cacarallài , nm Definition
genia de cagarantzu o ziziu grogo de sa calidade mala, unu pagu pudéscia, prus manna de sa calidade chi si papat: faet una sitzia manna, de unu bellu colore grogo
Synonyms e antonyms
cacarànciu,
cucurilata,
cucurudhua
Scientific Terminology
rba, Glebionis coronaria
Etymon
srd.
Translations
French
chrysanthème à couronne
English
Crown Daisy
Spanish
antimano,
manzanilla de flor dorada,
mirabeles,
ojo de buey
Italian
bambagèlla
German
gelbe Margerite.
cacarànciu , nm: cacaratu,
cagarànciu,
caragansu,
cagarantu,
cagarantzu,
caragànciu,
caragantu,
caragantzu,
caregànciu,
caregantzu Definition
genia de pabarantzolu de sa calidade mala, unu pagu pudéscia, prus manna de sa calidade chi si papat: faet una sitzia manna, de unu bellu colore grogo
Synonyms e antonyms
cacarallai,
cacarànciulu,
cucurilata,
chirielle,
fundurussu
Sentences
est grogu che caragantzu
Scientific Terminology
rba, Glebionis coronaria
Etymon
grc.
khálkanthon
Translations
French
chrysanthème à couronne
English
Crown Daisy
Spanish
antimano,
manzanilla de flor dorada,
mirabeles,
ojo de buey
Italian
fiór d'òro
German
gelbe Margerite.
cafiólu , nm Definition
genia de tapu de làuna cun pígiu de ortigu o àteru aintru e cun is oros a bicos, pagu pagu atrotigaos a bisura de oru de pàdrula, de sighire a atrotigare a manera de si aguantare a istrintu a sa buca de s'ampudha
Translations
French
capsule
English
crown cap
Spanish
tapón corona
Italian
tappo a coróna
German
Kronenverschluß.
coròna , nf Definition
cosas, orrocas artas, personas postas (o tentas impare) totu a inghíriu tundhu; antigamente, in sa Sardigna indipendhente, sa c. fut una genia de cossígiu (Corona de Logu) chi decidiat is chistiones de s'istadu (Logu) impare cun su soberanu (Giuighe), o fintzes sa corte de is giuighes chi faiant unu dibbatimentu
Synonyms e antonyms
arrosàriu,
coronedhu,
filleri
/
cdh. curona
/
caróngiu
Idioms
csn:
ómines de corona = bonos ómines; corona de azu, de fiores, de corrus; sa c. de s'unga = su tretu de sa raighina chi essit a fora prus craru; in c. de unu = totu a inghíriu (es. de su mortu); c. de monti = rocas artas a inghíriu de carchi punta, comente a fàghere un'ata; sa c. (in sas rocas) = pèlcia; erba de coronas = badàngiu (lonicera implexa)
Sentences
est sèmpere a corona in manu rasendhe su rosàriu ◊ teniant in cuerru pira de zerru, coronas de figu sicada, nughe e nintzola ◊ ses sempre bivinno in pecau mortale cena ti nàrrere mai sa corona
2.
so andhadu a su mortu: in corona bi sunt sos fizos, sa muzere, sos àteros parentes custrintos
3.
sa losa fit una corona cun d-unu crastu mannu a serrare
4.
sos ómines de corona, sos menzus de bidha, nos ant partzidu s'interessu chin grandhe cumpeténtzia e onestade (M.A.Mula)
Surnames and Proverbs
smb:
Corona, Coronas
Etymon
ltn.
corona
Translations
French
couronne,
chapelet,
Cour
English
crown,
panel of judges,
rosary
Spanish
corona,
rosario,
tribunal
Italian
coróna,
rosàrio,
collègio giudicante
German
Krone,
Rosenkranz,
Richterkollegium.
coronài, coronàre , vrb Definition
pònnere sa corona, coronas; in cobertantza, fàere a bregúngia, a befa o fintzes brigare meda
2.
nci funta duus deputaus a sa trasmissioni, ma gei mi dhus ant coronaus bèni cun is telefonadas: de dónnia colori ndi dhus ant nau! ◊ si fais aici gei ti coronat mulleri tua!…◊ gei s'ant coronau bèni a nosu Sardus!…◊ cussas sunt féminas chi bendhent s'onore pro unu reale: no las cherzo a muzere ca timo pro mi coronare!
Etymon
srd.
Translations
French
couronner
English
to crown
Spanish
coronar
Italian
coronare
German
krönen.
cucuràle, cucuràli , nm Definition
sa sedha de sa conca e fintzes montigu, cúcuru de monte; cosa chi si ponet a usu de cabitzale, o a sa parte de conca, acanta; cosa modhe fata a tedile de pònnere in cúcuru po pigare pesu; sa conca de su fusu de filare, sa pedrighedha istampada chi si dhue ponet; s'istampu (o bentosa) chi si faet in su cúcuru de su forru
Synonyms e antonyms
cucurile,
cugurútzulu
/
monticru
/
cabita
/
cócura,
furriedhu,
furtiedhu,
irotu,
lódiru,
múscula,
ruédhula,
rueledha,
ruella,
vertichedhu
Sentences
sos sordatos ant postu sas tendhas a intundhu de unu cucurale ◊ cuatru cucuralis de su Gennargentu passant is 1800 metrus
2.
corcadu, s'erva li faghiat de modhitza e su bàtile de s'àinu a cucurale ◊ sa robba, su note, ponedila a cucurale: mira chi giughes fatu su matzone!
Scientific Terminology
crn
Etymon
srd.
Translations
French
sommet,
calotte
English
crown,
top
Spanish
cumbre (f)
Italian
cocùzzolo
German
Gipfel,
Scheitel.
cucuríle , nm Definition
sa sedha de su cúcuru; istràciu imbodhigau tundhu a cricu chi si ponet in conca a tedile (prus che àteru sa fémina) po no dòlere pesu grae o cosa tostada chi si leat in conca e fintzes po cicire méngius
Synonyms e antonyms
cucurale
/
cabidile,
chirchile,
cirí,
cugúdhura,
tadibi,
tedílighe
Sentences
su monte de santu Bainzu est postu a cucurile de Azos e de Bortijadas
Scientific Terminology
crn
Etymon
srd.
Translations
French
sommet,
calotte
English
crown
Spanish
cumbre,
rodete
Italian
cocúzzolo
German
Gipfel,
Scheitel.