imbidonài , vrb: imbidonare 1,
imbironai,
immadonare,
immidonare Definitzione
fàere in crore, pònnere s’imbidonu a is trastos de orrobba po abbarrare tèteros, bene istiraos prentzaos
Sinònimos e contràrios
amidare,
ammedonare
/
inteterare
Frases
is serbidoras essiant a deventali imbidonau e a mucadori ricamau (C.Musio Costa)◊ notesta dh'imbidonu e cras prànciu su telu ◊ sa camisa pariat prenciada a tella, cun is brutzitus e colletu imbironaus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
amidonner,
apprêter
Ingresu
to starch
Ispagnolu
dar almidón
Italianu
inamidare,
apprettare
Tedescu
stärken.
inganàre , vrb: inganiare Definitzione
batire sa gana, pònnere gana, disígiu
Sinònimos e contràrios
inganasare,
inganatzire,
inganie,
ingolosinare
| ctr.
dirganare,
irbozare
Frases
a cussa no li dias audéntzia ca t'inganat a ti apentare cun issa gioghendhe ◊ custa cosa mi at inganiau a papare ◊ mi ant inganiau a lígere
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
donner envie
Ingresu
to tempt
Ispagnolu
dar ganas
Italianu
invogliare
Tedescu
anregen.
insaculàre , vrb: issaculare Definitzione
su iscutulare de su carru andhandho in camminos chi dhue at pedra, fossos, chentza apagiare
Sinònimos e contràrios
assachitai,
assaconare,
irghinitare,
iscutuai,
nannigare,
sachedhare,
saidare,
saigare,
tzantziare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ballotter,
rebondir
Ingresu
to jolt
Ispagnolu
dar tumbos
Italianu
trabalzare
Tedescu
springen.
intzodhài, intzodhiài , vrb Definitzione
arrennèscere a fàere calecuna cosa, bogàrendhe atzola, intzertare / i. fuedhu = ispirastrare peràula, nàrrere cun craresa, bene, sas peràulas
Sinònimos e contràrios
acamingiai,
ammatzamurrai,
incannugai
/
ispirastrare
Frases
si no ndi fadeus oi, de custa cosa, no nd'intzodhaus prus ◊ ita totu est su chi ses intzodhendu? ◊ si dh'at nau in tres línguas ma no nd'intzódhiat manc'una!
2.
totus fuant prenus de ispantu e no intzodhànt fuedhu ◊ no intzodhat fuedhu, achíchiat e is pagus fuedhus chi narat funt ammesturaus e a truncu de língua
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
embobiner,
resoudre
Ingresu
to hit words
Ispagnolu
dar en el blanco
Italianu
venire a capo di qlcs.,
impastocchiare
Tedescu
einer Sache auf den Grund kommen.
iscàdha , nf, nm: iscadhu,
scadhu Definitzione
su ischedhare, s'abba chi si ponet a ischedhare su pane, s'ischedhadura; genia de imparu po àere provau unu male, unu dannu
Sinònimos e contràrios
iscadhada,
iscadhura,
iscalmentu,
ischedhadura
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere in i. = ischedhare; pane de iscadha = pane ischedhadu; linna de i. = linnighedha fine pro ischedhare
Frases
si cheres unu tzichi, ndh'apo fatu in iscadha
2.
ischis pro cale iscadhu ponent sa bríglia a su cadhu! ◊ cun sos iscadhos chi apo tentu so cuntentu su matessi ◊ prite no andhas a istudiare? iscadhu ti ant fatu, cantecante! ◊ no lu torrat a fàghere ca n'at leadu iscadhu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
brûlé
Ingresu
price,
scalding
Ispagnolu
agua para dar brillo al pan,
pena
Italianu
scòtto
Tedescu
Zeche.
iscreulàre , vrb Definitzione
su prànghere de su pipiedhu
Sinònimos e contràrios
nitzulare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
vagir
Ingresu
to moan
Ispagnolu
dar vagidos
Italianu
vagire
Tedescu
wimmern.
iscussàre , vrb: scusciai Definitzione
giare annestru, fàere abbituare a calecuna cosa, giare istrutzione
Sinònimos e contràrios
annestrare,
domai
Tradutziones
Frantzesu
enseigner les premiers rudiments,
dégrossir
Ingresu
to brake in,
to rough-hew
Ispagnolu
dar las primeras nociones
Italianu
scozzonare,
dirozzare
Tedescu
abschleifen,
verfeinern.
palturíre , vrb: parturire,
parturiri,
pastorire Definitzione
nau de fémina príngia, su ndhe fàere su fedu nou
Sinònimos e contràrios
iglierare,
infendiai,
insinnigare,
iscendiai,
springiai
Frases
fortuna a tie e a su segundhu daghi pastoris isetendhe su fizu! ◊ at parturiu e fatu dus pipius totu a una brenti ◊ a parturire a s'ispidale!
Terminologia iscientìfica
ssl
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
accoucher
Ingresu
to give birth
Ispagnolu
parir,
dar a luz
Italianu
partorire
Tedescu
gebären.
reformài, reformàre , vrb: riformare Definitzione
fàere una reforma, currègere is difetos de unu fàere; pruschetotu arrefudare a ccn. po fàere su sordau o àteru servítziu po calecunu difetu o farta de sa carena
2.
candho semus andhatos a tirare a leva, a mie ca nanchi fipo tropu sicu e bassedhu mi ant riformatu
Tradutziones
Frantzesu
réformer
Ingresu
re-form,
to reject
Ispagnolu
reformar,
dar de baja
Italianu
riformare
Tedescu
reformieren,
ausmustern.
rengrassiàre , vrb: arrengrassiai,
ringrasciare,
ringrassiare,
ringratziai,
ringratziare,
ringratziari Definitzione
torrare gràtzias po calecunu bene o praxere chi unu at tentu
Sinònimos e contràrios
ammertzedare
Frases
santu Frantziscu meu, dego no apo paràgulas pro bos ringrassiare! ◊ faint sa prucessione po ringratziari su Santu ◊ depimos dare unu presente a su retore pro lu rengrassiare
Tradutziones
Frantzesu
remercier
Ingresu
to thank
Ispagnolu
agradecer,
dar las gracias
Italianu
ringraziare
Tedescu
danken.