aggàlia , iscl: gàlia Definition a gàlia! = e de a bonu!: si narat coment'e disigiandho cosa chi s'ischit de no si pòdere àere Synonyms e antonyms acabbonu, tambene Sentences aggàlia, si lu tenia!… Etymon ctl. agaliu Translations French si seulement! et comment! English you bet! Spanish ¡ojalá! Italian magari! German wenn doch.

aggràssias! , iscl: aggràtzias Definition foedhu chi narant coment'e po torrare gràtzias, o fintzes prexaos de ccn. cosa / nàrrere aggràtzias = torrai gràtzias, ringratziai Sentences aggràssias a Deus! ◊ semus cuntentos de istare chin isse, agràssias chi nos cheret! Etymon srd. Translations French merci English thank you Spanish gracias Italian gràzie German Danke.

ammessèdes! , iscl: messedes Definition foedhu po arringratziare Synonyms e antonyms mertzedis! Etymon srd. Translations French merci English thank you Spanish ¡gracias! Italian grazie! German Danke!

bisàtere, bisàteros, bisàtros , prn: boisàteros, bosàterus, bosatris, bosatro, bosatrus, bosàturus, bosetri, visàteros Definition prn.: sa de duas personas plurale (f. bisàteras, e totu gai) Synonyms e antonyms bois Sentences boisàteros puru za sezis acontzos!…◊ boisàteras istae atentas! ◊ dèu mi ndi andu: bosetri beneis? (M.Solinas)◊ bisàtere los azis proibbidos! Etymon srd. Translations French vous autres English you (others) Spanish vosotros Italian voialtri German ihr.

bóis , prn: bos, boso, bosu, vois Definition prn. de sa de duas personas plurale: si narat fintzes a una persona manna po arrespetu Synonyms e antonyms bisàtere / fustei, vosséntzia Sentences bois in cantos sezis? ◊ sa paghe siat cun boso! 2. a bois, ca sezis ómine mannu, no bos faedho gai! Etymon ltn. vobis, vos Translations French vous English you Spanish vosotros Italian voi German ihr, Sie, Ihr.

bos , prn: bosi, vos Definition prn. de sa de duas personas pl. (o de arrespetu po una persona manna, po una persona chi no si connoschet) postu coment'e cumplementu: a boso, a bois, a bosatrus, a fustei Synonyms e antonyms si Sentences bos fato andhare, bos so nendhe, bos cherzo a domo, bos so iscurtendhe, bos dao custu ◊ custu est su líbburu chi bosi presentaus ◊ beh, adiosu: zeo bosi lasso ca tenzo de atèndhere! Etymon ltn. vos Translations French vous English to you Spanish vos Italian vi (prn) German euch, Sie, Ihnen.

fostèa, fostéi , prn: fosteti, fustei, fusteti, vostei Definition foedhu de arrespetu po unu chi no si connoschet o chi no si dhue tenet cunfidàntzia, ma fintzes po su babbu, sa mama Synonyms e antonyms bois, bostè, samartzei Sentences babbu, fustei dhu scit ita bollit nai custu fuedhu? ◊ seciassidha, tochit: invecis de mi dhu papai totu dèu… ispràciu su buconi cun fustei ◊ e fustei, mammai, no mi narat nudha? Etymon spn. Vusted Translations French vous (pron.pers. de politesse) English you (polite form) Spanish usted Italian lèi German Sie.

iníbe , avb: inie, inimbe, inive, inivi, inní, innia, innias, innie, inniri, innixi Definition in ibe, in cudhu logu: logu atesu de chie est foedhandho e de chie est ascurtandho, nau sèmpere de logu numenau innanti in su chistionu Synonyms e antonyms innei, inidha | ctr. innoce Idioms csn: me innias = inie; mirai per innòi e per inní = abbaidare a crabas, perilloi e perillai Sentences andhant a pretura e Barabbas liu navat finas inive ◊ fit zente dogada sa chi trabicabat inibe ◊ a su nai ca fuaus inní, cun s'iscruxoxu asuta cosa nosta! ◊ dóminat innòi e inniri ◊ inoghe o inie no est totu su matessi ◊ si benis a inie bodho fiores e incorono a tie! ◊ cheret pesadu chito pro che èssere inie a bonora ◊ gei iscéxias me innia!… Etymon ltn. inibi Translations French , là-bas English where are you Spanish allá, allí Italian , costà German dort.

samartzéi , prn: samertzei, semertzei, semmertzei Definition sa mertzei*, foedhu de arrespetu po personas chi no si connoschent o chi no si dhue tenet cunfidàntzia Synonyms e antonyms bois, bostè, fosteti Sentences dhu pagu comenti semertzei disígiat ◊ semertzei iscioberit su chi dhi cumbenit! Translations French vous English his lordship (her ladyship), you Spanish Usted Italian La Sua Signorìa, Lei German Sie.

tambène!, tambènes!, tambèni , iscl, avb Definition e de a bonu!: foedhu chi narant disigiandho una cosa, pruschetotu candho est cosa chi no faet, o chi s'iat a pòdere àere; dhu narant puru po fintzes, ancora, mancari coment'e po lassare andhare o cèdere in calecuna cosa Synonyms e antonyms acabbonu, aggàlia, deabbonu, eillà Sentences si podia torrare vint'annos addaisegus, tambene! ◊ tambene si aia tentu su saludu!…◊ si l'aimus tentu nois, tambene, totu cussu!…◊ tambene si proiat!…◊ tambene si cussu focu ti aiat pótiu caentare su coro! (S.Mattana) 2. apo chircadu sa fortuna in terra, tambeni in mare ◊ lu podes nàrrere tambene ◊ Deus bit tambeni su chi at a benni ◊ acostadí tambeni prus acanta! (E.Sanna)◊ sos carros a boes, tambene chene trumbas, s'intendhiant dae innedha ◊ bestes bi ne aiat ammuntonatas tambene in terra Etymon spn. también Translations French si seulement! English you bet! Spanish ¡ojalá! Italian magari! German und ob!

técus , prn: tegus Definition prn. de persona chi s'impreat agiummai solu cun sa prep. cun, chin po inditare prus che àteru cumpangia: chin tecus, cun tegus = cun tui Sentences cun tegus giogo e m'ispasso ◊ cun tegus so istadu note e die ◊ pro no mi èssere cun tecus amicadu no credas oe chi sia pentidu ◊ nois creimus in tegus ◊ ómine perunu at àpidu tratonzu malu chin tecus ◊ sa poesia in tegus est naschida che rosa bella, che rosa dechida (N.Demurtas) 2. la tenzo cun tegus, mih, pro su dannu chi mi as fatu! Etymon ltn. tecum Translations French avec toi English with you Spanish contigo Italian in tua compagnia, insième a te German mit dir.

ti , prn Definition a tie, a tui: prn. de 2ˆ pers. sing. impreau siat po inditare un'idea coment'e de favore, torracontu (o fintzes de pérdua), ma mescamente cun is verbos riflessivos (o impreaos a sa matessi manera), in cumplementos Sentences ti mi paras in sa mente ◊ ohi si ti l'ischit mamma tua chi as furadu!… ◊ ses pentzendi ca cussa cosa ti dha fatzu dèu? ◊ ti lu muntenzo deo ◊ ti ndi ses pesada, o língua sarda, fendi isprama a is canis de istrexu ◊ ti as torrau a ponni su vítziu de fumai! ◊ a tui ti ndi apu a pinnigai duas brebeis e no ti ndi as nimancu a acatai ◊ po cosa t'ispantas! ◊ ti as irmentigadu una cosa ◊ ti as papau totu cussu? ◊ comenti ti cérrias? ◊ ite ti naras? ◊ ite curpa ti ndh'apo si ses póveru?! 2. si custu lu cheres ti lu dao ◊ ti dh'apu a nai cras ◊ candu ti serbit dinai firmas un'assegnu ◊ issu portat una cosa bella de ti giai ◊ ti ammustro unu logu, si benis cun megus 3. ti che leo a bídere una cosa ◊ dèu a tui t'istimu ◊ ti sunt torrendhe a póveru ◊ sa maladia a tie ti est batindhe a malu puntu ◊ ti so intendhindhe ma no ti so iscurtendhe ◊ ti agiudu dèu Etymon ltn. tibi, te Translations French te English to you Spanish te Italian ti German dir.

túe , prn: tui, tuis Definition pronúmene de sa de duas personas singulares impreau agiummai solu coment'e sugetu de su verbu, ma a bortas (prus che àteru tui) fintzes cun is prepositziones coment'e cumplementu Synonyms e antonyms tia 2 Idioms csn: nàrriri "a tuis", "de tuis", "de tue" a unu = tratare a tiatumbis, tumbis, nàrrere "tue" coment'e chi siat unu frade, unu cumpanzu, de importu cantepare, chentza tantu rispetu Sentences istancu? a dhu nai tui e a dhu nai dèu!…◊ imbenit chi ses tue su balente, veru? ◊ si tue cheres, faghimus goi ◊ tui creis? ◊ cussas sunt cosas chi depes ischire tue ◊ nara, tue, ite ses gramutzanne? 2. innòi si fuedhat de tui ◊ seus benendi cun tui ◊ si trabballas, totu est po tui ◊ seu narendi a tui, lah! ◊ cun mimi pigu a tui, ca tui mi podis agiudai ◊ e chie est che tue?! ◊ su babbu no cheret chi su fizu isposet una pisedha pòbera che tue 3. innantis, si dèu narau "a tuis" a mamma mi donàt unu cropu de turra a murrus! ◊ immoi narais "a tuis" a totus, pareis is merixedhus de sa furca! ◊ naramí "de tuis", bastat chi mi arrispetis! ◊ avesu a cumannare, nche fit brincatu a pedes cropatos dae su "Vostè" a su "tue" ◊ nosu no seus pérdius chi a tumbis! Etymon ltn. tu Translations French tu, toi English you Spanish , te Italian tu, te German du, dich.

vostè , prn: bostè Definition foedhu de arrispetu, mescamente po unu chi no si connoschet o no si dhue tenet cunfidàntzia o est prus mannu Synonyms e antonyms bois, fostea, samartzei Sentences comente cheret: est vostè su mere! ◊ comente istant sos de vostè? ◊ muzere mia at bogadu unu pè e no podet pasare de su dolore: si no mi faghet fiànscia vostè, no mi la curat mancu su dutore ◊ vostè za lu connoschet a Bachis: est un'ómine puliu! (G.Chironi) Etymon ctl. Vosté Translations French vous (vouvoyer) English you Spanish Usted Italian Lèi German Sie.

«« Search again