acíchidu, acíchiru , nm: assíchidu,
atzíchidu,
atzíchiru Definizione
su tímere chi naschit totinduna po calecuna cosa chi s'intendhet o chi capitat, prus che àteru de dannu o chi podet fàere dannu, èssere perigulosa
Sinonimi e contrari
arrore,
asciuconu,
assàntiu,
assicu,
assúmbridu,
assústidu,
avrina 1,
ilgiru,
isprama,
tzurrumbu
Modi di dire
csn:
pigai a. = leare assustru; cídrinu de s'a.; a. légiu, forti = assuconu mannu
Frasi
genti chi andàt a cicai iscruxoxus anca ndi beniant macus de s'assíchidu! ◊ mi ndi seu pigau un'atzíchiru!…◊ nosu dh’eus biu nontesta cussu mustajoni, de unu cantu si moreus de s’acíchiru! ◊ intendhendho su gugúliu de is canes si fut istridhida po s'assíchidu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
peur
Inglese
fear
Spagnolo
susto
Italiano
spavènto
Tedesco
Schrecken.
asciucónu , nm: assuconu 1,
assúconu,
assúcunu Definizione
isprama, assíchidu chi unu provat candho dhi acontesset totinduna ccn. cosa de tímere o chi timet, e fintzes sa trémia chi faet, sa timoria chi abbarrat a bisura de maladia tempus meda apustis
Sinonimi e contrari
acíchidu,
apanteju,
arrore,
assàntiu,
assàrtiu,
assucononzu,
assucu,
assúmbridu,
assústidu,
ilgiru,
ispantu,
ispàsamu,
isprama,
tzurrumbu
Modi di dire
csn:
leare, pigare a. = fai sa sprama; ghetare asciuconu a unu = fai atzicai
Frasi
upas umanas atrigantadas de s'assuconu si chircant a s'apapu in miniera ◊ a s'assuconu sa pipa che li est illigigada dae buca ◊ pro s'asciuconu, sas guàrdias resteint che mortas ◊ e ca fiza tua est a gana mala mi faes pigare un'assúcunu gasi?! ◊ su Segnore lis at a ghetare asciuconu mannu! ◊ a issos si los at picados s'asciuconu
2.
andu pretibreti ascultendu un'atrepillu, un'assúcunu
3.
Antoni curaiat s'assúcunu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
frayeur,
peur
Inglese
fright
Spagnolo
susto
Italiano
spavènto
Tedesco
Schreck.
asciústru , nm: assultu,
assustru,
assustu Definizione
assíchidu mannu / dare a unu s'abba de s'assustru = dare abba a bufare a chie at collidu assustru, ca li faghet bene
Sinonimi e contrari
acíchidu,
assústidu,
timoria
Frasi
vos at a uchídere s’asciustru! ◊ at collidu asciustru: pórrili una tassa de abba!◊ si a denote biet cuss'irmustru calicunu de coro pacu forte, massestat, ndhe morit de s'assustru! (G.A.Solinas)◊ ti pesso currendhe a fuidura cun s'assustu de rúere ◊ a sa pitzinna li ant fatu mandhicare carchi cosa pro si torraret dae s'assustu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grande frayeur
Inglese
strong fright
Spagnolo
susto
Italiano
fòrte spavènto
Tedesco
großer Schreck.
assústidu , nm Definizione
assíchidu mannu, timoria meda
Sinonimi e contrari
acíchidu,
arrore,
asciuconu,
asciustru,
assàntiu,
assàrtiu,
assúmbridu,
ilgiru,
ispàsamu,
isprama
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grande frayeur
Inglese
fear
Spagnolo
susto
Italiano
spavènto
Tedesco
Schreck.
atraghéntu , nm: atreghentu,
atrighentu,
treghentu Definizione
arrumóriu, carraxu, avolotu mannu de boghes, tzérrios e sonos, fintzes timoria manna meda
Sinonimi e contrari
abbolotu,
biuldu,
carralzu,
chimentu,
irburbutzu,
tremutu
/
cdh. strallatu
Frasi
in su tzilleri est finidu s'atreghentu, si sunt totu ritirados ◊ su tronu faghet atreghentu ◊ avita a sos minores s'atreghentu! ◊ bos giambet in discansu dogni atreghentu! ◊ intendhes s'atreghentu e istruendu, sos istragos de pérfidas ischeras? (P.Casu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vacarme,
tumulte
Inglese
dismaying uproar
Spagnolo
alboroto,
susto
Italiano
frastuòno che sgomenta,
strèpito
Tedesco
Getöse,
Lärm.
ilgíru , nm Definizione
assíchidu forte de ndhe furriare is crebedhos, de si ammachiare
Sinonimi e contrari
acíchidu,
arrore,
asciuconu,
assàrtiu,
assúmbridu,
assústidu,
isprama
/
ischíssiu
Frasi
ca piús miras piús ndh'as ammiru e piús vides piús creschet vista piús cumprendhes piús ndh'as ilgiru (P.Casu)◊ sendhe gai afritzadu rie rie, sempre martirizadu e in ilgiru, dultze pinneta, so torradu a tie ◊ s'ammentu, s'ilgiru de sos parentes fit peus terrore pro sos sordados in sa gherra
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
terreur
Inglese
fright
Spagnolo
susto fuerte
Italiano
atterriménto
Tedesco
Erschrecken.
timoría, timória , nf: timuria,
timúria Definizione
prus che àteru, su tímere, su istare timendho / intrare t., pònnere t. = cummentzai a tímiri, fai a tímiri
Sinonimi e contrari
pagura,
paguria,
timinzu
| ctr.
coragi
Frasi
dhis fut intrada a totus una grandu timoria ◊ sos astudhos pigant piús pro sas timorias chi no pro sos bonos sentimentos ◊ una timoriedha megat de mi pigai!…◊ si ponit peri a fai su mortu margiani po mi ponni timória ◊ sa timoria li lebabat binta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
peur
Inglese
fear
Spagnolo
miedo,
susto
Italiano
paura,
spavènto
Tedesco
Furcht,
Schreck.
tzurrúmbu , nm Definizione
pauria manna, timéntzia chi si provat de un'improntu, a s'ingrundha
Sinonimi e contrari
acíchidu,
asciuconu,
assicu,
assúmbridu,
assústidu,
isprama
Traduzioni
Francese
peur soudaine
Inglese
fright
Spagnolo
susto
Italiano
spavènto,
paura violènta e improvvisa
Tedesco
Schreck.