acalaízu , avb Definition
pagu pagu
Synonyms e antonyms
acalapena,
addizu,
apenas
Sentences
e bandho e li do un'ispuntone e che essit su tiru chi acalaizu at dadu unu suspiru ◊ est acalaizu cuadu ◊ cussas fint mortas candho fia pitzinna e acalaizu mi las ammento
Etymon
srd.
Translations
French
tout juste
English
scarcely
Spanish
poco
Italian
appéna
German
kaum.
addízu , avb, nm: adizu,
aditzi,
adítziu,
aditzu,
aíciu,
aígiu,
aizu,
arítziu Definition
pagu pagu, un'apenas, un'iscuta innanti / sa die at arvéschidu aizu aizu = at fatu die comogomo
Synonyms e antonyms
acalaizu,
apenas
/
abbizu 1,
agigu,
aizaredhu,
bistentu 1
/
agiummai,
pagu
Sentences
a innòi no nc'est torrau e aditzu aditzu mi salludat ◊ si fint aizu abbistos, si tiant abbizare chi ant fatu errore ◊ cun is angionis seus arribbaus adítziu a coranta duus ◊ aizu aizu assebertaia s'irmina in sa caminera ◊ cussu est aizu: pònendhe àteru! ◊ sas fortzas mias sunt aizu, no sa volontade!◊ in cussu momentu podiat ingurti arítziu arítziu sa salia
2.
carigno una foza de bide aizu isparta (G.Fiori)◊ ia adítziu tocau cun duus corpus e luegu iant abertu po mi fai intrai ◊ aizu murtu, su late s'isvagantat dai sa mughijola a su labiolu
3.
at bidu a primu aizu de lughe e poi l'at intzegadu coment'e unu lampu ◊ ses sentza mancu un'aizu de rispetu!
Etymon
srd.
Translations
French
à peine
English
hardly
Spanish
poco,
apenas
Italian
appéna
German
kaum.
agígu , nm, avb: azicu,
azigu,
azizu Definition
pagu, pagu pagu de css. cosa; a trebballu, cun dificurtade
Synonyms e antonyms
acantu 4,
addizu,
aizaredhu,
atzicu,
atzítzigu,
izedhu,
pachedhu,
pachitzedhu,
tzúniu
Sentences
azicu prus addainantis bi at una buteca ◊ aispeta azigu!
2.
fit dormiu, azicu nche l'amus ischidau! ◊ fit grae meda: azigu bi l'amus fata a ndhe lu pesare dae terra ◊ azizu si trateniat de erríghere candho intendhiat su chi naravat cudhu ◊ unu commo agigu dhu cumprendhet!
Etymon
srd.
Translations
French
peu
English
little
Spanish
poco
Italian
pòco
German
wenig.
amarghítu , agt Definition
chi est unu pagu amargu, marigosu
Synonyms e antonyms
arranchidonzu,
dranchizu,
ranchiditzu,
ranchitzu,
ranchizosu,
rantzighitu
Etymon
srd.
Translations
French
légèrement amer
English
bitterish
Spanish
un poco amargo
Italian
amarógnolo
German
bitterlich.
antòras , avb Definition
un'iscuta a como, pag'ora innanti
Synonyms e antonyms
comogomo,
issara,
tandhodandho
Sentences
gei no as a fai cumenti as fatu antoras cun s’ollu de rícinu?!
Translations
French
juste avant,
je viens de…
English
a short time ago
Spanish
hace poco
Italian
poco fà
German
eben.
apunghitài , vrb Definition
arregòllere cosa a pagu a pagu, cun dificurtade
Synonyms e antonyms
preulire,
regutzulare
Etymon
srd.
Translations
French
mettre de côté
English
to scrape together
Spanish
ahorrar,
recoger poco a poco
Italian
raggruzzolare
German
zusammensparen.
atzichédhu , nm: cichedhu,
tichedhu Definition
un’apenas de calecuna cosa de bufare, o fintzes de àteru, de css. cosa o fàere
Synonyms e antonyms
atzicu,
bucada,
súrbia,
tichichedhu,
ticu*
| ctr.
meda
Sentences
si sos ómines aiant pessau atzichedhu a s'áteru mundu aiant caminau prus zustos!
Translations
French
un petit peu
English
very little
Spanish
poco
Italian
pòco pòco
German
bißchen.
becióngiu , agt: betzonzu,
vetzontzu Definition
unu pagu béciu
Synonyms e antonyms
becitedhu
| ctr.
giovunedhu
Sentences
a su pipiu po giogare sa mama dhi at istérriu una burrighedha beciòngia in terra
Etymon
srd.
Translations
French
vieillot
English
rather old
Spanish
un poco viejo
Italian
vecchiòtto
German
ziemlich alt.
comogòmo , avb Definition
immoi immoi, calecunu minutu faet deasi pag'ora de no pòdere nàrrere tandho), ma fintzes própriu in custu momentu
Synonyms e antonyms
antoras,
issara,
maitotu,
paghessora,
tandhodandho
Sentences
nos namus peràulas mai nadas, nàschidas comogomo intro de su coro ◊ che est essidu comogomo: azummai faghiaizis paris isse essindhe e tue intrendhe ◊ comogomo fis rindhe e como ses pranghindhe: ello macu ses?! ◊ comogomo ses a mesudie e luego a sero!
2.
l'apo connota sempre malàida, cussa fémina: comogomo at a sanare, issa!…
Etymon
srd.
Translations
French
il y a un instant
English
just now
Spanish
hace poco
Italian
un àttimo fà,
testé
German
jetzt gleich.
cotichínu , agt Definition
unu cotu pagu, male cotu
Synonyms e antonyms
crudonzu
Translations
French
peu cuit
English
cooked a little
Spanish
poco cocido
Italian
cottìccio
German
halbgar.
cruàncinu, cruànciu, cruàngiu, cruàntzinu, cruàntzu , agt Definition
nau de frutuàriu, chi est pagu cotu
Synonyms e antonyms
cruatzu,
cruàxini,
crudonzu,
cruinciolu
/
cdh. crudànciu
Etymon
srd.
Translations
French
un peu vert (pas mûr)
English
a little harsh
Spanish
un poco verde
Italian
acerbétto
German
etwas unreif.
crudónzu , agt: cruonzu,
cudronzu Definition
nau de cosa posta a còere o de frutu, chi no est cotu bene
Synonyms e antonyms
arbau,
cruànciu,
cruàxini,
cruinciolu
Etymon
srd.
Translations
French
un peu cru,
un peu vert
English
a little cooked (unripe)
Spanish
un poco crudo
Italian
crudetto
German
etwas roh.
dangallòne , nm: drangalloe,
drangalloni,
dranghilloi,
dringhilloni,
drongoloi,
drongolone,
tangalloi Definition
ómine mannu mannu, artu, male fatu, irdeortu, pagu sàbiu puru
Synonyms e antonyms
branghilloi,
càngaru,
dangarone,
dàngaru*,
drangaglieo,
drodhe,
galloi,
giangalloi
Sentences
est a totu dí currellandu: peri bregúngia, unu dranghilloi mannu! ◊ dranghilloi tontu, baidindi! ◊ unu dringhillonedhu de piciocu… arrori!
Scientific Terminology
zcrn
Translations
French
gros homme maladroit et disgracieux,
sot
English
dummy
Spanish
hombre grueso i grande un poco bobo
Italian
uòmo gròsso e strambo,
babbèo
German
ungeschlachter Mensch.
debbilóngiu, debbilónzu , agt Definition
debiledhu, unu pagu débbile
Synonyms e antonyms
| ctr.
folte
Sentences
fit mesu surdu e zughiat sa vista puru debbilonza
Etymon
srd.
Translations
French
un peu faible
English
pretty weak
Spanish
un poco débil
Italian
debolùccio
German
schwächlich.
malafidàtu , agt Definition
chi no giaet fide, no si fidat; fintzes chi no dhue at de si fidare
Synonyms e antonyms
discunfiantzosu,
scunfiantzosu
Sentences
si setzis goi malafidatos de no crèdere a mie, tanno dimannàtelu a su carrale! ◊ sos prus malafidatos sont annatos deretos a si picare su dinari
2.
cussos sont imbrogliones malafidatos
Translations
French
méfiant
English
wary
Spanish
desconfiado,
de poco fiar
Italian
diffidènte
German
mißtrauisch.
pàcu , nm, agt, prn, avb: pagu,
pau 1 Definition
una cantidade pitica, chi no bastat po su bisóngiu, chi no est su tanti chi serbit, o est su tanti giustu ma sèmpere cantidade pitica: coment'e agt. si podet pònnere innanti o apustis de su nm. e no est sèmpere chi cuncordat; coment'e avb. serbit fintzes a cambiare su significau de un'agt. in sensu menguante: acumpangiandho unu vrb. podet fintzes àere su significau de no, nudha / min. pachitzu, pachitzedhu, paghedhu, paghighedhu, paghitzedhu, paguaghedhu = pagu meda / a/c.: su foedhu coment'e avb. podet cambiare su gradu in su sensu de méngua aciunghedho s'avérbiu meda (chi deosi dhu acostit a nudha, e balet po pagu pagu); manígiu mannu podet tènnere cun dópiu significau irónicu: s'impreat po su normale significau irónicu (es. pagu longu!… = longhixedhu!… = longu meda; pagu feu cussu cristianu!… = feu meda; pagu bellu custu fiore!… = bellu meda), ma acumpàngiat s'agt. in nadas chi narant su contràriu de su contràriu, candho si arrispondhet a chie at impreau s'agt cun significau bonu, de valore positivu: – Bellu custu froi! – Pagu bellu!…(= bellu meda? No: bellu própiu nudha!); – Paxiosu custu pipiu! – Pagu paxiosu!… (= paxiosu meda? No: paxiosu própiu nudha!); – Bonu custu binu! – Pagu bonu!… (= bonu meda? No: bonu nudha!); – Cabosu custu pisedhu! – Pagu puru!… (= cabosu meda? No: cabosu própiu nudha!); sa nada Pagu puru!… si podet fàere coment'e arresposta chentza dèpere mai nàrrere s'agt. cunsiderau
Synonyms e antonyms
ammerchinzadu,
apenas,
iscassu
| ctr.
bundhante,
meda,
paritzu,
tropu
Idioms
csn:
avb.: a pagu = abbellu, in cantitade paga; a pagu a pagu = abbellu abbellu, unu pagu a borta (manera); de su pagu, paghedhu: de su meda, nudha! = mezus pacu chi no nudha; commo dae pacu = de pagu tempus; mesu pagu = pagu etotu; pagubbene, pagu bèni!, pagu bèni miu!… (nadu a làstima) = ite mi siat su bene!, cale bene?!…, nudha!, tropu pagu!; èssere de pacu prus o mancu = de perunu contu, de pagu valore; èssere a contu de pagu = pagu, própiu pagu
Sentences
cussu pacu de cosa chi giuchio a gràscias chi l'avio cuverau! ◊ menzus su pagu chi no su nudha ◊ semus partidos a trumadas, a boltas benninne su pagu chi si teniat ◊ de su pagu, paghedhu, de su meda, nudha! ◊ seis istétius de bonugoru a bolli dividi su pagu de pani e ingaúngiu cun nosu
2.
sa pagu vida chi at tentu ◊ nd'at pigau cussas pagu cosas chi teniat ◊ a bèndhere bi aiat cosa meda, ma a comporare zente paga! ◊ su dinai mi dhu ispendia in pagus oras ◊ custas pagu rigas fuedhant de una chistioni ◊ pagu genti mellus festa! ◊ àcua meda e pisci pagu ◊ cussos pacos fiados fint aggorraos in su corrale ◊ pagus is fogus chi s'alluint in is montis!…
3.
cussa cosa l'ischint in pagos ◊ ndh'amus presiadu medas, ma pagos ant adduidu ◊ medas pagus faint unu meda ◊ fuant pagus is chi isciant a ligi ◊ sos pagos chi bi fint si ndhe sunt andhados puru
4.
immoi biu pagu meda, e nudha puru! ◊ sa cosa prus pagu bona piaghet prus pagu ◊ su cabadhedhu a pacu a pacu lu domo ◊ a trabballai meda, ma a pagai pagu! ◊ su dinai nostru gi est a pagu ◊ est bénnidu pagu innantis ◊ de sodhu ndh'amus pacu ◊ custa cosa est unu pagu druci ◊ su mànigu mi est essidu unu pagu salidu ◊ nc'est peri chini ingrassat papandu pagu ◊ dèu gei nci creu pagu chi torrit a biu ◊ de candu babbu si fut cojau, in butega dhui abarràt pagu: dhui lassàt a mamma ◊ fuant sordaus pagu bestius e pagu armaus
5.
bae chi pagu bi andhas a campu, oe, malàidu comente ses! ◊ pagu ti ndhe naro de su chi cheres ischire, ca est unu segretu! ◊ a isse pagu lu dorches, mancari l'impromitas totu s'oro de su mundhu!
6.
pacubbene meu: fipo tzopu, isarchilatu! ◊ ohi, ite pàsculos, pacubbene nostru: pàsculos non si n'esistint prus ◊ ge seus sigurus in custa vida…: pagu bèni nostru! ◊ a su tempus, pagu bèni, fut prus su preugu chi no su dinai ◊ si lu leaiant a zocu che bannitedhu de pacu prus o mancu
7.
cussa màchina est caminendi a pagu
Surnames and Proverbs
prb:
non c'est pagu chi non bastit, non c'est meda chi no ispacit ◊ paga zente bona festa!
Etymon
ltn.
paucus
Translations
French
peu
English
little,
not very
Spanish
poco
Italian
pòco
German
wenig.
pàdinu , agt, nm Definition
nau de logu, chi est pagu pagu in calada, chi est in pendhente a una bandha; a logos, abba lena
Synonyms e antonyms
tombiu
Etymon
ltn.
*patidus
Translations
French
un peu incliné
English
sloping
Spanish
un poco inclinado
Italian
leggerménte inclinato
German
etwas schief.
paghennennúdha , nm Definition
ne pagu e ne nudha, pagu de abberu, nau de una persona puru: nau in cobertantza, meda
Sentences
su chi mi at dadu est paghennennudha
2.
cussu paghennennudha no ndhe faghet de cosa in adderetu (G.Ruju)
3.
li ponzeit custu paghennennudha de sa timória chi comintzeit a titillias de fritu
Etymon
srd.
Translations
French
très peu
English
very little
Spanish
muy poco
Italian
pochìssimo
German
sehr wenig
traixínu , agt, nm Definition
chi o chie afartzat sa fide, chi traighet, benit mancu a sa fide chi s'àteru dhi at giau o dhi giaet, e no faet a si ndhe fidare
Synonyms e antonyms
alevosu,
ifidau,
traitore,
trebiali
Etymon
srd.
Translations
French
sournois,
faux
English
treacherous
Spanish
de poco fiar
Italian
infido
German
treulos.
trobeàrzu , agt Definition
persona mala chi no faet a si ndhe fidare
Synonyms e antonyms
trebiali
Etymon
srd.
Translations
French
celui qui porte atteinte (à)
English
tempting,
tempter
Spanish
persona mala,
de poco fiar
Italian
insidiatóre
German
Nachsteller.