addoliméntu , nm Synonyms e antonyms
dabori,
dólima,
dolímine
Etymon
srd.
Translations
French
douleur
English
ache
Spanish
dolor,
pena
Italian
dolóre
German
Schmerz.
dabòri , nm: daori,
dobori,
dolore,
dolori Definition
su istare male po calecunu arremu chi at tentu dannu o at fatu ifortzu mannu, carena malàida, o fintzes po unu dispraxere / d. forte, d. lenu o brandhu; d. fridu = dolore a carchi músculu (fintzas pro fritu), itl. mialgia
Synonyms e antonyms
addolimentu,
dólima,
dolímine
/
cdh. dulori
Idioms
csn:
unu dolore benit, apretat, illébiat, curat, passat; su dolore si podet sentire, baliare, agguantare; pònneresi dolore = fàghere irfortzu mannu de ndhe àere dannu a sa carena; dolore bogau = dolore de intro de corpus chi no s'ischit cun pertzisione inue est; dhi at carriau unu dolori = li at bénnidu unu dolore; zenias de dolore: de conca, de barras, de itzugu, de mata, de costazu, de renes; dolores de culu = segamentu de matzàmini, cosas chi istrobbant o no praxint; doloris isbuidus de parteras = dolores apustis issindhigadas
Sentences
so totu pistu e no poto istare de sos dolores ◊ inchi dhis bèngiat unu dabori de brenti chi no si potzant ni sèi e ni crocai! ◊ cussus daboris depint èssi peus de is daboris de iscendiai ◊ su dolore lu zuto a tochedhos
2.
est mannu su dolore, cun duos mortos in famíllia! ◊ no si morit de dolore, da agguantat su cristianu!
3.
mighi ti pones dolore, ti faghes carchi illascada barrièndhedi cosa gai a sa sola!
Surnames and Proverbs
prb:
dolore ispinghet boche ◊ menzus dolore in oro chi no dolore in coro
Etymon
ltn.
dolore(m)
Translations
French
douleur
English
ache,
sorrow,
pain
Spanish
dolor
Italian
dolóre
German
Schmerz,
Leid.
dòlere , vrb: doli,
dòliri Definition
provare o sentire su dolore po calecunu male a sa carena, fàere male; sentire dispraxere po css. male o dannu: s'impreat solu sa 3ˆ p. singulare de unu modu finiu (mi, ti, li dolet, nos, bos, lis dolet, doliat, e totu deasi), s’inf., pps. e ger. / pps. dófidu, dólfidu, dórfiu, dólidu, dóliu, dóssiu
Synonyms e antonyms
incrèschere,
incrudèschere
/
dispiàchere
Sentences
dae su pódhighe malu mi ndhe dolet totu su bratzu ◊ mi est dolindhe meda, custa pistadura, como a sàmbene fritu ◊ narabbilu a mamma, fizu meu, inue ti dolet! ◊ mi ses tochendi aundi mi dolit ◊ no mi sunt mai dólias is origas
2.
a nois nos dolet su dannu chi ant tentu in cussa famíllia! ◊ mi dolit su coru solu su pensai ◊ su èssere pecadore mi dolet cantu su èssere bisonzosu
Etymon
ltn.
dolere
Translations
French
avoir mal
English
to ache
Spanish
sentir dolor,
sentir
Italian
sentire il dolóre,
dolére,
rincréscere
German
weh tun,
leid tun.
incrèschere , vrb: incresci,
incrèsciri Definition
giare ifadu, giare incruescu, ma mescamente sentire calecunu dolore o fintzes unu dannu, unu dispraxere
Synonyms e antonyms
dispiàghere,
dòlere,
ifadare,
incrudèschere
Sentences
non dia chèrrere incrèschere a nisciunu (G.Fiori)◊ aia bisonzu e apo incréschidu
2.
dh'increscit una camba ◊ m'increscit una denti, m'increscint is arrigus
3.
su de no premiare una poesia in calchi cuncursu no devet incrèschere e ne ammutzighilare sos cuncurrentes
Etymon
itl.
increscere
Translations
French
avoir mal,
être désolé
English
to ache,
to be sorry
Spanish
doler,
lamentar
Italian
dolére
German
schmerzen.