addoliméntu , nm Synonyms e antonyms
dabori,
dólima,
dolímine
Etymon
srd.
Translations
French
douleur
English
ache
Spanish
dolor,
pena
Italian
dolóre
German
Schmerz.
addorojàda , nf Synonyms e antonyms
abboghiada,
addorojamentu,
bérchida,
boche,
cérriu,
grida
Etymon
srd.
Translations
French
hurlement de souffrance
English
cry
Spanish
grito de dolor
Italian
urlo di dolóre
German
Geheule.
dabòri , nm: daori,
dobori,
dolore,
dolori Definition
su istare male po calecunu arremu chi at tentu dannu o at fatu ifortzu mannu, carena malàida, o fintzes po unu dispraxere / d. forte, d. lenu o brandhu; d. fridu = dolore a carchi músculu (fintzas pro fritu), itl. mialgia
Synonyms e antonyms
addolimentu,
dólima,
dolímine
/
cdh. dulori
Idioms
csn:
unu dolore benit, apretat, illébiat, curat, passat; su dolore si podet sentire, baliare, agguantare; pònneresi dolore = fàghere irfortzu mannu de ndhe àere dannu a sa carena; dolore bogau = dolore de intro de corpus chi no s'ischit cun pertzisione inue est; dhi at carriau unu dolori = li at bénnidu unu dolore; zenias de dolore: de conca, de barras, de itzugu, de mata, de costazu, de renes; dolores de culu = segamentu de matzàmini, cosas chi istrobbant o no praxint; doloris isbuidus de parteras = dolores apustis issindhigadas
Sentences
so totu pistu e no poto istare de sos dolores ◊ inchi dhis bèngiat unu dabori de brenti chi no si potzant ni sèi e ni crocai! ◊ cussus daboris depint èssi peus de is daboris de iscendiai ◊ su dolore lu zuto a tochedhos
2.
est mannu su dolore, cun duos mortos in famíllia! ◊ no si morit de dolore, da agguantat su cristianu!
3.
mighi ti pones dolore, ti faghes carchi illascada barrièndhedi cosa gai a sa sola!
Surnames and Proverbs
prb:
dolore ispinghet boche ◊ menzus dolore in oro chi no dolore in coro
Etymon
ltn.
dolore(m)
Translations
French
douleur
English
ache,
sorrow,
pain
Spanish
dolor
Italian
dolóre
German
Schmerz,
Leid.
disigàre , vrb Definition
bènnere a malu puntu de is dispraxeres, de s'afrigimentu, agummai coment'e consumàresi de sa tisichéntzia
Synonyms e antonyms
indisicare,
indisichire
Etymon
srd.
Translations
French
se consumer de douleur,
avoir de la peine
English
to grow sad,
to pine away
Spanish
debilitarse por el dolor
Italian
intristire,
consumarsi per dolóre
German
sich verzeheren.
dólima , nf, nm: dólimu Definition
dolore etotu, male chi faet a dolidura / dólima fratosa = carrasegada; genias de dólima: de mata, de lumbos, de su partu, e gai
Synonyms e antonyms
addolimentu,
dabori,
dólida,
dolímine
Sentences
so totu a dólimas de sos irfortzos chi apo fatu ◊ cantas renas bei at in sa marina, dólimas ti si potat buliare! (Cucca)◊ amus a intèndhere nínnidos cun uras consoladoras in oras de dólimu ◊ cussu est mortu de dólimas de mata
Etymon
srd.
Translations
French
douleur
English
sorrow
Spanish
dolor
Italian
dolóre
German
Schmerz.
indoloriméntu , nm Definition
su indoloriri, dolore chi si sentit a sa carena, a un'arremu, po calecunu isfortzu
Synonyms e antonyms
addoliadura,
cancaratzoni,
dólima
Etymon
srd.
Translations
French
courbature,
engourdissement
English
soreness
Spanish
dolor producido por un esfuerzo
Italian
indolenziménto
German
Gefühllosigkeit.
malajàna , nf, nm, iscl: malejanu Definition
mala zana: sorte lègia, male; genia de frastimu: anchi tengat arrori, mabasorti
Synonyms e antonyms
mabasorti
/
arràbiu!,
lampu!,
malasorte!,
male!
Sentences
donzi borta chi mi provo a bogare a pizu carchi faina paret chi si mi apíliet su malejanu
2.
malajana, ti pasches de sàmbene innossente! ◊ su bentu, malajana!, cussu za lu timiant ca lis podiat brusiare sas piatzas de su carbone ◊ malajana, sos carabbineris li ant trabentau focu e li ant chimentau su bratzu!
Etymon
srd.
Translations
French
zut!
English
damn!
Spanish
¡mal dolor te dé!
Italian
accidènti!
German
verdammt!,
verflucht!,
zum Teufel!,
verflixt!,
verwünscht!
mémula , nf: mímula,
mímulos,
múmula Definition
genia de murmutu ifadosu, cantighedhu, boghe o sonu no tanti fortes ma sighios; male, genia de doloredhu chi si sapit in sa carena, aintru (es. m. de coro, de istògomo)
Synonyms e antonyms
càntara 1,
laredha,
mumuliu,
taja
/
ttrs. mímmura
Sentences
s'intendhet sa mémula de una cantone ◊ s'intendhet sa mímula de sos ribos ◊ cheres cantare sa mímula de sas chícheras ◊ s'intendhet coment'e una mémula: sunt sas pregadorias de sa zente ◊ ammuinada dae su caldu a múmulas de chígula ti drommias (G.Branca)
2.
nosse, su dutore, no est dolore a su coro: una mímula est!
Etymon
srd.
Translations
French
rhonchus
English
dirge,
painful sensation
Spanish
cantilena,
dolor en el pecho
Italian
rónco,
nènia,
sensazióne dolorósa
German
Röcheln,
Geleier,
kleiner Schmerz.
ólchidu , nm, nf: órchida,
órchidu,
órghidu,
óschidu,
úlchida Definition
prus che àteru, boghe, grida po dolore forte o dannu mannu
Synonyms e antonyms
addólimu,
bérchida,
írchidu,
tzérriu
Sentences
fuindhe, a donzi passu una ruta e donzi ruta un'órchidu ◊ leados a istocadas, ant betadu un'óschidu e sunt mortos ◊ a s'acumpagnamentu de su mortu una giòvana fit pianghendhe a óschidos ◊ s'órchida sua tremiat sa domo, pariat chi bi aiat faladu unu lampu
Etymon
srd.
Translations
French
cri de douleur
English
howl of pain
Spanish
grito de dolor,
alarido
Italian
urlo di dolóre
German
Schmerzenschrei.
orchidàre , vrb: orchitare,
orghidare Definition
abboghinare, pesare a tzérrios, a órchidos, po dolore o dannu mannu
Synonyms e antonyms
abbochinare,
abboigare,
addolimai,
berchidai,
iscramorai
Sentences
luego torraiat a orchitare comente fachent sos tzecos
Etymon
srd.
Translations
French
crier de douleur
English
to howl with pain
Spanish
gritar por el dolor
Italian
urlare di dolóre
German
vor Schmerzen schreien.
patisciòne, patissiòne , nf Definition
su patire, su sufrire, su istare male (po maladia, poberesa)/ p. de alimentos = farta, bisóngiu de nutrimentu; èssere in p. = sunfrendi
Synonyms e antonyms
apascionu,
paténscia,
patimentu,
suferéncia
/
ttrs. padissimentu
| ctr.
contentu,
gosa,
prégiu
Translations
French
souffrance
English
pain,
suffering
Spanish
sufrimiento,
dolor
Italian
patiménto
German
Leid.
stenteriài , vrb: istantariare* Definition
est su chi faet unu candho provat unu dolore tropu forte, chi agiummai perdet su sentidu; foedhare chentza ischire mancu su chi est naendho, unu
Synonyms e antonyms
desatinai,
ilbarionare,
iscassoletare,
sciolloriai,
strollicai
/
abbadherigare,
ammustèlchere,
dilmagiare,
ildimajare,
intostai,
sdemmaniai
Sentences
mi seu ingortu a s'ossu arrabiosu: cosa de mi stenteriai!
2.
dhoi at genti stenteriada chi est a iscarada a fai tontesas ◊ no ti stentériis cun mei: mi depis nai "Sa meri"!
Translations
French
éprouver une douleur déchirante
English
to feel a very sharp pain
Spanish
sentir un dolor muy fuerte
Italian
provare un dolóre fortìssimo
German
einen stechenden Schmerz empfinden.