bonaúra , nf: bonura Definitzione ura, sorte bona Sinònimos e contràrios bonasorte, foltuna | ctr. disaura Tradutziones Frantzesu chance, fortune Ingresu luck Ispagnolu suerte Italianu fortuna Tedescu Glück.

mabasòrti , nf: malasorte, malasorti Definitzione dannos a meda, sorte mala, isfortuna; frastimu (de tènnere malasorte)/ rúere in m. = andhare male, àere dannos Sinònimos e contràrios arriola / malajana! | ctr. dícia Frases za istat friscu, unu, si l'acumpanzat sa malasorte! 2. ma tue, malasorte, in su duellu a s'incorrada tota sa frissura ndhe li as bogadu! ◊ malasorte, ite proa a bínchere cun totu cussas armas!… Sambenados e Provèrbios prb: su discóidu est cumpanzu de sa malasorte Tradutziones Frantzesu malchance, adversité Ingresu bad luck Ispagnolu mala suerte, desdicha Italianu malasòrte, avversità, sfortuna Tedescu Unglück.

malafàda , nf: malavada Definitzione malu fadu, sorte lègia, nau pruschetotu a frastimu Sinònimos e contràrios derdícia, digràtzia / ttrs. maravada | ctr. dícia Tradutziones Frantzesu malchance, malheur, déveine Ingresu bad luck Ispagnolu mala suerte, desdicha Italianu sfortuna, disdétta Tedescu Unglück.

malauràdu , agt Definitzione chi no portat bene, chi portat male Frases cue su cadhu faghet s'apupada: umbra malaurada si b'illongat e batit malu proe Tradutziones Frantzesu de mauvais augure, malencontreux Ingresu fateful Ispagnolu que trae mala suerte Italianu malauguróso Tedescu unheilvoll.

pranèta , nf, nm: preneta, prenetu Definitzione cosa chi no benit o no dipendhet de sa volontade umana, chi no si podet ischire e podet èssere bona o mala (ma si narat fintzes coment'e dannu, male): prenetu si narat fintzes coment'e agt.; pentzamentu chi faet istare male Sinònimos e contràrios afaru, aura, deltinu, fada 2, ostinu, solte / matana, pensamentu / ttrs. prineta, prinetu Maneras de nàrrere csn: ficare che preneta = incravai, cravai de no si movi prus; istare che preneta = abarrai ananti coment'e umbra, cosa chi fait a timi, chi istrobbat; falare che preneta = arrui a corpu, acontessi de un'improntu; andhare, mòeresi che preneta = acoment'e lampu; èssere o istare mortu e prenetu = mortu ’eretu, mortu própiu, firmu acoment'e mortu, che perda, o fintzas ammammalucau Frases cussu est nàsciu cun preneta bona ◊ custa est sa preneta de s'ómini: nàsciri, crèsciri e mòrriri ◊ Deus ti diet bona preneta! ◊ sa preneta no dha cumandaus nosu!◊ isperdíssia s'eternu arguai de ódios, istridos e prenetas! (G.Ruju)◊ andhe preneta sa mia!…◊ a chie che at leadu su puntorzu li prego sa mala preneta! ◊ dèu e tui seus alliongiaus a sa própiu preneta ◊ ancu li falet una preneta! ◊ a donniunu su praneta suu! 2. pro custu giamendhe a tue isto in tanta preneta ◊ mi est ruta s'acheta currindhe: no la potei salvare dae sa preneta sua! ◊ a fortza de preguntas e prenetas so reséssidu a bídere ue fint ◊ sa preneta de s'ama segat su sustu de su pastore ◊ astore malaitu, lassa su prenetu, lassa sas ganas de ti che collire sa columba! ◊ sa mente mi peleo cun prenetos ponindhe fatu tou ◊ mi pessighit che preneta 3. si est beru chi su destinu est prenetu, pruite no si est ammajada de unu chi li aiat dadu una bandhela e no un'iscobile malu che a mie? 4. cretas ch'isto inie mortu e prenetu iscurtendhe a issos? ◊ no istes mortu e prenetu, triballendhe: faghe! ◊ comente at ischidu de su dannu est abbarrada morta e preneta Ètimu ctl. planeta Tradutziones Frantzesu destin Ingresu fate Ispagnolu destino, hado, suerte Italianu destino Tedescu Schicksal.

sícas , nf pl Definitzione genia de ingestu chi si faet ponendho su pódhighe mannu in mesu de is àteros primos duos a púngiu serrau e ispudandho in su matessi tempus, dispretziandho a ccn. o calecuna cosa de mala manera, fintzes naendho Chi ti siches!, Chi si sichet! / pònnere o fàghere sas sicas Sinònimos e contràrios fica* Frases est partiu dae vidha, sa prima vorta, ponèndheli sas sicas ◊ li at fatu fintzas sas sicas de cantu no lu podet bídere! Tradutziones Frantzesu crachement pour mépris Ingresu hand superstitious practice Ispagnolu gesto hecho con el puño cerrado para traer mala suerte Italianu fiche Tedescu Feigen (derb).

sòlte , nf: sorte 1, sorti Definitzione genia de fortza e cosa chi no benit o no dipendhet de sa volontade umana, chi no si podet ischire e podet èssere bona o mala Sinònimos e contràrios afaru, aura, deltinu, fada 2, foltuna, manúgia, ostinu, praneta, sortara / cdh. solti Maneras de nàrrere csn: tirare o fai a s. = a comente essit essit; po s. = si cumbinat, ma fintzas pro fortuna; pro donzi s. = pro donzi bonu bisonzu, a dónnia màniga de candela; po sorte ca, sorti ca… = mancu male chi…, nara nara chi…; e deabbonu de sa s.! = acabbonu!, tambene!; àere s. de ccn. cosa = tènniri fortuna, andai cufromma a su disígiu Frases no frastimes sa sorte: maleighe sas trobeas! ◊ acabbonu mannu, dh'apu a isciri meda aundi est sa sorti mia!…◊ bona sorte apazas! ◊ bona sorte bos diat Deus! ◊ apas in doda salude chin sorte! ◊ sa sorte l'at giutu chi at isposadu a Fulana ◊ bona sorte mi tochet cantu est veru su chi ses nanne! 2. si pro sorte mi ponzo a fàghere dannu ndhe lampo rampos, truncu e corza! ◊ sorti ca funt bixinas bonas! ◊ e deabbonu de sa sorte si fia andhada a iscola! ◊ po sorti manna cosa sua, iant fatu una grandu festa ◊ immoi teneus sa piciochedha puru iscòncia: cumenti no si currit sa sorti!… 3. cudha chi po muzere ti aias seperau no ndh'as àpiu sorte a l'isposare ◊ po sorte chi no fut ispetanne pitzinnu, sinono de s'ispreu chi ne at leadu!… Sambenados e Provèrbios smb: (De)sortes / prb: chie no at sorte no balet chi si peset chito ◊ chie cheret sorte la devet chircare ◊ menzus fizu de sorte chi no fizu de re Ètimu ltn. sorte(m) Tradutziones Frantzesu destin Ingresu destiny Ispagnolu suerte, destino Italianu sòrte Tedescu Schicksal.

urósu , agt: aurosu* Definitzione chi tenet bonas uras, chi portat fortuna Sinònimos e contràrios afoltunadu, assortadu, auradu Frases rusignolos e canàrios intonant s'urosu cantu Tradutziones Frantzesu qui a de la chance, qui porte bonheur Ingresu good wish, lucky Ispagnolu que tienetrae buena suerte Italianu augurale, fortunóso Tedescu Glückwunsch.

«« Torra a chircare