Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

allúta , nf Definition su allúere (de su fogu, de una lughe o àteru, fintzes de su pentzamentu); dificurtade manna, su si agatare in apretu o arriscu malu Synonyms e antonyms acispada, aframata, alluchetada, allumada, tenta / apretu, arriscu Sentences s'alluta chi at fatu su fogu, za at coitadu a budhire, s'abba! ◊ in tzertos momentos si at coment'e un’alluta de atuamentu (N.Falconi) 2. si ndhe aiat bidu, de allutas, in sa vida sua: a candho at bidu bochindhe zente, a candho s'est agatadu in gherra, a candho che lu fit trazendhe su riu! ◊ si ndhe at bidu, de allutas, Pontetzu: pessa chi l'apo connotu deo a che li colare s'abba fintzas subra! Etymon srd. Translations French flambée English serious danger, burst of flame Spanish llamarada, peligro Italian fiammata, grave perìcolo German Flamme, große Gefahr.

fiàca 1 , nf: flaca, fraca Definition fràmula de fogu tenendho; làmpana chi leant a piscare; genia de fenu, o erba de fai ciulirus, chi ponent fintzes a fàere fundhos de cadiras: dha narant puru àcia de pòbur'ómini e in àteros logos flaca / min. frachetedha Synonyms e antonyms fiama, fiara, gliama, pampa / basca, calura / làmpada, teda Idioms csn: piscai a fraca = farcai; no si nd'iscit ne fumu e ne fraca = nudha Sentences seu coxinendi totu a fraca de linna ◊ candu su forru est brandu si alluit flaca in sa buca po fai cresci s'àlidu aintru ◊ su pane cheret assadu a fracas ridas ◊ parit ca bogat fraca de faci po comenti est imbriagu ◊ fuint che astile, che abes dae fumu e dae fraca ◊ sa sida de mudeju faghet fiaca meda po ulciare su porcu 2. su gorropu, mancu in tempus de fracas ne porcos e ne crapas creo l'apant mai visitau Scientific Terminology ans, rba, Ampelodesmos mauritanicus Etymon ltn. *flacca Translations French flamme, flambeau English flame, torch, lantern Spanish llama, antorcha, carrizo Italian fiamma, fiàccola, frugnòlo German Flamme, Fackel, Blendlaterne.

fiàma , nf: fiamma, frama, framma Definition fogu tenendho, fràmula; bandheredha longa e istrinta chi si ponet in pitzu de is àrbures de su naviu; sa parte segante de una lepa / èssere totu fogu e frama (nadu de unu fàghere, de abbitúdine) = no bastai ni birdi e ni sicau, isperditziai sa cosa, imperaidha chentza de régula Synonyms e antonyms fiaca 1, fiara, fràmbula, gliama, pampa Sentences bi fit sa framma de una candhela ◊ forsis, a sa calura chi tenias, brujendhe in sas fiamas ti creias ◊ sa chimuzia sica, si l’atzendhes, petzi faghet frama, una tenta, e no abbarrat nudha 3. candho sa fiama est bene tirada, si tribàgliat chin sa lima pro l'ilgrussare e li dare una fromma galana Surnames and Proverbs smb: Fiammas Etymon ltn. flamma Translations French flamme English flame Spanish llama Italian fiamma German Flamme, Wimpel.

fiamarída , nf: fiammarida, framarida, frammarida Definition fogu tenendho a meda chi faet unu sonu a tzacurradas mescamente candho abbruxat matedu friscu, cun fràmula arta meda; in calecunu logu frammarida dhu narant a su panarighe Synonyms e antonyms cadharida, fracarida, pampada / panarighe Sentences framaridas de fogu mi essint dae pes! ◊ sas framaridas si ndhe intendhiant a bidha, de cantu fit andhendhe su fogu in logu de malesa ◊ bidiaimus sas framaridas a dedie dae tesu: conta tue ca ndhe fit brusiendhe de bene de cosa, cussu fogu!… Etymon ctl. flamarida Translations French flambée, jet de flammes English burst of flame Spanish llamarada Italian fiammata, vampata German Aufflammen.

fiàra , nf Definition fogu tenendho, sa fràmula chi faet; in cobertantza, genia de sentidu chi si provat in s'ànimu Synonyms e antonyms fiaca 1, fiama, pampa Sentences sa fiara si est pesada a cadharida ◊ custa est sa lughe de sa fiara ◊ mariposa ch'inghírias sa fiara, fue dae sa candhela! ◊ apenas abbasciaiat sa fiara si poniant a brincare su fogarone 2. fisti su sole chi in sa povertade isparghiat fiaras de calore ◊ cantas fiaras dae coro tou!…◊ est sempre atzesa sa fiara de s'amore ◊ custos sunt sónnios cun fiara de mezoru Etymon itl. fiara Translations French flamme English flame Spanish llama Italian fiamma German Flamme.

framiàda , nf Definition pampada de fogu tenendho, fràmula Synonyms e antonyms aframmarjada, cadharida, fiamarida, gliamada, iframiada, pampada Sentences sas framiadas de sa bomba ant brusiadu bidhas e tzitades Translations French flambée English burst of flame Spanish llamarada Italian fiammata German Aufflammen.

pampixèdha , nf Definition min. de pampa, frammuledha de fogu Translations French petite flamme English little flame Spanish llama pequeña Italian fiammèlla German Flämmchen.