Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

anciànu , agt, nm: (an-ci-a-nu) ansianu, antzianu Definition chi o chie est intrau in tempus, chi che tenet annos meda Synonyms e antonyms béciu, mannu | ctr. giòvanu, pisedhu 2. is ansianus bolint agiudu! ◊ un'ansianu comente faeis a nci dhu trangulai a logu gasi atesu? Etymon itl. Translations French âgé English old (man) Spanish anciano, viejo Italian anziano German betagt, Alte.

anníciu , agt, nm: annicru, annígiu, annígliu, anniglu, annigru, annigu, annirgu, anniu, annixu Definition porchedhu, vitellu, cuadhu, angione o àteru pegus de calecunu annu, passau s’annu Synonyms e antonyms annigrotu, annorinedhu, tentógliu Sentences s'anníciu est in sa giota, su crapitu est a brincos, in sa pinneta apedhat su catzedhu 2. sunt pulpuzos de peta de porcu anniju pesadu a mannalitinu Scientific Terminology anall Etymon ltn. annic(u)lus Translations French animal de la ferme agé de deux ans English one years old cattle Spanish añojo Italian annìcolo German einjähriges Tier.

annícra , nf: annixa Definition pegus fémina de unu o duos annos Translations French femelle agée de deus ans English two years old female cattle Spanish añoja Italian annìcola German einjähriges Tier.

assenecàre, assenegàe, assenegàre , vrb: senecare Definition fàere a béciu, antzianu; nau de matas, èssere o fàere begra, bècia; assenegae = fàere a bémida, assupare Synonyms e antonyms imbeciai, imbedustare / abbrecare, imbecrare / abbatimare, assupai Sentences dami s'arcanu tou, o tempus, chi piús nou ti faghet cantu piús ti assènegas! (T.Rubattu)◊ assenegadas domitas biancas Etymon srd. Translations French vieillir English to get old Spanish envejecer Italian invecchiare German alt werden.

badústu , agt, nm, nf: bedussu, bedustu, bidusta, bidustu, vedustu Definition nau de gente, chi est intrau in tempus, béciu; de animale, brebeighedha de duos annos, brebè chi at angiau duos annos; nau de terra, chi dh'ant laorada s'annu innanti Synonyms e antonyms béciu, mannu / bisustu | ctr. giòvanu, minore Idioms csn: baghiana/u b. = baghiana/u intrada/u in tempus, no prus zòvana/u; moju b. = de s'annu coladu, cun puzone de s'annu innanti Sentences giòvanu chi t'incontres o bidustu, as a intèndhere piaghere e gustu de torrare a sa bidha chi ses nadu 2. su bedustu no si che podet leare a su massazu: tocat a bi lu lassare s'annu ifatu puru Etymon ltn. vetustus Translations French vieux English old man Spanish viejo Italian vècchio German alt, Alte.

becèsa , nf: betzesa, vecesa Definition su èssere bècios, s'úrtimu tempus de una vida candho sa persona, fintzes sana, si derruet / a sa b. sa pigota = fàghere una cosa – che a su fatzinu a betzu – candho no est prus tempus, candho no serbit prus (nadu prus che àteru de unu cumportamentu) Synonyms e antonyms ansianidade | ctr. gioventura, picinnia Sentences sa betzesa mi est sighindhe! ◊ sa becesa de Batista Nuxis, chi ndi dhi essiat sa farrixedha de is genugus ◊ a is becesas si gosat sa giubbilatzioni ◊ giai ndhe faet, totu, de brullas sa becesa: candho fio picioca non dhos intendhia is peis fritos! ◊ babbu e mamma sunt benindho in becesa! Surnames and Proverbs prb: a is becesas camisa arrandada Scientific Terminology vda Translations French vieillesse English old age Spanish vejez Italian vecchiàia German Alter.

becióngiu , agt: betzonzu, vetzontzu Definition unu pagu béciu Synonyms e antonyms becitedhu | ctr. giovunedhu Sentences a su pipiu po giogare sa mama dhi at istérriu una burrighedha beciòngia in terra Etymon srd. Translations French vieillot English rather old Spanish un poco viejo Italian vecchiòtto German ziemlich alt.

becitédhu , agt, nm Definition min. de béciu, betzedhu; ómine béciu meda, betzaredhu Synonyms e antonyms becedhu, becióngiu, betzaredhu | ctr. giovunedhu Translations French petit vieux, vieillot English old man Spanish viejales Italian vecchiétto German ziemlich alt, altes Männlein.

béciu , agt, nm: betzu, véciu Definition intrau in tempus, chi tenet tempus meda; nau de cosa, de trastu, chi no ndhe balet prus, chi est ispaciau; segundhu de ite si narat, chi est fatu in sa mota giusta o prus adata po calecuna cosa (es. casu betzu = sicau, bonu po tratagasare puru, binu betzu = de s'annu o de annos innanti de s'annada currente); giogandho a tòmbola, su betzu est su noranta / min. becedhu, betzaredhu, betzedhu, becigedhu, becitedhu Synonyms e antonyms ancianu, becru | ctr. nobu, giòvunu Idioms csn: betzu predale = béciu meda meda, comenti a is perdas; b. cadrudhu = mali pigau, béciu meda, chi fait farrixedha… Sentences béciu fiat Batista Nuxis, ca bogàt farrixedha de is genugus! ◊ est bénnidu betzu meda e malesanu ◊ candho mi ant bidu betzu e arrimadu, ca no batia prus perunu frutu mi ant che un'istratzu fuliadu ◊ tantas cosas si ndi andant cun is bècios chi morint 2. de tantu patire ndhe so betzu! Surnames and Proverbs smb: Becciu, Betza, Betzu, Bezza, Bezzu, (Ezza) / prb: a cuadhu béciu funi noa ◊ sa nassa bècia si ndi frigat de sa noa ◊ su betzu batit su nou Etymon itl. Translations French vieux English old man Spanish viejo Italian vècchio, stagionato German alt, Alte.

beciúmini , nm: betzúmene, vetzúmene Definition cosas bècias Synonyms e antonyms becioi, ciméria Translations French vieilleries English old things Spanish antigualla Italian vecchiume German Plunder.

bécru , agt: bexu, begru, brecu Definition nau de linna, chi est bècia; nau de erbas, chi si funt intostadas, fatas linnosas; si narat de gente puru, ma prus che àteru a brulla Synonyms e antonyms béciu, blagadinu, casale / intostadu, tostu / prudigadu | ctr. noàdile, giòvunu, modhe Sentences a sas àrbures si ndhe lis segant sas naes begras pro bogare linna noa ◊ sos ramos bogant annoizos dae s'antigu mutzu truncu bexu (S.Casu)◊ bi at un'alvuredu de nughes bexas Etymon ltn. vec(u)lus Translations French vieux English old, hoary Spanish añejo, añoso Italian annóso, tiglióso German alt.

chentenàgliu, chentenàju, chentenàriu , agt, nm Definition de chentu annos, chi o chie tenet chent'annos, a is chent'annos de calecuna cosa Sentences su chentenàgliu si est pesatu ritzu: De bidha fraicata in locu artu sono! Translations French centenaire English hundred-year old, centenarian, centenary Spanish centenario Italian centenàrio German hundertjährig, Hundertjährige.

ciméria , nf Definition cosas bècias Synonyms e antonyms beciúmini Translations French vieilleries English old things Spanish antigualla Italian vecchiume German Plunder.

ciúrra , nf: giurra, tzurra* Definition brebè bècia, mescamente totu male andhada, làngia Synonyms e antonyms bodha, busale, giurrita, tzica 1 Translations French vieille brebis English old sheep Spanish oveja vieja Italian pècora vècchia German altes Schaf.

imbeciài , vrb: imbeciare, imbetzare, immetzare Definition fàere béciu, a béciu, antzianu, pèrdere is fortzas e is calidades de su giòvono, de sa cosa noa Synonyms e antonyms annosigai, assenecare, imbedustare / abbrecare, imbecrare, imbetzire | ctr. annoai 1, apitzinnare, impisedhire, ingiovanèssiri Sentences in duos meses ti ses imbetzada ◊ giaghi est tanta s'antua chi mi dant, de imbetzare mi benit sa gana ◊ si nch'est imbeciau ◊ t'imbèciant is malis allenus ◊ una domo non restat noa, ma s’imbetzat e si derruet che a totu sas cosas ◊ in cuss'ambiente soe nàssiu, créssiu e imbeciau ◊ megu de m'imbeciai dogna dí de prus! Surnames and Proverbs prb: su male continu imbetzat sa zente Etymon itl. Translations French vieillir English to make old Spanish envejecer Italian invecchiare German alt werden.

imbegràdu , pps, agt Definition de imbegrare; nau de linna, chi est begra, bècia giai in sa mata Synonyms e antonyms imbetzau | ctr. noàdile Translations French vieux English old Spanish añoso Italian annóso German alt.

majonèta , nf Definition genia de fémina bècia, fata a pentzamentu, chi nanca iat a bènnere su note de Pasca de is Tres Gurrès a batire giogos a is piciochedhos… Synonyms e antonyms befana Scientific Terminology fnt Translations French "befana" English befana (kindly old witch who brings children toys at Epiphany) Spanish vieja que trae regalos a los niños para los Reyes Italian befana German Befana, alte, gerechte Hexe, die, nach der italienischen Volksüberlieferung.

promòres , nm pl Definition is mannos, is antzianos Etymon ltn. primores Translations French les personnes âgées English old men Spanish los mayores Italian gli anziani, i maggióri German die Alten.

travonéri , agt, nm Definition nau de ccn., chi est o portat trassas malas Synonyms e antonyms ammalisciadu, malisciosu, trassadori, trasseri Translations French rusé, vieux renard English old fox Spanish zorrón Italian scaltro, volpóne German schlau.