Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acicài, acicàre , vrb: antzicai, assicai, assicare, assicari, atzicai, atzicare Definitzione pigare assíchidu, tènnere o fàere assuconu Sinònimos e contràrios aliventare, apramare, asciuconare, asciustrare, apundhorare, aterrighinare, arviai, ilgirare, ispramai, isprauriri, istrementire, isturdinare Maneras de nàrrere csn: a. de o po ccn. cosa; acicaisí a morti = meda, de ndhe mòrrere; èssiri nàsciu atzicau = si narat de chie est sempre atontadu, sempre pessendhe a crabas Frases dhus connòsciu bèni, ita genti funt, ma no tocat a si ndi atzicai! ◊ mi ndi seu assicau! ◊ dòngiu cropus a sa gàbbia po ndi dha fai assicari e po dh'atrudiri, a sa papagalledha ◊ iscieis ca si ndi podit antzicai, candu est dormida?! 2. torret su sàmbene a chie est assicau! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten Ispagnolu asustar Italianu spaventare Tedescu erschrecken.

adumbrài, adumbràre , vrb: aumbrare Definitzione tímere, fàere a tímere meda, fàere o pigare assíchidu Sinònimos e contràrios abbabbarrotai, addojare, arreselai, assuconare, assumbrae, impupuridhare, isumbrare, umbrai / timire Frases s'àinu, comente fit colendhe at bidu una pupa e si est aumbradu ◊ sa malasorte de sos àteros calchi bolta ti tocat intro e ti aumbrat sa mente ◊ che crapola aumbrada de canes de catza curriat a sa tzeca 2. si ti ponzo manu a fuste ti aumbro! 3. apo aumbradu de no m'iscobiare Ètimu ltn. ad umbrare Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten Ispagnolu asustar, asustarse Italianu spaventare, spaventarsi Tedescu erschrecken, scheuen.

alvinàre , vrb: avrinare Definitzione pigare frina (ingòllere cosa mala), zúghere sos bundhos, ispramare, pigare assíchidu malu Sinònimos e contràrios acicai, arviai, spramai Frases e fintzas custu séculu avrinadu in nues de fumu abboghinendhe iscràdiat in sos fundhales grogos de s'última mania (L.Mele) 2. su pisedhu, asciuconadu malamente, che fit cúrridu avrinendhe a coas de sa mama ◊ sa morte los at fatos avrinare: che los at dados suta unu càmiu ◊ timia che a sa frea e mi ponia a cúrrere avrinadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten, to be obsessed Ispagnolu espantar, estar obseso Italianu spaventare, èssere ossèsso Tedescu erschrecken, besessen sein.

apantarjàre , vrb Definitzione fàere sa sprama, fàere pigare assíchidu malu Sinònimos e contràrios apantarjare, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, atimorilgiai, impagurire, ispramai, ispreare, istrementire, stremessiri Tradutziones Frantzesu épouvanter Ingresu to frighten Ispagnolu asustar Italianu impaurire, terrorizzare Tedescu einschüchtern, erschrecken.

apantejàre , vrb Definitzione pigare assíchidu, tímere, fàere a tímere Sinònimos e contràrios apramare, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ilgirare, ispramai, istrementire, stremessiri Frases si est apantejatu canno at intesu carabbineris ◊ sos fitzos sont apantejatos videnne su babbu goi male vogliatu ◊ si apantejat a su cantu de s'istria ◊ custu l'ant imbentatu pro apantejare sos pitzinnos chi cherent essire a denote Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épouvanter Ingresu to frighten Ispagnolu asustar Italianu spaventare Tedescu erschrecken.

apramàre , vrb Definitzione fàere a tímere meda Sinònimos e contràrios acicai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ilgirare, ispantamare, ispramai, istrementire, isturdinare, stremessiri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frapper de terreur Ingresu to terrify Ispagnolu aterrorizar Italianu atterrire Tedescu erschrecken.

asciustràre , vrb: assustai, assustare, assustrae, assustrai, assustrare, assustrari Definitzione fàere a tímere meda, fàere pigare assíchidu, assuconu mannu, timoria meda; pigare o pònnere isarcu Sinònimos e contràrios acicai, asciuconare, assalciare, assantiare, aterrighinare, ilgirare, ispramai, isprauriri, istrementire, isturdinare, spetziai, stremessiri / isarcare Frases no vos asciustredas, no apades de tímere! ◊ oscura s'aera che inferru betat lampos chi assustant su terrinu (A.Dettori)◊ raramente timo, ma istanote mi so assustrau ◊ bidindhe sos bandhidos si est assustada ◊ assustradedhu mi ndi seu!… 2. assustrat una cosa chi no s'ischit fàchere Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten Ispagnolu asustar Italianu spaurire Tedescu erschrecken.

assaltanàre , vrb: assaltinare Definitzione fàere assicare a giagaradura / sonnu assaltinadu = avolotadu, assolocadu Sinònimos e contràrios acicai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispantamare, ispramai, issaltanare, istrementire Frases càglia, chi mi assaltanas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épouvanter, agiter Ingresu to frighten, to upset Ispagnolu asustar Italianu spaventare, agitare Tedescu erschrecken.

aterrighinàre , vrb Definitzione coment'e betare a terra faendho a tímere, fàere a tímere meda Sinònimos e contràrios aterrai, atraghentare, isterricrare / acicai, apramare, asciuconare, asciustrare, ilgirare, ispantamare, ispramai, isprauriri, stremessiri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrifier Ingresu to terrify Ispagnolu aterrorizar Italianu atterrire Tedescu erschrecken.

atzurrumbàre , vrb Definitzione assicare meda, pigare totinduna unu tzurrumbu, un’assíchidu mannu Sinònimos e contràrios acicai, alvinare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effrayer, épouvanter Ingresu to scare strongly Ispagnolu asustar Italianu spaventare forteménte Tedescu erschrecken.

ilgíru , nm Definitzione assíchidu forte de ndhe furriare is crebedhos, de si ammachiare Sinònimos e contràrios acíchidu, arrore, asciuconu, assàrtiu, assúmbridu, assústidu, isprama / ischíssiu Frases ca piús miras piús ndh'as ammiru e piús vides piús creschet vista piús cumprendhes piús ndh'as ilgiru (P.Casu)◊ sendhe gai afritzadu rie rie, sempre martirizadu e in ilgiru, dultze pinneta, so torradu a tie ◊ s'ammentu, s'ilgiru de sos parentes fit peus terrore pro sos sordados in sa gherra Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terreur Ingresu fright Ispagnolu susto fuerte Italianu atterriménto Tedescu Erschrecken.

ispantamàre , vrb Definitzione fàere a tímere meda Sinònimos e contràrios acicai, apupurrare, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispramai, isturdinare, stremessiri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrifier Ingresu to terrify Ispagnolu aterrorizar, aterrar Italianu terrificare Tedescu erschrecken.

istrementíre , vrb: istremuntire, istremutire, istrimutire Definitzione fàere sa cara che sa tela de s'assíchidu, de sa timoria manna, trèmere de sa timoria Sinònimos e contràrios acicai, arrorisai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ilgirare, ispantamare, ispramai, istremuntziare, stramutiri, stremessiri Frases mi so istremutida candho mi at nadu chi sos irrocos suos mi falaiant (G.Ruju)◊ ite múilu feu: ndhe istremutit dogni cristianu! ◊ s'intendhiat piantu e maledissiones chi istremuntint su coro a chie sisiat ◊ custos no sunt anneos gai, ma colpos chi istremutint su leone! ◊ su bentu si pesat muidendhe, iscútinat sas àlvures e paret de las chèrrere ispeigare: ma deo no m'istremunto! ◊ aiat mortu s'ammoradu de malesaura: sas peràulas chi at betadu faghiant istremuntire ◊ intendhendhe su telèfono a sas duas de note mi ndhe so pesada istrimutida tres prammos dae su letu! 2. candho miro su càvanu iscarridu de cussu criu m'istremutit sa pedhe! Ètimu ctl. estrementir Tradutziones Frantzesu terrifier Ingresu to terrify Ispagnolu aterrorizar, asustar Italianu atterrire, terrificare Tedescu erschrecken.