Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

barríta 1 , nf Definition min. de barra 1: genia de ferru chi si faet iscúrrere aintru de lórigas o guidas po serrare un'apertura o parte de un'apertura Synonyms e antonyms barcioni, passadore 1, passante 1 Translations French petite barre, câble English little bar Spanish barrita Italian spranghétta German kleiner Riegel.

istànca , nf: istanga, stanga Definition orrugu de linna grussu de pònnere apalas de sa genna po dha poderare serrada bene segura, o po trebballare in sa prentza in su molinu de s'olia, po fàere fortza ponendhodha apuntedhada a ccn. cosa Synonyms e antonyms barra 1, leva 1 Idioms csn: un'i. de ómini = ómine russu e artu, fatu in forte; corp'e istanga!… = male, mih! (si narat addaghi dispiaghet carchi cosa chi est piàghida a s'àteru chi si l'at tenta a fura o chentza la triballare) Sentences sa pira de sos isportinos cheriat azustada a istanca, supressendhe ◊ cumandhadu at zente cun istancas e a fine de ora cun tribàgliu tiradu ndhe l'ant fora (P.Pisurzi)◊ aferresit s'istanga po li corpare ◊ sa gianna fit serrada cun s'istanca de ferru ◊ ant agatau un'ou aici mannu… chi dhu fúrriant a istanga! 2. corp'e istanga: praxit a tui puru sa cosa bona! Etymon itl. stanga Translations French barre, bâcle English bar Spanish tranca Italian sbarra, spranga German Stange.

istancàre , vrb: istangai, istangare, stangai Definition apuntedhare cun istanga (pruschetotu is gennas) Synonyms e antonyms istangonare Sentences cherias istanga forte pro t'istangare sa zanna Etymon srd. Translations French mettre la barre, bâcler English to bar Spanish trancar Italian stangare German verrammeln.

istangonàre , vrb: stangonai Definition serrare, assigurare a istangone Synonyms e antonyms istancare Etymon srd. Translations French barrer English to bar Spanish atrancar Italian sprangare German verriegeln.

sabonèta, sabonète, sabonètu , nf, nm Definition genia de sabone a crantu, longhitu e atundhau, no tanti forte, cundhiu cun fragu praghillosu, po samunare in manos e in cara Synonyms e antonyms cdh. saunetu Sentences candho ambulante in bidha che seraias ti leaias bonos sabonetes Etymon itl. Translations French savonnette English bar of soap Spanish jabón de olortocador Italian saponétta German Seife.

serrài , vrb: serrare Definition fàere su serru a unu logu, pònnere ccn. cosa (es. muru, cresura, arretza) a inghíriu, in làcana, a manera de no pòdere passare totus deasi a brétiu o chentza dificurtade; pònnere o acostire is aperturas (gennas, fentanas) o fintzes àteru (es. grifone, ogu, manu) a manera de tupare e no lassare passare cosa; nau de persona, foedhare pagu cun àtera gente, abbarrare citios, no arrespòndhere; nau de ccn. cosa (es. ainas), acostire is partes prus atesu Synonyms e antonyms abbucare, cugnare, tancai | ctr. abbèrrere Idioms csn: serrai a muru, a cresura, a crae, a rècia; serrai is ogus = abassiare sas pibiristas de no bídere, mòrrere, o fintzas no chèrrere abbaidare pro no bídere carchi cosa; serrai ogu = drommire; serrai sa buca a unu = fàgherelu callare, rispòndhere de mala manera o cun frimmesa de lu fàghere istare mudu; serrai a ínturu = ifriscare, pònnere intro e serrare totu de no ndh'essire; serrare a ccn. fora = serrai sa porta a manera chi abarrit foras, chi no potzat intrai; serrai sa chistioni, sa gara, una poesia = agabbare, agabbare de ndhe faedhare, leare una detzisione; serrare s'abba = serrai su grifoni, serrai is tubbus chi portant s'àcua; serrare s'iscola = no fàghere iscola, frimmare sas lessiones; serrare/-ai sa domo/-u = serrare sas abberturas e mescamente sas zannas a crae; serrare sa zanna in murros a unu = fàgherelu istare fora sendhe chi cheret intrare; serrare su líbberu, su cuadernu = pònnerelu, lassàrelu de no fàghere a lèzere o a iscríere sas pàzines; serrare sa lughe, sa televisione, s'aràdio = istudai Sentences candho essis de domo, serra totu! ◊ est arribbada a mi serrai s’enna in faci, cussa schiva! ◊ amus serradu sas iscras pro las bardare de su bestiàmine ◊ sa cóciula, chi ndi dha piscas, si serrat ◊ sa linna de un'abbertura in zerru si serrat ca si ufrat cun s'umidore 2. órdine de su síndhigu: si avertet sa populatzione chi a sas duas si serrat s'abba ◊ candho serro sos ogros faghide comente cherides, ma fintzas chi campo so mere deo! ◊ est un'iscola chi abberit una die pertzisa e serrat sa tale àtera e no sa die apustis ◊ is fogus funt malus a istudai, ca is autoridadis serrant is ogus a pitzus de is intzimias Translations French fermer English to close (en), to bar Spanish cerrar Italian chiùdere German schließen.

tzilléri , nm: cilleri, itzilleri Definition genia de butega inue bendhent cosas de bufare; chie atendhet in su tzilleri Synonyms e antonyms botighinu / tzilleràgiu Sentences essiat a si acioncare sos concales de su binu in su tzilleri ◊ bi ndhe aiat chi che lis barigaiat sa note in su tzilleri ◊ a su tzilleri intrant a bufare ◊ ciaschendhe totugantos e bufendhe pariant in tzilleri! ◊ est faendhe su pastore, portat unu bellu capitale, ma candho est in bidha est semper peri sos tzilleris! Etymon ctl., spn. celler, cillero Translations French gargote English bar, tavern Spanish bar, taberna Italian bar, béttola German Kneipe.