gató, gatòe , nm: ghitou Definition
druche fatu cun méndhula e mele cotos impare a mórigu a mórigu, àrridu candho ifridat
Synonyms e antonyms
cartò,
catone
Sentences
mamma mi at fatu unu gatoe mannu po sa festa
Scientific Terminology
drc
Etymon
itl.
gattò
Translations
French
gâteau à base d'amandes et du miel
English
sweet stuffed with almonds
Spanish
dulce con miel y almendras
Italian
croccante (alle màndorle,
alle nocciòle)
German
eine Art Mandelkrokant.
mèbi , nm: mele,
meli Definition
sustàntzia druche meda, cagiada, in colore de castàngia craru, chi s'abe arregollet in is frores e ponet in sa bresca (o pane de abes) chi faet in su casidhu / pl. sos meles, in cantu mele de genia diferente (de aitu, de lidone, de ocalitu, de iscrareu) o fintzes de bobbois diferentes; oxu de m. = in sa bresca, donzunu de sos tuvedhos, o búsciulu, inue s'abe ponet su mele e sa cria puru
Idioms
csn:
binnennai su m. = bogare su mele, illichidare su mele de sos casidhos; m. pudhadu = cun sa cria, chi portat s'abrudhu; su ortedhu de su m. = su leputzedhu addatu pro bogare mele; durche che m. = druci meda; m. marigosu = meli argu, su chi faghet su lidone, ranchitzu; m. puzoninu = de iscussua, de s'abi chi si ndi est andada de su casidhu; m. de mata, de àrbore = mele corronchinu, zenia de cosa pigulosa, in colore de mele, chi bogant tzertas àrbures (es. pruna, cariasa) in sa corzola; faedhare mele mele = a manera de pràxiri; betàresi che musca a m. = tzegos tzegos, che a cosa chi piaghet meda; pàrrere ozu e m. = pàrrere bonu meda; m. ferradu = tostu che astrau; èssere a ozu e mele = muntènneresi a cosas bonas, manigare cosas bonas; buca de meli = annaemele
Sentences
dhoi tengu una breschixedha de mebi de una scussua chi apu agatau in monti ◊ pro no andhare chena nudha, afèrrali duos chilos de mele rànchidu!
2.
su coju dai fora paret ozu e mele, ma addaghi che ses in mesu essint totu sos pecos ◊ comente est durche su mele ti siat durche sa vida! ◊ si ghetat che musca a mele ◊ faedhas mele mele, ma ti essit velenu dae buca
Surnames and Proverbs
smb:
Mele, Meles, Meli, Melis
/
prb:
sa musca si cassat prus a mebi chi no a febi ◊ chini tocat su meli si ndi lingit is didus ◊ si ti faghes a mele, sa musca ti si mànigat
Scientific Terminology
sbs
Etymon
ltn.
mel
Translations
French
miel
English
honey
Spanish
miel
Italian
mièle
German
Honig.
melài , vrb: ammelai* Definition
cundhire cun su mele, indrucare
Synonyms e antonyms
ammerrare,
immelai
/
addruchire,
addulcare,
indrucai,
indurchire
Translations
French
sucrer
English
to sweeten (with honey)
Spanish
endulzar con miel
Italian
addolcire,
condire col mièle
German
mit Honig anmachen.
teríca , nf, nm: tilica,
tilicu,
tirica,
tiricu,
trica 1,
tzirica Definition
cocollitu de saba a forma de coro, de cricu, genia de druche fatu cun pasta bogada a pígiu e fata coment'e a canale prenu de saba e cotu in su forru; àtera genia de t. si faet cun chíghere, un'àtera ancora cun mele e méndhula: tiricu est fintzes unu druche fatu cun farra, oos, tzúcuru e cotu in s'ógiu
Synonyms e antonyms
caschete,
cocollitu,
sedhina
Sentences
sunt faghindhe pabassinos e tericas ◊ duas tiricas in sa safata, chentu fainas pro un'ispera…◊ Larenta faghet su cató, sos pabassinos, sas copuletas, sas tilicas… e bonas, mih!
Scientific Terminology
drc
Translations
French
gimblette
English
small doughnut
Spanish
rosquilla rellena de mosto cocido o miel
Italian
ciambellina
German
kleiner Kringel.