andadúra , nf: andhadura,
annadura Definition
su andhare, nau de sa manera
Synonyms e antonyms
andhanta
Etymon
srd.
Translations
French
démarche
English
walk
Spanish
paso,
andadura
Italian
andatura
German
Gang.
andhànsa, andhànta , nf: andhàntana,
andhata,
annada 2,
annantza,
annatza Definition
su andhare, nau mescamente de sa manera; fintzes caminera, camminu
Synonyms e antonyms
àmbiu,
andadura,
andhàntzia,
andheju,
annàtile
Sentences
a s'andhata cudhu mi est parindhe babbu tou ◊ mi tremo a s'andhàntana de su tempus ◊ sa zòvana aiat s'andhanta lena lena ◊ una bella annada giuches! ◊ so chena annatza sicura in notes chene luna
2.
prosigo in s'annatza chi apíligat dereta in su monte
Etymon
srd.
Translations
French
démarche,
allure
English
walk
Spanish
andadura,
porte
Italian
andatura,
andaménto
German
Gang.
atracàre , vrb: atragare,
atregare Definition
su si cuare, firmare, camminare firmandhosi dónnia tanti giaendho atentzione po no si fàere a bíere, iscocandho
Synonyms e antonyms
abbuare,
aclisare,
acuae,
ammacionai,
ammagare,
apatai,
atrapare,
atupare,
cuerrai,
frànghere,
intuzare,
istichire,
istumponai,
tudai
Sentences
sa robba si est atregada ◊ su lèpere est a s'atrega atrega ◊ su batu ch'est essidu atrega atrega ◊ sa gatu li est andhada a s'atrega atrega, a su sórighe, e candho che fit acurtzu che li est brincada a subra ◊ atracatu in su canale, mai ti cheres mustrare (G.Farris)◊ si est atracatu in d-una tupa isetandhe s'inimicu ◊ inoghe colat lestru, mancu si atregat
Translations
French
marcher avec circonspection en s'arrêtant
English
to walk cautiously
Spanish
esconderse,
andar con circunspección
Italian
nascóndersi,
camminare con circospezióne,
soffermàndosi
German
sich verstecken,
mit Vorsicht gehen.
caminàda , nf Definition
su caminare, pentzau coment'e una cosa fata; su tretu fatu camminandho; manera de andhare
Synonyms e antonyms
andhanta
Sentences
arratza de caminada chi s'at fatu, totu a pè, deghe chilómitros!
2.
sa caminada est longa e nci bolit ora meda
3.
fiat bella, cun sa caminada modhi de una bagadia in circa de piciocu
Etymon
srd.
Translations
French
marche
English
walk
Spanish
caminata,
paseo
Italian
camminata
German
Spaziergang.
caminài, caminàre , vrb: camminai,
camminari Definition
andhare, mòvere, fàere camminu, tretu; andhare impresse
Synonyms e antonyms
andai
/
acoidai
| ctr.
firmai
Idioms
csn:
camminare iscòscia iscòscia = allarghendi unu pagu is cambas, coment'e iscoscendisí; caminare a memei = a s'imbàtoro; caminare a pepita = andai a pincaredhu
Sentences
is pipios ant cumenciau a camminare ◊ caminendhe caminendhe at aciapadu un'ómine ◊ femus calmus in su camminari, in su papari e in totu ◊ est andau ma, cammina cammina, no at agatau nudha etotu ◊ no podiu mancu camminai de su dolori a is genugus!◊ Elias aiat caminau dae bidha a su cubile pentíndhesi e fachendhe disinnos
2.
si caminas za coitas a lòmpere ◊ za ant caminadu faghindhe sa faina!…◊ càstia cantu est caminendi cussu càmiu: no arrennèsciu a ndi dhu sorigai! ◊ lébiu che frina, pro caminare fit unu curreu
3.
est camminandho iscòscia iscoscia ca dh’at iscardiu in precas sa sedha benindho a cuadhu ◊ si fiant acuaos e caminaiant a memei in mesu a is matas
Etymon
ltn.
*camminare
Translations
French
marcher
English
to walk
Spanish
caminar,
andar
Italian
camminare,
marciare
German
gehen.
isculiàre , vrb Definition
camminare faendho ballare is nàdigas, mòvere, iscutulare / andhare iscúlia iscúlia = andai cerri cerri, a s'innàiga innàiga, sedatendhe sas nàdigas
Synonyms e antonyms
inculiare,
isprusciare
Sentences
est ponenne paja de passos pro che isculiare cussos mermos chene sàmbene (M.Dui)
Etymon
srd.
Translations
French
se dandiner
English
to walk with a wiggle
Spanish
contonearse
Italian
sculettare
German
sich in den Hüften wiegen.
ispassigiàe, ispassigiàre, ispassigliài , vrb: ispassillai,
ispassizare Definition
istare a su andhetorra ponendho passos tanti po si mòvere, po ispàssiu; fàere calecuna andhada a unu logu tanti po andhare, fintzes chentza bisóngiu
Synonyms e antonyms
passigiare*
Sentences
po candu si essit a ispassillai si at a biri isposus andendi a galopu (Z.Tuveri)◊ sos àteros sunt ispassizanne in su curridoju ◊ su sero annant a ispassizare in sas foraldidhas ◊ dhu spassigliànt a sonu de trumbita e de passu in passu torrànt a dh'aciotai
Translations
French
se promener
English
to walk
Spanish
pasear
Italian
passeggiare
German
spazierengehen.
pàltza , nf: parta,
partza,
peatza,
piata,
piatza,
plassa,
platza,
pràcia,
prassa,
prata,
pratza Definition
logu largu meda e in paris fatu apostadamente in bidhas e citades; logu larghitu, fintzes su tretu tra un'órdine e àteru de sa bide in bíngia (pratza de sarmentu), fintzes giuale, órdine de bide, su tretu o cortiledhu ananti de sa genna de una domo (fintzes in s'orruga), tretu ananti de unu barracu, totu su tretu asuta de una mata; dhu narant a s'argiola puru; postu / min. partzighedha, pratzita, prassigedha
Synonyms e antonyms
bàlliu,
cortile,
cortina
Idioms
csn:
fai pratza = fàghere sa piatza, ammanitzare, ordiminzare sa chistione a manera chi, candho unu dimandhat, sa zente siat pronta a nàrrere chi ei; pònnere una cosa in pratza = pònnere in craru una chistione; in pratza de Fulanu = in sa carrela inue istat Fulanu, in dainanti de domo sua; letu de piatza e mesa, a duas piatzas = letu mannu pro duus, a duus tantis de su letu po unu; pratza de letu = su tretu in dainanti de su letu; sa landhe falat a sa prata (in cobertantza)= sos benes de unu tocant a sos parentes; èssere a piata franca (nadu de chie pagat pro istare in carchi logu)= àere postu o allozu in donu; una pratza de pudhas = chedha de pudhas (tentas in cortile)
Sentences
mesanote est tocada, onzi piata est deserta ◊ in sa pratza de bidha is piciocas e piciocus fiant giai isciampitendi ◊ sa piata sentza pisedhina paret beranu sentza rúndhines ◊ in donzi parta in ube si est firmadu pro totus est istadu un'iscarmentu ◊ giogao semper in partza o in caminu ◊ sa gente est in sa pratza: a chie chistionat, a chie est ciciu
2.
cada massaja mundhabat sa prata sua e sos caminos abbarrabant netos ◊ ndi sutzedint de cosas in sa platza mia!…◊ depio carrare linna a prata de pinnetu ◊ apu agatau una bella pràcia de corrorinu ◊ sas pratas sunt semenadas de uliba ◊ e aundi dhu bis, tui, passendi, in pratza de letu?! ◊ una borta iant fatu su triatu in prassa de Bennardu ◊ duas pratzas ainnantis de domu de bosatrus ant bociu a Bissenti!
3.
in sa prata pulida cun apentu s'isparghent sos mannugros e manadas, poi sos boes cun pedras ligadas tríulant su laore in bonu assentu (Z.Piludu)
Surnames and Proverbs
prb:
bixina bona, funtana in pratza
Scientific Terminology
bdh
Etymon
itl.
Translations
French
place,
esplanade,
allée
English
square,
open space,
walk
Spanish
plaza,
claro,
senda
Italian
piazza,
spiazzo,
andana
German
Platz,
offener Platz,
freier Streifen zwischen zwei Baumreihen.
passigiàda , nf: passillada,
passillara,
passizada,
passizata Definition
su passigiare; logu inue si acostumat a passigiare
Synonyms e antonyms
caminada,
ispassizada
Sentences
fatu fatu si bint in sa passillara, bistius chi faint arriri, duus chi si creint abborsadoris ◊ funt essios a fàere una passigiada in s'istrada
Etymon
srd.
Translations
French
promenade
English
walk
Spanish
paseo
Italian
passeggiata
German
Spaziergang.
tènta , nf Definition
tanti de terrenu, de largària parívile, chi si pigat trebballandho (es. marrandho o arandho, arregollendho olia, messandho e àteru): a logos, fintzes possessu, orrugu de terrenu a bisura longa (corria de terra)
Synonyms e antonyms
ràglia,
teneca,
tula
Idioms
csn:
leare sa t. = comintzare unu tretu largu cantu podet bastare pro unu o cantos sunt triballendhe a fiancu de pare; truncare sa t. = andhàreche a sa tenta de s'àteru a costazu; segadore de t. = messadore a manu de intro, a s'ala de su laore chentza messadu, su chi sestat sa tenta; fàghere una cosa a t. = totu pínniga, a pínnigu, chentza ndhe lassare nudha; bogai sa t. = fàghereche totu su tretu comintzadu; andai a tenta dereta = deretos, chentza fàghere a biraorba, ne a s'andhetorra; pigai, messai totu a una t. = leandho totu sa largúria de su trebballu; t. de orbaci = pannu, telu de o. comente essit de su telàrgiu a bisura de tenta
Sentences
no les sa tenta tropu larga, tzapendhe, ca petzi càtigas su chi faghes! ◊ apenas cumentzàt a orbesci seminàt sa tenta e atacàt a marrai ◊ is ispigadrixis depiant bodhiri s'ispiga e passai s'àcua a is messadoris in sa tenta ◊ si funt in medas sa tenta dha pigant prus larga
2.
nci seu artziau a monti a tenta dereta ◊ cussa narat una fàula infatu de s'àtera, nosu faeus biri ca dha creeus e issa sighit a tenta dereta ◊ s'abe si leat s'idatone a tenta chirchendhe sas àrbures
Etymon
srd.
Translations
French
bande de terrain qu’on peut travailler
English
rope walk
Spanish
porción de terreno que se trabaja
Italian
andana
German
Schwaden.