aggàlia , iscl: gàlia Definizione a gàlia! = e de a bonu!: si narat coment'e disigiandho cosa chi s'ischit de no si pòdere àere Sinonimi e contrari acabbonu, tambene Frasi aggàlia, si lu tenia!… Etimo ctl. agaliu Traduzioni Francese si seulement! et comment! Inglese you bet! Spagnolo ¡ojalá! Italiano magari! Tedesco wenn doch.

aggràssias! , iscl: aggràtzias Definizione foedhu chi narant coment'e po torrare gràtzias, o fintzes prexaos de ccn. cosa / nàrrere aggràtzias = torrai gràtzias, ringratziai Frasi aggràssias a Deus! ◊ semus cuntentos de istare chin isse, agràssias chi nos cheret! Etimo srd. Traduzioni Francese merci Inglese thank you Spagnolo gracias Italiano gràzie Tedesco Danke.

ammessèdes! , iscl: messedes Definizione foedhu po arringratziare Sinonimi e contrari mertzedis! Etimo srd. Traduzioni Francese merci Inglese thank you Spagnolo ¡gracias! Italiano grazie! Tedesco Danke!

bisàtere, bisàteros, bisàtros , prn: boisàteros, bosàterus, bosatris, bosatro, bosatrus, bosàturus, bosetri, visàteros Definizione prn.: sa de duas personas plurale (f. bisàteras, e totu gai) Sinonimi e contrari bois Frasi boisàteros puru za sezis acontzos!…◊ boisàteras istae atentas! ◊ dèu mi ndi andu: bosetri beneis? (M.Solinas)◊ bisàtere los azis proibbidos! Etimo srd. Traduzioni Francese vous autres Inglese you (others) Spagnolo vosotros Italiano voialtri Tedesco ihr.

bóis , prn: bos, boso, bosu, vois Definizione prn. de sa de duas personas plurale: si narat fintzes a una persona manna po arrespetu Sinonimi e contrari bisàtere / fustei, vosséntzia Frasi bois in cantos sezis? ◊ sa paghe siat cun boso! 2. a bois, ca sezis ómine mannu, no bos faedho gai! Etimo ltn. vobis, vos Traduzioni Francese vous Inglese you Spagnolo vosotros Italiano voi Tedesco ihr, Sie, Ihr.

bos , prn: bosi, vos Definizione prn. de sa de duas personas pl. (o de arrespetu po una persona manna, po una persona chi no si connoschet) postu coment'e cumplementu: a boso, a bois, a bosatrus, a fustei Sinonimi e contrari si Frasi bos fato andhare, bos so nendhe, bos cherzo a domo, bos so iscurtendhe, bos dao custu ◊ custu est su líbburu chi bosi presentaus ◊ beh, adiosu: zeo bosi lasso ca tenzo de atèndhere! Etimo ltn. vos Traduzioni Francese vous Inglese to you Spagnolo vos Italiano vi (prn) Tedesco euch, Sie, Ihnen.

fostèa, fostéi , prn: fosteti, fustei, fusteti, vostei Definizione foedhu de arrespetu po unu chi no si connoschet o chi no si dhue tenet cunfidàntzia, ma fintzes po su babbu, sa mama Sinonimi e contrari bois, bostè, samartzei Frasi babbu, fustei dhu scit ita bollit nai custu fuedhu? ◊ seciassidha, tochit: invecis de mi dhu papai totu dèu… ispràciu su buconi cun fustei ◊ e fustei, mammai, no mi narat nudha? Etimo spn. Vusted Traduzioni Francese vous (pron.pers. de politesse) Inglese you (polite form) Spagnolo usted Italiano lèi Tedesco Sie.

iníbe , avb: inie, inimbe, inive, inivi, inní, innia, innias, innie, inniri, innixi Definizione in ibe, in cudhu logu: logu atesu de chie est foedhandho e de chie est ascurtandho, nau sèmpere de logu numenau innanti in su chistionu Sinonimi e contrari innei, inidha | ctr. innoce Modi di dire csn: me innias = inie; mirai per innòi e per inní = abbaidare a crabas, perilloi e perillai Frasi andhant a pretura e Barabbas liu navat finas inive ◊ fit zente dogada sa chi trabicabat inibe ◊ a su nai ca fuaus inní, cun s'iscruxoxu asuta cosa nosta! ◊ dóminat innòi e inniri ◊ inoghe o inie no est totu su matessi ◊ si benis a inie bodho fiores e incorono a tie! ◊ cheret pesadu chito pro che èssere inie a bonora ◊ gei iscéxias me innia!… Etimo ltn. inibi Traduzioni Francese , là-bas Inglese where are you Spagnolo allá, allí Italiano , costà Tedesco dort.

samartzéi , prn: samertzei, semertzei, semmertzei Definizione sa mertzei*, foedhu de arrespetu po personas chi no si connoschent o chi no si dhue tenet cunfidàntzia Sinonimi e contrari bois, bostè, fosteti Frasi dhu pagu comenti semertzei disígiat ◊ semertzei iscioberit su chi dhi cumbenit! Traduzioni Francese vous Inglese his lordship (her ladyship), you Spagnolo Usted Italiano La Sua Signorìa, Lei Tedesco Sie.

tambène!, tambènes!, tambèni , iscl, avb Definizione e de a bonu!: foedhu chi narant disigiandho una cosa, pruschetotu candho est cosa chi no faet, o chi s'iat a pòdere àere; dhu narant puru po fintzes, ancora, mancari coment'e po lassare andhare o cèdere in calecuna cosa Sinonimi e contrari acabbonu, aggàlia, deabbonu, eillà Frasi si podia torrare vint'annos addaisegus, tambene! ◊ tambene si aia tentu su saludu!…◊ si l'aimus tentu nois, tambene, totu cussu!…◊ tambene si proiat!…◊ tambene si cussu focu ti aiat pótiu caentare su coro! (S.Mattana) 2. apo chircadu sa fortuna in terra, tambeni in mare ◊ lu podes nàrrere tambene ◊ Deus bit tambeni su chi at a benni ◊ acostadí tambeni prus acanta! (E.Sanna)◊ sos carros a boes, tambene chene trumbas, s'intendhiant dae innedha ◊ bestes bi ne aiat ammuntonatas tambene in terra Etimo spn. también Traduzioni Francese si seulement! Inglese you bet! Spagnolo ¡ojalá! Italiano magari! Tedesco und ob!

técus , prn: tegus Definizione prn. de persona chi s'impreat agiummai solu cun sa prep. cun, chin po inditare prus che àteru cumpangia: chin tecus, cun tegus = cun tui Frasi cun tegus giogo e m'ispasso ◊ cun tegus so istadu note e die ◊ pro no mi èssere cun tecus amicadu no credas oe chi sia pentidu ◊ nois creimus in tegus ◊ ómine perunu at àpidu tratonzu malu chin tecus ◊ sa poesia in tegus est naschida che rosa bella, che rosa dechida (N.Demurtas) 2. la tenzo cun tegus, mih, pro su dannu chi mi as fatu! Etimo ltn. tecum Traduzioni Francese avec toi Inglese with you Spagnolo contigo Italiano in tua compagnia, insième a te Tedesco mit dir.

ti , prn Definizione a tie, a tui: prn. de 2ˆ pers. sing. impreau siat po inditare un'idea coment'e de favore, torracontu (o fintzes de pérdua), ma mescamente cun is verbos riflessivos (o impreaos a sa matessi manera), in cumplementos Frasi ti mi paras in sa mente ◊ ohi si ti l'ischit mamma tua chi as furadu!… ◊ ses pentzendi ca cussa cosa ti dha fatzu dèu? ◊ ti lu muntenzo deo ◊ ti ndi ses pesada, o língua sarda, fendi isprama a is canis de istrexu ◊ ti as torrau a ponni su vítziu de fumai! ◊ a tui ti ndi apu a pinnigai duas brebeis e no ti ndi as nimancu a acatai ◊ po cosa t'ispantas! ◊ ti as irmentigadu una cosa ◊ ti as papau totu cussu? ◊ comenti ti cérrias? ◊ ite ti naras? ◊ ite curpa ti ndh'apo si ses póveru?! 2. si custu lu cheres ti lu dao ◊ ti dh'apu a nai cras ◊ candu ti serbit dinai firmas un'assegnu ◊ issu portat una cosa bella de ti giai ◊ ti ammustro unu logu, si benis cun megus 3. ti che leo a bídere una cosa ◊ dèu a tui t'istimu ◊ ti sunt torrendhe a póveru ◊ sa maladia a tie ti est batindhe a malu puntu ◊ ti so intendhindhe ma no ti so iscurtendhe ◊ ti agiudu dèu Etimo ltn. tibi, te Traduzioni Francese te Inglese to you Spagnolo te Italiano ti Tedesco dir.

túe , prn: tui, tuis Definizione pronúmene de sa de duas personas singulares impreau agiummai solu coment'e sugetu de su verbu, ma a bortas (prus che àteru tui) fintzes cun is prepositziones coment'e cumplementu Sinonimi e contrari tia 2 Modi di dire csn: nàrriri "a tuis", "de tuis", "de tue" a unu = tratare a tiatumbis, tumbis, nàrrere "tue" coment'e chi siat unu frade, unu cumpanzu, de importu cantepare, chentza tantu rispetu Frasi istancu? a dhu nai tui e a dhu nai dèu!…◊ imbenit chi ses tue su balente, veru? ◊ si tue cheres, faghimus goi ◊ tui creis? ◊ cussas sunt cosas chi depes ischire tue ◊ nara, tue, ite ses gramutzanne? 2. innòi si fuedhat de tui ◊ seus benendi cun tui ◊ si trabballas, totu est po tui ◊ seu narendi a tui, lah! ◊ cun mimi pigu a tui, ca tui mi podis agiudai ◊ e chie est che tue?! ◊ su babbu no cheret chi su fizu isposet una pisedha pòbera che tue 3. innantis, si dèu narau "a tuis" a mamma mi donàt unu cropu de turra a murrus! ◊ immoi narais "a tuis" a totus, pareis is merixedhus de sa furca! ◊ naramí "de tuis", bastat chi mi arrispetis! ◊ avesu a cumannare, nche fit brincatu a pedes cropatos dae su "Vostè" a su "tue" ◊ nosu no seus pérdius chi a tumbis! Etimo ltn. tu Traduzioni Francese tu, toi Inglese you Spagnolo , te Italiano tu, te Tedesco du, dich.

vostè , prn: bostè Definizione foedhu de arrispetu, mescamente po unu chi no si connoschet o no si dhue tenet cunfidàntzia o est prus mannu Sinonimi e contrari bois, fostea, samartzei Frasi comente cheret: est vostè su mere! ◊ comente istant sos de vostè? ◊ muzere mia at bogadu unu pè e no podet pasare de su dolore: si no mi faghet fiànscia vostè, no mi la curat mancu su dutore ◊ vostè za lu connoschet a Bachis: est un'ómine puliu! (G.Chironi) Etimo ctl. Vosté Traduzioni Francese vous (vouvoyer) Inglese you Spagnolo Usted Italiano Lèi Tedesco Sie.

«« Cerca di nuovo