imbidonài , vrb: imbidonare 1,
imbironai,
immadonare,
immidonare Definition
fàere in crore, pònnere s’imbidonu a is trastos de orrobba po abbarrare tèteros, bene istiraos prentzaos
Synonyms e antonyms
amidare,
ammedonare
/
inteterare
Sentences
is serbidoras essiant a deventali imbidonau e a mucadori ricamau (C.Musio Costa)◊ notesta dh'imbidonu e cras prànciu su telu ◊ sa camisa pariat prenciada a tella, cun is brutzitus e colletu imbironaus
Etymon
srd.
Translations
French
amidonner,
apprêter
English
to starch
Spanish
dar almidón
Italian
inamidare,
apprettare
German
stärken.
inganàre , vrb: inganiare Definition
batire sa gana, pònnere gana, disígiu
Synonyms e antonyms
inganasare,
inganatzire,
inganie,
ingolosinare
| ctr.
dirganare,
irbozare
Sentences
a cussa no li dias audéntzia ca t'inganat a ti apentare cun issa gioghendhe ◊ custa cosa mi at inganiau a papare ◊ mi ant inganiau a lígere
Etymon
srd.
Translations
French
donner envie
English
to tempt
Spanish
dar ganas
Italian
invogliare
German
anregen.
insaculàre , vrb: issaculare Definition
su iscutulare de su carru andhandho in camminos chi dhue at pedra, fossos, chentza apagiare
Synonyms e antonyms
assachitai,
assaconare,
irghinitare,
iscutuai,
nannigare,
sachedhare,
saidare,
saigare,
tzantziare
Etymon
srd.
Translations
French
ballotter,
rebondir
English
to jolt
Spanish
dar tumbos
Italian
trabalzare
German
springen.
intzodhài, intzodhiài , vrb Definition
arrennèscere a fàere calecuna cosa, bogàrendhe atzola, intzertare / i. fuedhu = ispirastrare peràula, nàrrere cun craresa, bene, sas peràulas
Synonyms e antonyms
acamingiai,
ammatzamurrai,
incannugai
/
ispirastrare
Sentences
si no ndi fadeus oi, de custa cosa, no nd'intzodhaus prus ◊ ita totu est su chi ses intzodhendu? ◊ si dh'at nau in tres línguas ma no nd'intzódhiat manc'una!
2.
totus fuant prenus de ispantu e no intzodhànt fuedhu ◊ no intzodhat fuedhu, achíchiat e is pagus fuedhus chi narat funt ammesturaus e a truncu de língua
Etymon
srd.
Translations
French
embobiner,
resoudre
English
to hit words
Spanish
dar en el blanco
Italian
venire a capo di qlcs.,
impastocchiare
German
einer Sache auf den Grund kommen.
iscàdha , nf, nm: iscadhu,
scadhu Definition
su ischedhare, s'abba chi si ponet a ischedhare su pane, s'ischedhadura; genia de imparu po àere provau unu male, unu dannu
Synonyms e antonyms
iscadhada,
iscadhura,
iscalmentu,
ischedhadura
Idioms
csn:
fàghere in i. = ischedhare; pane de iscadha = pane ischedhadu; linna de i. = linnighedha fine pro ischedhare
Sentences
si cheres unu tzichi, ndh'apo fatu in iscadha
2.
ischis pro cale iscadhu ponent sa bríglia a su cadhu! ◊ cun sos iscadhos chi apo tentu so cuntentu su matessi ◊ prite no andhas a istudiare? iscadhu ti ant fatu, cantecante! ◊ no lu torrat a fàghere ca n'at leadu iscadhu
Etymon
srd.
Translations
French
brûlé
English
price,
scalding
Spanish
agua para dar brillo al pan,
pena
Italian
scòtto
German
Zeche.
iscreulàre , vrb Definition
su prànghere de su pipiedhu
Synonyms e antonyms
nitzulare
Etymon
srd.
Translations
French
vagir
English
to moan
Spanish
dar vagidos
Italian
vagire
German
wimmern.
iscussàre , vrb: scusciai Definition
giare annestru, fàere abbituare a calecuna cosa, giare istrutzione
Synonyms e antonyms
annestrare,
domai
Translations
French
enseigner les premiers rudiments,
dégrossir
English
to brake in,
to rough-hew
Spanish
dar las primeras nociones
Italian
scozzonare,
dirozzare
German
abschleifen,
verfeinern.
palturíre , vrb: parturire,
parturiri,
pastorire Definition
nau de fémina príngia, su ndhe fàere su fedu nou
Synonyms e antonyms
iglierare,
infendiai,
insinnigare,
iscendiai,
springiai
Sentences
fortuna a tie e a su segundhu daghi pastoris isetendhe su fizu! ◊ at parturiu e fatu dus pipius totu a una brenti ◊ a parturire a s'ispidale!
Scientific Terminology
ssl
Etymon
itl.
Translations
French
accoucher
English
to give birth
Spanish
parir,
dar a luz
Italian
partorire
German
gebären.
reformài, reformàre , vrb: riformare Definition
fàere una reforma, currègere is difetos de unu fàere; pruschetotu arrefudare a ccn. po fàere su sordau o àteru servítziu po calecunu difetu o farta de sa carena
2.
candho semus andhatos a tirare a leva, a mie ca nanchi fipo tropu sicu e bassedhu mi ant riformatu
Translations
French
réformer
English
re-form,
to reject
Spanish
reformar,
dar de baja
Italian
riformare
German
reformieren,
ausmustern.
rengrassiàre , vrb: arrengrassiai,
ringrasciare,
ringrassiare,
ringratziai,
ringratziare,
ringratziari Definition
torrare gràtzias po calecunu bene o praxere chi unu at tentu
Synonyms e antonyms
ammertzedare
Sentences
santu Frantziscu meu, dego no apo paràgulas pro bos ringrassiare! ◊ faint sa prucessione po ringratziari su Santu ◊ depimos dare unu presente a su retore pro lu rengrassiare
Translations
French
remercier
English
to thank
Spanish
agradecer,
dar las gracias
Italian
ringraziare
German
danken.