi
bidia sos chelos minetandhe s'apanteju
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
peur
Inglese
fear
Spagnolo
miedo
Italiano
paura
Tedesco
Angst.
asciucónu , nm: assuconu 1,
assúconu,
assúcunu Definizione
isprama, assíchidu chi unu provat candho dhi acontesset totinduna ccn. cosa de tímere o chi timet, e fintzes sa trémia chi faet, sa timoria chi abbarrat a bisura de maladia tempus meda apustis
Sinonimi e contrari
acíchidu,
apanteju,
arrore,
assàntiu,
assàrtiu,
assucononzu,
assucu,
assúmbridu,
assústidu,
ilgiru,
ispantu,
ispàsamu,
isprama,
tzurrumbu
Modi di dire
csn:
leare, pigare a. = fai sa sprama; ghetare asciuconu a unu = fai atzicai
Frasi
upas umanas atrigantadas de s'assuconu si chircant a s'apapu in miniera ◊ a s'assuconu sa pipa che li est illigigada dae buca ◊ pro s'asciuconu, sas guàrdias resteint che mortas ◊ e ca fiza tua est a gana mala mi faes pigare un'assúcunu gasi?! ◊ su Segnore lis at a ghetare asciuconu mannu! ◊ a issos si los at picados s'asciuconu
2.
andu pretibreti ascultendu un'atrepillu, un'assúcunu
3.
Antoni curaiat s'assúcunu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
frayeur,
peur
Inglese
fright
Spagnolo
susto
Italiano
spavènto
Tedesco
Schreck.
atréminu , nm Definizione
arrumóriu chi si faet cun is peis, movendho cosa; pruschetotu, genia de timoria manna, de trementa chi benit timendho ccn. cosa
Sinonimi e contrari
apeisinzu,
apeitu,
apetigu,
istrepitzu
/
cdh. trímini
Frasi
it'est custu: s'atréminu de sa chedha immandrada o sa boghe de su pastore chi l'acorrat? ◊ mi paret de intèndhere atréminu in su passaditzu: benindhe zente est? ◊ si est intesu s'atréminu de sos passos
2.
goi cumpostu in paghe est un'ammiru: paret chi apet sighidu a Bustianu in sonnos sentza atréminu e suspiru (A.Dettori)◊ patire s'atréminu ◊ pigant sos astudhos a s'atréminu chi dant sos inghírios de su tilibbriu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
effarement,
peur
Inglese
fright
Spagnolo
temblor,
miedo
Italiano
trèmito,
sgoménto,
paura
Tedesco
Zittern,
Bestürzung,
Angst.
pòre 1 , nm, nf Definizione
sentidu de timória, siat própriu in su sensu de tímere e siat fintzes solu in su sensu de no pràghere, de pàrrere tropu difícile, trebballosu, de dèpere sufrire meda, de fàere a tímere
Sinonimi e contrari
apantàviu,
aporu,
pagura
Modi di dire
csn:
ómine de p. = severu, fintzas malu, ómine de fídigos; míntere, ghetare, pònnere p. = fàghere a timire, isarcare, parri tropu difícili, timiresila; ite pore!… = it'irgannu!, it'arrore!
Frasi
dabant ispintas chi ghetabant pore ◊ sos cadhos de abba istant a múghidas e a corrónchinos in notes de pore ◊ istanote su bentu est ghetandhe pore chin boches de tiliocas ◊ sa die mi at postu pore: s'ocrada sua terrorosa mi l'apo bida tantas dies supra de mene ◊ pache a su mortu: pore a su mortore! ◊ fint pastores e no timiant traschias e ne àteru: petzi sa zustíssia lis ghetabat pore ◊ puru sos suos l'ant lassadu solu in su Getsèmani, a Cristos: totugantos prenos de pore mannu sunt fuidos! ◊ no mi lasso destruire de sas pores inimigas ◊ issa, chin totu sos pores suos, no ischiat betare sale a padedha!
2.
mi est betendhe pore a che pigare a montes a pè ◊ mi est betendhe pore a essire a fora, cun custu fritu!
3.
sos élighes, ozastros seculares oe sunt rughes pídigas de pore (V.Becciu)
Traduzioni
Francese
crainte,
peur
Inglese
fear
Spagnolo
miedo,
temor
Italiano
timóre,
paura
Tedesco
Angst.
timoría, timória , nf: timuria,
timúria Definizione
prus che àteru, su tímere, su istare timendho / intrare t., pònnere t. = cummentzai a tímiri, fai a tímiri
Sinonimi e contrari
pagura,
paguria,
timinzu
| ctr.
coragi
Frasi
dhis fut intrada a totus una grandu timoria ◊ sos astudhos pigant piús pro sas timorias chi no pro sos bonos sentimentos ◊ una timoriedha megat de mi pigai!…◊ si ponit peri a fai su mortu margiani po mi ponni timória ◊ sa timoria li lebabat binta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
peur
Inglese
fear
Spagnolo
miedo,
susto
Italiano
paura,
spavènto
Tedesco
Furcht,
Schreck.
tzurrúmbu , nm Definizione
pauria manna, timéntzia chi si provat de un'improntu, a s'ingrundha
Sinonimi e contrari
acíchidu,
asciuconu,
assicu,
assúmbridu,
assústidu,
isprama
Traduzioni
Francese
peur soudaine
Inglese
fright
Spagnolo
susto
Italiano
spavènto,
paura violènta e improvvisa
Tedesco
Schreck.