Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bonaúra , nf: bonura Definition ura, sorte bona Synonyms e antonyms bonasorte, foltuna | ctr. disaura Translations French chance, fortune English luck Spanish suerte Italian fortuna German Glück.

mabasòrti , nf: malasorte, malasorti Definition dannos a meda, sorte mala, isfortuna; frastimu (de tènnere malasorte)/ rúere in m. = andhare male, àere dannos Synonyms e antonyms arriola / malajana! | ctr. dícia Sentences za istat friscu, unu, si l'acumpanzat sa malasorte! 2. ma tue, malasorte, in su duellu a s'incorrada tota sa frissura ndhe li as bogadu! ◊ malasorte, ite proa a bínchere cun totu cussas armas!… Surnames and Proverbs prb: su discóidu est cumpanzu de sa malasorte Translations French malchance, adversité English bad luck Spanish mala suerte, desdicha Italian malasòrte, avversità, sfortuna German Unglück.

malafàda , nf: malavada Definition malu fadu, sorte lègia, nau pruschetotu a frastimu Synonyms e antonyms derdícia, digràtzia / ttrs. maravada | ctr. dícia Translations French malchance, malheur, déveine English bad luck Spanish mala suerte, desdicha Italian sfortuna, disdétta German Unglück.

malauràdu , agt Definition chi no portat bene, chi portat male Sentences cue su cadhu faghet s'apupada: umbra malaurada si b'illongat e batit malu proe Translations French de mauvais augure, malencontreux English fateful Spanish que trae mala suerte Italian malauguróso German unheilvoll.

pranèta , nf, nm: preneta, prenetu Definition cosa chi no benit o no dipendhet de sa volontade umana, chi no si podet ischire e podet èssere bona o mala (ma si narat fintzes coment'e dannu, male): prenetu si narat fintzes coment'e agt.; pentzamentu chi faet istare male Synonyms e antonyms afaru, aura, deltinu, fada 2, ostinu, solte / matana, pensamentu / ttrs. prineta, prinetu Idioms csn: ficare che preneta = incravai, cravai de no si movi prus; istare che preneta = abarrai ananti coment'e umbra, cosa chi fait a timi, chi istrobbat; falare che preneta = arrui a corpu, acontessi de un'improntu; andhare, mòeresi che preneta = acoment'e lampu; èssere o istare mortu e prenetu = mortu ’eretu, mortu própiu, firmu acoment'e mortu, che perda, o fintzas ammammalucau Sentences cussu est nàsciu cun preneta bona ◊ custa est sa preneta de s'ómini: nàsciri, crèsciri e mòrriri ◊ Deus ti diet bona preneta! ◊ sa preneta no dha cumandaus nosu!◊ isperdíssia s'eternu arguai de ódios, istridos e prenetas! (G.Ruju)◊ andhe preneta sa mia!…◊ a chie che at leadu su puntorzu li prego sa mala preneta! ◊ dèu e tui seus alliongiaus a sa própiu preneta ◊ ancu li falet una preneta! ◊ a donniunu su praneta suu! 2. pro custu giamendhe a tue isto in tanta preneta ◊ mi est ruta s'acheta currindhe: no la potei salvare dae sa preneta sua! ◊ a fortza de preguntas e prenetas so reséssidu a bídere ue fint ◊ sa preneta de s'ama segat su sustu de su pastore ◊ astore malaitu, lassa su prenetu, lassa sas ganas de ti che collire sa columba! ◊ sa mente mi peleo cun prenetos ponindhe fatu tou ◊ mi pessighit che preneta 3. si est beru chi su destinu est prenetu, pruite no si est ammajada de unu chi li aiat dadu una bandhela e no un'iscobile malu che a mie? 4. cretas ch'isto inie mortu e prenetu iscurtendhe a issos? ◊ no istes mortu e prenetu, triballendhe: faghe! ◊ comente at ischidu de su dannu est abbarrada morta e preneta Etymon ctl. planeta Translations French destin English fate Spanish destino, hado, suerte Italian destino German Schicksal.

sícas , nf pl Definition genia de ingestu chi si faet ponendho su pódhighe mannu in mesu de is àteros primos duos a púngiu serrau e ispudandho in su matessi tempus, dispretziandho a ccn. o calecuna cosa de mala manera, fintzes naendho Chi ti siches!, Chi si sichet! / pònnere o fàghere sas sicas Synonyms e antonyms fica* Sentences est partiu dae vidha, sa prima vorta, ponèndheli sas sicas ◊ li at fatu fintzas sas sicas de cantu no lu podet bídere! Translations French crachement pour mépris English hand superstitious practice Spanish gesto hecho con el puño cerrado para traer mala suerte Italian fiche German Feigen (derb).

sòlte , nf: sorte 1, sorti Definition genia de fortza e cosa chi no benit o no dipendhet de sa volontade umana, chi no si podet ischire e podet èssere bona o mala Synonyms e antonyms afaru, aura, deltinu, fada 2, foltuna, manúgia, ostinu, praneta, sortara / cdh. solti Idioms csn: tirare o fai a s. = a comente essit essit; po s. = si cumbinat, ma fintzas pro fortuna; pro donzi s. = pro donzi bonu bisonzu, a dónnia màniga de candela; po sorte ca, sorti ca… = mancu male chi…, nara nara chi…; e deabbonu de sa s.! = acabbonu!, tambene!; àere s. de ccn. cosa = tènniri fortuna, andai cufromma a su disígiu Sentences no frastimes sa sorte: maleighe sas trobeas! ◊ acabbonu mannu, dh'apu a isciri meda aundi est sa sorti mia!…◊ bona sorte apazas! ◊ bona sorte bos diat Deus! ◊ apas in doda salude chin sorte! ◊ sa sorte l'at giutu chi at isposadu a Fulana ◊ bona sorte mi tochet cantu est veru su chi ses nanne! 2. si pro sorte mi ponzo a fàghere dannu ndhe lampo rampos, truncu e corza! ◊ sorti ca funt bixinas bonas! ◊ e deabbonu de sa sorte si fia andhada a iscola! ◊ po sorti manna cosa sua, iant fatu una grandu festa ◊ immoi teneus sa piciochedha puru iscòncia: cumenti no si currit sa sorti!… 3. cudha chi po muzere ti aias seperau no ndh'as àpiu sorte a l'isposare ◊ po sorte chi no fut ispetanne pitzinnu, sinono de s'ispreu chi ne at leadu!… Surnames and Proverbs smb: (De)sortes / prb: chie no at sorte no balet chi si peset chito ◊ chie cheret sorte la devet chircare ◊ menzus fizu de sorte chi no fizu de re Etymon ltn. sorte(m) Translations French destin English destiny Spanish suerte, destino Italian sòrte German Schicksal.

urósu , agt: aurosu* Definition chi tenet bonas uras, chi portat fortuna Synonyms e antonyms afoltunadu, assortadu, auradu Sentences rusignolos e canàrios intonant s'urosu cantu Translations French qui a de la chance, qui porte bonheur English good wish, lucky Spanish que tienetrae buena suerte Italian augurale, fortunóso German Glückwunsch.