arràncu , nm Definition
fragu chi andhat a sa cosa, prus che àteru malu, fintzes singiale ch'iscóviat calecuna cosa; su chi ndhe podet dipèndhere a is fígios de is mannos (arrancu de parentella)
Synonyms e antonyms
abbentada,
abbentu,
arrastu,
fracu,
pudescioi,
rànchidu 1,
seledu
Sentences
de s'istabbilimentu ndi lompiat un’arrancu malu ◊ arrancu de muscedra: incapat, dhi betaus bruncu! ◊ arrancu de gunnedha no mi ndi at andau mai ◊ fragat e narat: Arrancu de santu pigu! ◊ arrancu de arrosas in su mes'e maju ◊ no dhi posso intendhe prus s'arrancu!
2.
in custa chistioni dhoi at arrancu de pecau! ◊ innòi, de coja mancu s'arrancu!
3.
si at tirau a s'arrancu de su babbu, cussu piciocu est malu a coi!
Etymon
ltn.
rancor, -oris
Translations
French
odeur
English
scent
Spanish
olor
Italian
odóre
German
Geruch.
arràsta , nf, nm: arràstiu,
arrastru,
arrastu,
rasta Definition
sa capacidade de ndhe bodhire is fragos cun su nasu; fragu, ma fintzes singiale, òpera o cosa chi abbarrat de comente si passat o s'istat in su logu, in sa vida; fintzes singiale de is cropos chi abbarrat in sa carre, de postas de pei o àteru deasi
Synonyms e antonyms
abbentada,
fiacu 1,
frusa
/
arrancu
/
addromu,
arrestallu,
frata,
ilmina,
peada,
trata
/
iscringada
Idioms
csn:
essiri de s'arrastu, foras de s'arrastu = essíreche fora de su chistionu, de s'argumentu; s'arrastu de sa pedhe = pedhutu, arroghedhu de petza chi abarrat atacau a sa pedhi comenti si ndi tirat iscroxendi un'animali
Sentences
no at lassau mancu arrasta ◊ fatzais arrastu de marxani! ◊ s'arrastu de sa peta arrustindhe ch'essit atesu ◊ margiani portat càrigas finis po s'arrastu ◊ si nci ant fatu mangiucu, dhu connòsciu de s'arrastu
2.
ancu fatat un'abba chi sa capra lesset s'arrastu in sa pranedha! ◊ me is bias dhoi fiant is arrastus de is lamonis de carru ◊ a pè cun sas iscarpas bullitadas, bi fit s'arrastu in donzi caminera (A.Liori)◊ passendi no lassat arrastu mancu in s'arena
3.
s'ómini si depit istreletzai de is àterus, deghinò no lassat arrastu de sa vida sua ◊ no lassat arrasta, che a su bentu passanne subra de su màrmaru ◊ ant agatau grutonis cun arrastus de genti bívia in simanas antigas ◊ sunt andaus avatu de s'arrastu ma no ant agatau su tallu
4.
aciotendidhu, dónnia corpu lassàt un'arrastu arrúbiu ◊ in s'arena dhoi at arrastu de peis ispollincus
5.
at cummentzau bèni a chistionai, ma apustis nc'est essiu de s'arrastu ◊ guai a dhi narri s'annomíngiu ca nci essiat luegu foras de arrastu
Translations
French
flair,
trace
English
track,
scent
Spanish
olfato,
husmo,
rastro
Italian
odorato,
fiuto,
órma,
imprónta,
tràccia
German
Geruchssinn,
Witterung,
Spur.
arrastài , vrb: arrastare,
arrastari,
arrastrai,
rastai Definition
andhare a s'arrastu de sa fera, pigare s'arrancu, fragare; sighire o pònnere aifatu de s'ormina, de is arrastos
Synonyms e antonyms
acarigai,
annajare,
annàsere,
fiagare,
isimare,
nuscai,
semare 1
/
addromare,
atratare,
ildarrastare,
orminare,
trateare
Sentences
su cani miu at arrastau sa perdixi ◊ recuias a domo arrastendhe sabores dae tesu
Etymon
srd.
Translations
French
flairer le gibier
English
to scent game
Spanish
rastrear
Italian
fiutare la selvaggina
German
wittern.
frúsa , nf: afrusa Synonyms e antonyms
arrasta,
ilmina,
trata
Sentences
su cani fragat sa frusa de su lèpuri ◊ candu eus muntuau eus pérdiu unu crabu ma at sorigau sa frusa e aproillau est a solu duas dis apustis
Translations
French
odorat,
flair
English
scent
Spanish
olfato
Italian
fiuto
German
Geruch,
Spur.
ibentiàre , vrb: ilbentiare,
irbentiare,
ilventiare,
irventiare,
isbentiare,
isvantiare,
isventiare,
sbentiai Definition
coment'e pèrdere bentu, pèrdere fragu, pèrdere sa fortza, s’efetu de s’àrculu (nau de is imbriagos puru), fintzes pigare ària, bentu
Synonyms e antonyms
iscoturare,
istudinare,
scexiai
/
bentiai,
irvalorire,
ispaporare
/
illeriare,
irbasolare
Sentences
ti mandho a pistare giarra, gasi ibéntias!◊ una borta dau focu, a sa piatza li fachiant sas bentosas in costazos pro irbentiare ◊ impitat sèmpere ispíritu isventiadu pro cumpònnere sas drogas ◊ tupa s'ampulla de su binu ca sinono si che irbéntiat! ◊ pro lu fàghere isventiare, a s'imbriagu, che l'ant postu fora
Etymon
srd.
Translations
French
s'éventer,
s'évaporer
English
to lose scent (strenght),
to evaporate,
to fade (away)
Spanish
evaporarse
Italian
svaporare
German
ausdunsten,
verdunsten,
verrauchen.