arrítzu 1 , nm: erritzu 1,
ritzu 2 Definition
orrughedhu minudu de calecuna cosa, fintzes bículu o tanchedhu de cosa a papare
Synonyms e antonyms
abighíngiu,
brutura,
grisu 1,
rena,
renza,
rosca,
solla
Sentences
dogna arritzu ti parit una trai ◊ bis s'arritzu me is ogus de su bixinu ma no su truncu chi portas tui ◊ a pràngiu teneus malloredhus cun ghisau, arritzus de sartitzu e tomatas ◊ in sa símbula no dhui lassàt un'arritzu de pódhini
Surnames and Proverbs
smb:
(S)arritzu
Translations
French
fétu,
grain de poussière
English
speck
Spanish
pizca
Italian
brùscolo
German
Körnchen.
brúere , nm: pruene Definition
pruine, terrighedha fine asciuta, alighedha fine meda / catzare su b. a unu (in suspu) = donaidhu una surra
Synonyms e antonyms
bruine,
peúere,
piúghere*,
prúghine
Sentences
sa carrela est totu brúere, comente est dae meda chentza pròere
Translations
French
poussiére
English
dust
Spanish
polvo
Italian
pólvere
German
Staub.
brutúra , nf Definition
cosighedha pitica meda, malesa, brutore, cosa chi no est bona o no dhue depet èssere in mesu de àtera cosa o logu
Synonyms e antonyms
abbunzu 1,
abighíngiu,
arritzu 1,
grisu 1,
rena,
renza,
solla
/
brutesa,
ludrinzu,
muga
Sentences
che zuto una brutura in s'ogru ◊ che li at intradu una brutura in s'ogru ◊ che li at rutu una brutura a su piatu ◊ sa brutura tenechela, si bi ndhe as bidu!
Etymon
itl.
bruttura
Translations
French
fétu,
grain de poussière
English
speck
Spanish
pizca,
brizna
Italian
brùscolo
German
Körnchen.
bulvarítza , nf Definition
pruinedhu fine fine, terra a pruinedhu fine
Synonyms e antonyms
ghilipiu,
pruinedhu
Translations
French
poussière
English
dust
Spanish
polvillo
Italian
pulvìscolo
German
Staub.
ghilipíu , nm Definition
genia de pruinedhu finivini chi agiummai mancu si biet
Synonyms e antonyms
ghitipiu,
pilipiu,
tilipio,
tipidedhu,
tipidipi,
tipidiu
Etymon
srdn.
Translations
French
balle,
poussière,
poudre
English
chaff,
dust
Spanish
polvillo
Italian
pula,
pulvìscolo
German
Spreu,
Staub.
imbruinàdu , pps, agt Definition
de imbruinare; chi portat pruine, chi est brutu de pruine
Synonyms e antonyms
bruerosu,
impiugheradu,
impruerinatu,
peuerosu,
preunosu
/
ttrs. impiubaradu
Translations
French
couvert de poussière
English
covered with dust
Spanish
empolvado
Italian
impolverato
German
verstaubt.
imbruinàre , vrb: improinai,
imprughinare,
impruinai,
impruinare Definition
imbrutare de pruine
Synonyms e antonyms
impioredhare,
impruerinare,
imprugherare
| ctr.
irbruerare,
isprugherare
Sentences
is làgrimas mizant de is ogus faendi surcus in is trempas impruinadas ◊ poita is crapitas de cussa genti no s'impruinant mai?
Etymon
srd.
Translations
French
couvrir de poussière
English
to cover with dust
Spanish
empolvar
Italian
impolverare
German
mit Staub bedecken.
impruerinàtu , pps, agt Definition
de impruerinare; chi est totu pruine, brutu de pruine
Synonyms e antonyms
bruerosu,
imbruinadu,
peuerosu,
preunosu
/
ttrs. impiubaradu
| ctr.
límpidu,
netu
Sentences
fit arrabbiatu ca sos gambales si li fint impruerinatos
2.
ómines e féminas, vene impruerinatos, sichiant volanne sa coa de su ballu (G.Albergoni)
Translations
French
couvert de poussière
English
dusty
Spanish
polvoriento
Italian
impolverato
German
verstaubt.
infumàda , nf Definition
nue de fumu e fintzes de pruine chi pesant animales o màchinas currendho; in cobertantza, fama chi essit de ccn.
Synonyms e antonyms
fumera
/
lumenada,
nomena,
sonedhu
Translations
French
nuage de poussière
English
dust cloud
Spanish
polvareda
Italian
polveróne
German
Staubwolke.
peúere , nm: piúbere,
piúere,
plúere,
prúbere,
prúiri Definition
terra asciuta a farinedhos fines fines, o fintzes àtera cosa fine fine
Synonyms e antonyms
brúere,
bruine,
piúghere*,
piuru,
prúghine
/
ttrs. piúbaru
Sentences
s'intendhet sa campana e paret chi piangat e nerzat chi no bi at chie si frangat de torrare a piúere (Prantaferru)◊ in sas profundhidades de sa Terra est tribagliendhe su símile meu piúbere ingullindhe e amargura ◊ cussa linna si est isfata in piúere
Translations
French
poussière
English
dust
Spanish
polvo
Italian
pólvere
German
Staub.
piueràza, piueràzu , nf, nm Definition
pruine bolandho, pesau a bolare
Synonyms e antonyms
peúere,
proine
Sentences
una nue de piueraza che intreit in sas zannas abbeltas
Etymon
srd.
Translations
French
tourbillon de poussière
English
dust cloud
Spanish
polvareda
Italian
polverìo
German
Staubwolke.
piúghere , nm: prúghere Definition
terra asciuta a farinos fine fine, fintzas àtera cosa finedhedha
Synonyms e antonyms
brúere,
bruine,
ciúghere,
peúere,
prúghine
Sentences
su prúghere bi fit a mes'anca ◊ fit menzus a èssere preda cudina, ludu, piúghere, chi no bàrdulu de dolore!
Etymon
ltn.
pulvere(m)
Translations
French
poussière
English
dust
Spanish
polvo
Italian
pólvere
German
Staub.
proíne , nm: bruine,
pruine,
prúine,
pruini,
prúini,
pruinu,
prúinu,
prúniu Definition
terrighedha fine fine asciuta, àliga finedhedha
Synonyms e antonyms
brúere,
peúere,
piore 1,
piueraza,
piúghere,
prúghine
Idioms
csn:
iscutulai su pruini a unu (nadu in suspu)= dàreli banzu; papare o fàghere papare pruine a ccn. = abarrai o lassai acoa, cambadu, bínciri a ccn.
Sentences
su pruini de sa fà pigat a iscrafíngiu ◊ in s'orruga afaca, in mesu a su proine, artzaiant is motos ◊ su punzu de terra chi betant a su baulu cheret nàrrede ca torraus a pruine
2.
si fias lépidu coment'e candho ti apo connotu zeo, ti ndhe ant fatu papare de pruine!…
Translations
French
poussière
English
dust
Spanish
polvo
Italian
pólvere
German
Staub.
prueràrgia, prueràrza , nf: prugheraza Definition
pruine etotu ma pigau a meda, a nue
Synonyms e antonyms
brúere,
bruine,
piúghere
Sentences
nue de prugheraza ◊ prugheraza de istedhos nobales mi est fudighinandhe sa petorra (G.Piga)
Etymon
srd.
Translations
French
tourbillon de poussière
English
dust cloud
Spanish
polvareda
Italian
polverìo
German
Staubwolke.