Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acíchidu, acíchiru , nm: assíchidu, atzíchidu, atzíchiru Definitzione su tímere chi naschit totinduna po calecuna cosa chi s'intendhet o chi capitat, prus che àteru de dannu o chi podet fàere dannu, èssere perigulosa Sinònimos e contràrios arrore, asciuconu, assàntiu, assicu, assúmbridu, assústidu, avrina 1, ilgiru, isprama, tzurrumbu Maneras de nàrrere csn: pigai a. = leare assustru; cídrinu de s'a.; a. légiu, forti = assuconu mannu Frases genti chi andàt a cicai iscruxoxus anca ndi beniant macus de s'assíchidu! ◊ mi ndi seu pigau un'atzíchiru!…◊ nosu dh’eus biu nontesta cussu mustajoni, de unu cantu si moreus de s’acíchiru! ◊ intendhendho su gugúliu de is canes si fut istridhida po s'assíchidu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peur Ingresu fear Ispagnolu susto Italianu spavènto Tedescu Schrecken.

asciucónu , nm: assuconu 1, assúconu, assúcunu Definitzione isprama, assíchidu chi unu provat candho dhi acontesset totinduna ccn. cosa de tímere o chi timet, e fintzes sa trémia chi faet, sa timoria chi abbarrat a bisura de maladia tempus meda apustis Sinònimos e contràrios acíchidu, apanteju, arrore, assàntiu, assàrtiu, assucononzu, assucu, assúmbridu, assústidu, ilgiru, ispantu, ispàsamu, isprama, tzurrumbu Maneras de nàrrere csn: leare, pigare a. = fai sa sprama; ghetare asciuconu a unu = fai atzicai Frases upas umanas atrigantadas de s'assuconu si chircant a s'apapu in miniera ◊ a s'assuconu sa pipa che li est illigigada dae buca ◊ pro s'asciuconu, sas guàrdias resteint che mortas ◊ e ca fiza tua est a gana mala mi faes pigare un'assúcunu gasi?! ◊ su Segnore lis at a ghetare asciuconu mannu! ◊ a issos si los at picados s'asciuconu 2. andu pretibreti ascultendu un'atrepillu, un'assúcunu 3. Antoni curaiat s'assúcunu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frayeur, peur Ingresu fright Ispagnolu susto Italianu spavènto Tedescu Schreck.

asciústru , nm: assultu, assustru, assustu Definitzione assíchidu mannu / dare a unu s'abba de s'assustru = dare abba a bufare a chie at collidu assustru, ca li faghet bene Sinònimos e contràrios acíchidu, assústidu, timoria Frases vos at a uchídere s’asciustru! ◊ at collidu asciustru: pórrili una tassa de abba!◊ si a denote biet cuss'irmustru calicunu de coro pacu forte, massestat, ndhe morit de s'assustru! (G.A.Solinas)◊ ti pesso currendhe a fuidura cun s'assustu de rúere ◊ a sa pitzinna li ant fatu mandhicare carchi cosa pro si torraret dae s'assustu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grande frayeur Ingresu strong fright Ispagnolu susto Italianu fòrte spavènto Tedescu großer Schreck.

assústidu , nm Definitzione assíchidu mannu, timoria meda Sinònimos e contràrios acíchidu, arrore, asciuconu, asciustru, assàntiu, assàrtiu, assúmbridu, ilgiru, ispàsamu, isprama Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grande frayeur Ingresu fear Ispagnolu susto Italianu spavènto Tedescu Schreck.

atraghéntu , nm: atreghentu, atrighentu, treghentu Definitzione arrumóriu, carraxu, avolotu mannu de boghes, tzérrios e sonos, fintzes timoria manna meda Sinònimos e contràrios abbolotu, biuldu, carralzu, chimentu, irburbutzu, tremutu / cdh. strallatu Frases in su tzilleri est finidu s'atreghentu, si sunt totu ritirados ◊ su tronu faghet atreghentu ◊ avita a sos minores s'atreghentu! ◊ bos giambet in discansu dogni atreghentu! ◊ intendhes s'atreghentu e istruendu, sos istragos de pérfidas ischeras? (P.Casu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vacarme, tumulte Ingresu dismaying uproar Ispagnolu alboroto, susto Italianu frastuòno che sgomenta, strèpito Tedescu Getöse, Lärm.

ilgíru , nm Definitzione assíchidu forte de ndhe furriare is crebedhos, de si ammachiare Sinònimos e contràrios acíchidu, arrore, asciuconu, assàrtiu, assúmbridu, assústidu, isprama / ischíssiu Frases ca piús miras piús ndh'as ammiru e piús vides piús creschet vista piús cumprendhes piús ndh'as ilgiru (P.Casu)◊ sendhe gai afritzadu rie rie, sempre martirizadu e in ilgiru, dultze pinneta, so torradu a tie ◊ s'ammentu, s'ilgiru de sos parentes fit peus terrore pro sos sordados in sa gherra Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terreur Ingresu fright Ispagnolu susto fuerte Italianu atterriménto Tedescu Erschrecken.

timoría, timória , nf: timuria, timúria Definitzione prus che àteru, su tímere, su istare timendho / intrare t., pònnere t. = cummentzai a tímiri, fai a tímiri Sinònimos e contràrios pagura, paguria, timinzu | ctr. coragi Frases dhis fut intrada a totus una grandu timoria ◊ sos astudhos pigant piús pro sas timorias chi no pro sos bonos sentimentos ◊ una timoriedha megat de mi pigai!…◊ si ponit peri a fai su mortu margiani po mi ponni timória ◊ sa timoria li lebabat binta Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peur Ingresu fear Ispagnolu miedo, susto Italianu paura, spavènto Tedescu Furcht, Schreck.

tzurrúmbu , nm Definitzione pauria manna, timéntzia chi si provat de un'improntu, a s'ingrundha Sinònimos e contràrios acíchidu, asciuconu, assicu, assúmbridu, assústidu, isprama Tradutziones Frantzesu peur soudaine Ingresu fright Ispagnolu susto Italianu spavènto, paura violènta e improvvisa Tedescu Schreck.