apetítu , nm: apititu Definition
bisóngiu e gana de papare
Synonyms e antonyms
fàmene
| ctr.
dirgana,
ispititu
Idioms
csn:
acutzai, bogai, ispertai, fai torrai s'a.; apetitu caninu = fàmine caninu, zenia de maladia; iscassu de a. = chi no tenit ganas, sganiu
Sentences
apo manigadu cun apetitu: fia peri famidu! ◊ s'araxi frisca bogat s'apititu ◊ bufit una tassixedha, ca dhi fait imbucai apititu! ◊ pighit una pruga, ca dh'ispretat s'apititu! ◊ tantu za est iscassu de apetitu… est un'ora betanne a cropus!
Etymon
itl.
Translations
French
appétit
English
appetite
Spanish
apetito
Italian
appetito
German
Appetit.
atatamacàre , vrb Definition
papare manna, de si tzatzare bene
Synonyms e antonyms
abbentrare,
abbidhiai,
abbiscarzare,
abbrentosicare,
abbudagare,
abbuzare,
afraschedhare,
,
imbrentai,
sgagliubbai tèrghere
Sentences
cussos sunt cumandhandhe e atatamacàndhesi, manicandhe a bàtoro barras, a brente prena e a concale bódiu!
Etymon
srd.
Translations
French
se rassasier
English
to satisfy one's appetite
Spanish
saciarse
Italian
saziarsi
German
sich satt essen.
dilganàdu , agt: dirganadu,
disiganadu Definition
chi no tenet gana, chi est chentza de gana, pruschetotu chentza gana de papare, iscassu de apetitu
Synonyms e antonyms
arremàsigu,
irganau,
sganiu
/
cdh. sganatu
| ctr.
imbideadu,
imbozadu,
inganidu
Sentences
sos prus malassortados, in iscola sunt azummai totugantos sos prus dirganados puru
Etymon
spn.
desganado
Translations
French
qui manque d'appétit,
nonchalant
English
lacking appetite,
unwilling
Spanish
desganado
Italian
inappetènte,
svogliato
German
appetitlos,
lustlos.
fàmene , nm: fàmine,
fàmini,
fàmmene,
fammi,
fàmmine Definition
gana, abbisóngiu de papare, siat coment'e cosa chi si sentit in s'istògomo fatuvatu, coment'e afinamentu candho unu abbarrat unas cantu oras chentza papare, siat coment'e abbisóngiu mannu de chie no tenet cosa a papare de tempus meda o ndhe tenet tropu pagu e no dhi bastat
Synonyms e antonyms
afinu,
apetitu,
fàmigu,
isaminamentu
Idioms
csn:
bènnere, tènnere, torrare f., batire, pònnere, passare, leare o asseliare su f., catzàresi, tòdhere o bogaisindi su f.; passare, àere passadu f. = sufrire, àere sufriu fàmene po tropu pagu cosa de papare; min. faminedhu = unu pagu de fàmini (nadu in suspu, fàmine meda); bellu fàmini, fàmine bonu = apititu meda; f. cubidu = fàmine chi si tenet e si sufrit de tempus meda; f. a sintzu, a chitu, a ràglia = meda, fàmini de chini est tempus e tempus cun pagu papai; abba pro f. = bufai àcua a su postu de papai; èssere unu mortu de f. = campai in poberesa manna; f. caninu = ispétzia de maladia chi pigat a papai a papai; èssere a f. = tenni pagu cosa de papai; èssere barrivaladu de su f. = èssiri aici tanti de diora sentza de papai de no pòdiri movi mancu is barras; èssere morindhe, tzegu de su f. = tènniri fàmini meda, èssiri famiu, tènniri gana manna de papai
Sentences
fàmini fintzas a coi no est fàmini malu ◊ mi at bénnidu fàmine e no apo ispetadu a mesudie a manigare ◊ benide beneitos de babbu meu, ca apo tentu fàmine e mi azis dadu a mandhigare! ◊ ch'est tardu e tenzo fàmine ◊ tota die chentza manigare, so tzegu de su fàmine! ◊ si istas a s'assaza assaza ti leat su fàmine ◊ mi catzaio su fàmine cun sa frúture ◊ unu bellu fàmini… ias a biri ca dh'iant a papai custa cosa!
2.
su fàmini de su gatu chi s'iat papau sa coa a móssius!…◊ nci fiat su fàmini a chintzu ◊ su fàmini de tziu Andriolu, chi si fiat papau sa mola cun su bestiolu ◊ sos annos de sa gherra fint annadas de fàmine, lampu!
3.
est légiu che su fàmini ◊ portat fàcia de fàmine
Surnames and Proverbs
prb:
su fàmene no giughet ogos ◊ fàmine no at leze
Etymon
ltn.
*famen
Translations
French
appétit,
faim
English
appetite,
hunger
Spanish
apetito,
hambre
Italian
appetito,
fame
German
Appetit,
Eßlust,
Hunger.
insutzuligài , vrb Definition
batire fàmene, apetitu, disígiu, gana; fàere inchietare su cane
Synonyms e antonyms
agganire,
alluscai
/
airai,
arrannegai,
collobbiare,
inchietae,
inciulai,
infuterare,
intziminire,
suberiare
Etymon
srd.
Translations
French
aiguiser l'appétit,
donner l'envie (de),
agacer
English
to irritate,
to whet s. o.'s appetite
Spanish
despertar el apetito
Italian
stuzzicare l'appetito,
inuzzolire,
irritare
German
den Appetit reizen,
begierig machen,
reizen.
irganàu , agt: isganadu Definition
chi no tenet gana, chi est chentza gana, pruschetotu de papare
Synonyms e antonyms
dilganadu*,
isganaditu
| ctr.
imbozadu,
inganidu
Sentences
donna Caderina istaiat sempre peus, isganada de totu
Translations
French
qui souffre d'inappétence,
nonchalant
English
lacking appetite,
lazy
Spanish
desganado
Italian
inappetènte,
svogliato
German
appetitlos,
lustlos.
isganadítu , agt Definition
chi no tenet gana, nau pruschetotu de sa gana de papare
Synonyms e antonyms
dilganadu,
irganau
| ctr.
famidu,
inganidu
Etymon
srd.
Translations
French
qui manque d'appétit
English
lacking appetite
Spanish
inapetente
Italian
inappetènte
German
appetitlos.