afràsciu , nm Definizione genia de pentzamentu, de oriolu coment'e de chie tenet cosa apretosa de fàere o timet calecuna cosa Sinonimi e contrari afródhiu, arraolu, finitzu, furighedha, ischinitzu, pestighinzu, pistu Frasi a si ndhe leat de afràsciu!… Traduzioni Francese hâte, anxieté Inglese anxiety, urgency Spagnolo apremio, ansia Italiano premura, ànsia Tedesco Aufmerksamkeit, Angst.

agíu , nm: atziu, aziu, axiu, àxiu Definizione genia de suferéntzia po oriolu o pentzamentu malu, forte Sinonimi e contrari afannia, afannu, afàsciu, apensamentu, axiadesa, axiori, dispraxeri, faltizu, tristesa / iscetu | ctr. assébiu, assussegu, cuntentesa Modi di dire csn: dare aziu = dare matana, fàghere sufrire; is axius de sa morti = su patimentu de s'ora de sa morte Frasi immoi fut asseliau, isparéssiu cudhu axiu chi no dh'iat donau pasu ◊ de brios so menguante vivendhe in custos azios ◊ apu biu is axius de su pópulu miu in Egitu (Atus)◊ puru bivendu prenu de axius, s'ómini tenit sa libbertadi de arrefudai e de iscarèsciri is axius ◊ de donos tuos no sias avaru a sos chi patint e sunt in azios (P.Casu)◊ fit prenu de aziu pessandhe chi cussu chi at tocau potiat èssere unu mortu! ◊ issu fut cun cudhu axiu chi no dhu lassada unu momentu, abetendu e timendu ◊ ite pena: s'atziu, sas dudas bos leant s'alientu! (Z.A.Cappai) Cognomi e Proverbi prb: fillus piticus, axius piticus: fillus mannus, axius mannus! Traduzioni Francese angoisse Inglese anguish Spagnolo angustia Italiano angòscia Tedesco Angst.

allupàda , nf Definizione su allupare / ponni s'allupada a unu = pònnere sas ganghedhas? Sinonimi e contrari allupadura, allupamentu 2. cussa chistioni est un'allupada manna! Etimo srd. Traduzioni Francese étouffement, angoisse Inglese suffocation, anguish Spagnolo ahogo, angustia Italiano soffocazióne, angòscia Tedesco Erstickung, Angst.

ànsa 2 , nf: ànsia, àntias, àntzias 1 Definizione su chi si provat candho si timet, si ibertat o si disígiat meda calecuna cosa; a logos est fintzes vítziu, abbitúdine metzana / èssere in ànsias = istare in pessos; èssere in ànsias de… = èssere apunt'a…; àntzia mala = gana mala Sinonimi e contrari desizu Frasi sas ànsias de sa morte ◊ in àntzias dudosu so: male apo a ndhe disgustare e pejus si gustos do ◊ mi benit s'àntzia de mi còere unu crantu de petza de prochedhu! Etimo itl. Traduzioni Francese anxiété, angoisse Inglese anxiety, anguish, longing Spagnolo ansia, afán, angustia Italiano ànsia, brama, angòscia Tedesco Angst, Begierde.

apantéju , nm Sinonimi e contrari acíchidu, arrore, asciuconu, assàrtiu, assúmbridu, assústidu, ilgiru, ispantu, ispàsamu, isprama, tzurrumbu Frasi bidia sos chelos minetandhe s'apanteju Etimo srd. Traduzioni Francese peur Inglese fear Spagnolo miedo Italiano paura Tedesco Angst.

arraólu , nm: arreolu, arriolu, oriolu Definizione genia de pentzamentu po calecuna cosa chi si timet, o chi si bolet o chi no s'ischit Sinonimi e contrari apensamentu, apinnicu, ildinu, intabatzu, pedine, pedighinu, pennítziu, pestighinzu / afródhiu, finitzu, ischinitzu, pistu Frasi s'arreolu no li dabat pasu ◊ po s'arriolu, notesta, no soi arrennéscia a mi calai a sonnu ◊ su massau contat totu a sa pubidha e abarrant in arreolu poite teniant dus fixus Traduzioni Francese appréhension Inglese concern Spagnolo inquietud Italiano apprensióne Tedesco Angst.

arrebàtu , nm: rebatu* Definizione atacu de una maladia (es. de callentura); arrebbentu, múngia, pelea po calecuna cosa Sinonimi e contrari afogu, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, matana, mugna, pista, pistapone, podha Traduzioni Francese prodrome, anxiété, agitation Inglese warning sign, labour, anxiety, disease attack Spagnolo arrebato Italiano attacco di male, pròdromo, affanno, agitazióne Tedesco Anfall, Prodrom, Angst, Aufregung.

atréminu , nm Definizione arrumóriu chi si faet cun is peis, movendho cosa; pruschetotu, genia de timoria manna, de trementa chi benit timendho ccn. cosa Sinonimi e contrari apeisinzu, apeitu, apetigu, istrepitzu / cdh. trímini Frasi it'est custu: s'atréminu de sa chedha immandrada o sa boghe de su pastore chi l'acorrat? ◊ mi paret de intèndhere atréminu in su passaditzu: benindhe zente est? ◊ si est intesu s'atréminu de sos passos 2. goi cumpostu in paghe est un'ammiru: paret chi apet sighidu a Bustianu in sonnos sentza atréminu e suspiru (A.Dettori)◊ patire s'atréminu ◊ pigant sos astudhos a s'atréminu chi dant sos inghírios de su tilibbriu Etimo srd. Traduzioni Francese effarement, peur Inglese fright Spagnolo temblor, miedo Italiano trèmito, sgoménto, paura Tedesco Zittern, Bestürzung, Angst.

axiòri , nm: (a-xi-o-ri) Definizione su tènnere o sentire axius Sinonimi e contrari afannia, afannu, agiu, apensamentu, dispraxeri, iscancagori, tristesa | ctr. assussegu, cuntentesa Frasi si afrigit su coru e tremit su sentidu chi arregollit in s'ària chèscias e suspirus de axioris Etimo srd. Traduzioni Francese affliction, angoisse Inglese affliction, woe Spagnolo aflicción, preocupación Italiano afflizióne, angòscia, preoccupazióne Tedesco Angst, Sorge.

congòscia , nf Definizione pena forte, genia de afinu, apenadura chi si provat po calecuna cosa chi si timet meda Sinonimi e contrari ammaltuxu, angultia, iscancagori Etimo spn., spn. congoxa Traduzioni Francese angoisse Inglese anguish Spagnolo congoja Italiano angòscia Tedesco Angst.

connóu , nm: acornou* Definizione dolore, dispraxere mannu, pena forte Sinonimi e contrari acronnoadura, congòscia, coroju Frasi ti paret una bijone chi finat connou e disaogu, làgrimas e lutos ◊ tropu so istadu pro te in grave pérdida e connou (P.Mossa)◊ ohi, coro pienu de connou! Traduzioni Francese affliction, angoisse Inglese affliction Spagnolo aflicción Italiano afflizióne, angòscia Tedesco Kummer, Angst.

pedíne , nm, nf: pedinu, pidina, pidinu Definizione genia de pentzamentu chi si tenet po ccn. cosa Sinonimi e contrari apensamentu, apinnicu, arraolu, pedighinu, pestighinzu, revinu, solovu Modi di dire csn: est unu pedinu (nadu de unu) = ifadosu; fàchere una cosa a p. = bene, cun contivizu; intrare pedine = leàresi pessamentu Frasi tota addolimada est sa persone chi pro sa cura li ponet pedinu ◊ lu tenia a pidinu de andhare a fàghere cussu cumandhu ◊ si essis, tene pidinu de torrare! ◊ mama tua ti sighit a pedinu in s'isconsolu ◊ cun cussu pidinu in conca no resesso a drommire ◊ su dutore l'at bisitada cun cuidadu e mudu: in cara si li leghiat però sa pidina e unu belu de suore si est mudadu in gútios Cognomi e Proverbi prb: chie no at pedinu est ómine mischinu Etimo srd. Traduzioni Francese anxiété, hantise Inglese worry Spagnolo ansia, inquietud, angustia Italiano ànsia, assillo Tedesco Angst, angstvolle Unruhe.

pòre 1 , nm, nf Definizione sentidu de timória, siat própriu in su sensu de tímere e siat fintzes solu in su sensu de no pràghere, de pàrrere tropu difícile, trebballosu, de dèpere sufrire meda, de fàere a tímere Sinonimi e contrari apantàviu, aporu, pagura Modi di dire csn: ómine de p. = severu, fintzas malu, ómine de fídigos; míntere, ghetare, pònnere p. = fàghere a timire, isarcare, parri tropu difícili, timiresila; ite pore!… = it'irgannu!, it'arrore! Frasi dabant ispintas chi ghetabant pore ◊ sos cadhos de abba istant a múghidas e a corrónchinos in notes de pore ◊ istanote su bentu est ghetandhe pore chin boches de tiliocas ◊ sa die mi at postu pore: s'ocrada sua terrorosa mi l'apo bida tantas dies supra de mene ◊ pache a su mortu: pore a su mortore! ◊ fint pastores e no timiant traschias e ne àteru: petzi sa zustíssia lis ghetabat pore ◊ puru sos suos l'ant lassadu solu in su Getsèmani, a Cristos: totugantos prenos de pore mannu sunt fuidos! ◊ no mi lasso destruire de sas pores inimigas ◊ issa, chin totu sos pores suos, no ischiat betare sale a padedha! 2. mi est betendhe pore a che pigare a montes a pè ◊ mi est betendhe pore a essire a fora, cun custu fritu! 3. sos élighes, ozastros seculares oe sunt rughes pídigas de pore (V.Becciu) Traduzioni Francese crainte, peur Inglese fear Spagnolo miedo, temor Italiano timóre, paura Tedesco Angst.

súdha 2 , nf, nm: assudhu, sudhu Definizione genia de idea, de pistighíngiu, prus che àteru coment'e timendho, pentzamentosu Sinonimi e contrari idea, pessamentu, pidinu, subrinu, sudhitura, trambúliu Modi di dire csn: nois za semus in cussa sudha = seus pentzendi própiu cussu, chi est aici, teneus sa própiu duda; pònnere a ccn. in sudhu = fai bènniri sa duda, fai pentzai Frasi istexiadu si che est s'amore, ma unu sudhu mi narat chi carchi die…◊ no apo piús sudhu de pesare fizos ◊ cuss'istedhu chi lughet gai est ponzendhe in sudhu s'isciéntzia ◊ ti bido in sudhu, pensosa ◊ no balet chi s'istet in sudha, timindhe fintzas chi la furet s'ària ◊ como chi ndhe apo leadu isperimentu no ndhe tenzo prus sudhu ◊ e ite, in cussa sudha ses? Etimo srd. Traduzioni Francese appréhension, trouble Inglese worry Spagnolo inquietud Italiano apprensióne, turbaménto Tedesco Angst, Beunruhigung.

«« Cerca di nuovo