afràsciu , nm Definizione
genia de pentzamentu, de oriolu coment'e de chie tenet cosa apretosa de fàere o timet calecuna cosa
Sinonimi e contrari
afródhiu,
arraolu,
finitzu,
furighedha,
ischinitzu,
pestighinzu,
pistu
Frasi
a si ndhe leat de afràsciu!…
Traduzioni
Francese
hâte,
anxieté
Inglese
anxiety,
urgency
Spagnolo
apremio,
ansia
Italiano
premura,
ànsia
Tedesco
Aufmerksamkeit,
Angst.
ànsa 2 , nf: ànsia,
àntias,
àntzias 1 Definizione
su chi si provat candho si timet, si ibertat o si disígiat meda calecuna cosa; a logos est fintzes vítziu, abbitúdine metzana / èssere in ànsias = istare in pessos; èssere in ànsias de… = èssere apunt'a…; àntzia mala = gana mala
Sinonimi e contrari
desizu
Frasi
sas ànsias de sa morte ◊ in àntzias dudosu so: male apo a ndhe disgustare e pejus si gustos do ◊ mi benit s'àntzia de mi còere unu crantu de petza de prochedhu!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
anxiété,
angoisse
Inglese
anxiety,
anguish,
longing
Spagnolo
ansia,
afán,
angustia
Italiano
ànsia,
brama,
angòscia
Tedesco
Angst,
Begierde.
apéliu , nm: apíliu,
apílliu Definizione
disígiu mannu, coment'e candho unu dha pedit, sa cosa / pigare apílliu de…= benni su disígiu, sa gana de…
Sinonimi e contrari
desizu,
ispédhiu
Frasi
mi ndh'at pigadu apílliu e comporada mi l'apo, sa cariasa ◊ e adhias, no ndhe li pigat apílliu a fàghere carchi faina?! ◊ nono, gai, chi ti at pigadu apílliu a lèzere, cantu chi ses zoghendhe!
Etimo
itl.
appiglio
Traduzioni
Francese
désir ardent
Inglese
strong desire
Spagnolo
ansia,
anhelo
Italiano
fòrte desidèrio
Tedesco
Begier.
pedíne , nm, nf: pedinu,
pidina,
pidinu Definizione
genia de pentzamentu chi si tenet po ccn. cosa
Sinonimi e contrari
apensamentu,
apinnicu,
arraolu,
pedighinu,
pestighinzu,
revinu,
solovu
Modi di dire
csn:
est unu pedinu (nadu de unu) = ifadosu; fàchere una cosa a p. = bene, cun contivizu; intrare pedine = leàresi pessamentu
Frasi
tota addolimada est sa persone chi pro sa cura li ponet pedinu ◊ lu tenia a pidinu de andhare a fàghere cussu cumandhu ◊ si essis, tene pidinu de torrare! ◊ mama tua ti sighit a pedinu in s'isconsolu ◊ cun cussu pidinu in conca no resesso a drommire ◊ su dutore l'at bisitada cun cuidadu e mudu: in cara si li leghiat però sa pidina e unu belu de suore si est mudadu in gútios
Cognomi e Proverbi
prb:
chie no at pedinu est ómine mischinu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
anxiété,
hantise
Inglese
worry
Spagnolo
ansia,
inquietud,
angustia
Italiano
ànsia,
assillo
Tedesco
Angst,
angstvolle Unruhe.
síde , nm: sidi,
sidis,
sídiu,
sidu,
siri,
síriu 2,
siti,
sitis,
sítiu Definizione
bisóngiu o disígiu de bufare, nau de gente, matedu e animales chi dhis fartat s'abba; in cobertantza, disígiu o bisóngiu mannu de calecuna cosa
Modi di dire
csn:
batire, intrare, bestire o pònnere sidi = fai bènniri bisóngiu de bufai, fai sidi; bènnere sidi = bènniri ganas de bufai; rucrare su sidi = catzare, passare, bogai, bogaisindi, tòdhere su sidi; fai sidi = pònnere o batire sidi; cassidu, cotu, tzegu, mortu, de sidi = sidiu meda meda; ispiolandhe, alluscau de su sídiu = tzegu de su sidi; patire sidi (nau de erbas e matas) = sunfriri pro mancamentu de àcua
Frasi
ti at batidu sidi sa calura ◊ cuss'abba no ndhe rucrat de sidi ◊ so mortu de sidu e no bi at abba! ◊ apo tentu sídiu e m'agis dadu a bufare ◊ custas àrbures sunt patindhe sidi ◊ sas piantas patint pro su sítiu de s'istiu ◊ sa sartitza bestit sídiu ◊ su sole li aiat missu unu sitis chi non resessiat a si catzare ◊ s'abba ndhe leit su side a totu sa zente (R.Sardella)◊ no as a mòrrere ne de side e nemmancu de fàmmene, ca dhue at cosighedha de papare (L.Mura)
2.
fàmene e sídiu de giustesa ◊ chie bufat de cuss'abba at a tènnere torra sídiu ◊ cussu tenit sidi de dinai!
Cognomi e Proverbi
prb:
abba budhit farina e sidis mintet ira
Etimo
ltn.
sitis
Traduzioni
Francese
soif,
désir ardent
Inglese
thirst,
burning wish
Spagnolo
sed,
ansia,
deseo vehemente
Italiano
séte,
desidèrio ardènte
Tedesco
Durst,
Begierde.