aciòni , nf: (a-ci-o-ni) antzione
assione,
atzione,
atzioni Definition
su fàere, operatzione, ma prus che àteru pentzada coment’e manera de fàere, calecuna cosa pagu de bonu chi si faet a ccn.; acioni balet fintzes coment'e ingestu, movidedha de sa manu o de sa conca cun calecunu significau
Synonyms e antonyms
faghidura,
fata,
fatura 1
/
acínnidu,
micada
Sentences
cussa est un'antzione chi nos aus a arregodare! ◊ assiones bonas no ndhe faghet, cussu: est sempre dadu a su malu fàghere ◊ sos babbos puru, ignorantes, si ponent a baldiones, marchendhe sas atziones chi faghent sas damigellas! ◊ cun s'assione chi mi at fatu, deo torro a domo sua? mai! ◊ ndh'apo fintzas birgonza de bos nàrrere sas assiones chi mi at fatu cussu, semper imbreagu!
2.
totus funt aspetendi su dotori po dhu pregontai, ma issu est telefonendi e dhus fait s’acioni de abarrai citius (A.Simbula)◊ bastat s'acioni, no sigas!
Translations
French
action
English
action
Spanish
acción
Italian
azióne di particolare rilièvo comportamentale
German
Untat.
faína , nf Definition
css. cosa o trebballu chi si faet, abberu o a giogu, in bonu o in malu, pentzau prus coment'e atividade útile, su fàere, bistu fintzes coment'e arresurtau, prodotu, òpera
Synonyms e antonyms
afainu,
afare,
afatzendha,
berza,
fainamentu,
impreu,
mungíliu,
òbera,
tarea,
trabàgiu
| ctr.
chistionu,
ciarra
Idioms
csn:
f. a ischina de pisci = zenia de triballu fatu de pàrrere un'ischina de pische; donai, intregai f., pònniri in f. = dare triballu, pònnere a triballare, a fàghere; f. de màniga = isterzu de terra cun asas (brocas, frascus, istangiadas, brúnias, còngius); f. oberta = isterzu de terra largu (scifedhas, discus); f. istangiada = isterzu prus bonu, de colore birde, prus che àteru pro bellesa (brocas pintadas); fai fuedhu e f. = sa nada sa fata; maistru de f. fata = bantaxeri chi fait crei cosa sua su trabballu de is àterus
Sentences
isse traballat s'oro e sa prata e campat dae cussa faina ◊ sa faina tua est a istudiare! ◊ fadei bosatrus, pighedhu, no est faina mia: dèu mi nd'isciacu is manus! ◊ sa faina issoro est s'annúntziu de su regnu de Deus ◊ sos disocupados sunt chentza faina
2.
za l'as fata sa faina, a segare cudha broca!…
Surnames and Proverbs
prb:
faina a su noti bregúngia a dedí ◊ faina de pisedhos alzola de catedhos ◊ is ainas faint is fainas
Etymon
ctl.
faina
Translations
French
activité,
action,
travail
English
activity,
work,
action,
function
Spanish
faena,
trabajo,
tarea,
obra
Italian
attività,
azióne,
lavorìo,
faccènda,
funzióne,
cómpito,
òpera
German
Tätigkeit,
Angelegenheit Funktion,
Rolle,
Arbeit,
Werk.
fàta , nf Definition
su fàere, sa cosa chi si faet, s'òpera
Synonyms e antonyms
acioni,
òbera
/
mirabí
Idioms
csn:
si no est gai, fata! = si no est gai ite li faghet?, chi no est aici no fait nudha, no importat; dare una fata = cumentzai unu trabballu ma sentza de dh'acabbai, lassare a mesincumentu, a rugos, fatu in parte; a sa fata de sa die = obrescendi
Sentences
morint sos sonnos a fata de die! ◊ est una rosa atraente e de valore, de númene e de fata ◊ cussa fémina est Allegria de nòmene e de fatas ◊ deo ndhe tenzo sa lumenada, àtere sas fatas ◊ su babbu li at dadu su sestu de sas bonas fatas, a su fizu ◊ li ant dadu una fata, a sa faina, e si che sunt andhados ◊ meda bi cheret a bodhire figu a ue no lompes… leas un'unchinu e fata!
Etymon
srd.
Translations
French
action
English
act,
action
Spanish
acción,
acto
Italian
azióne,
atto
German
Tat,
Handlung.
fatúra 1 , nf Definition
su fàere, mescamente nau de sa manera, e fintzes su àere o su èssere fatu
Synonyms e antonyms
acioni,
faghidura,
fata,
fatesa
/
faitzioni
Sentences
custas sunt faturas de macu: putzidha, no si faghet gai, no! ◊ de custas faturas no ndhe fatat, ca un'ómine che a isse, fatu a síndhigu, iscumparet pro cantu si agatat! ◊ po is malas òperas nostas, po is faturas e pentzamentus nostus Cristus est mortu in cruxi
2.
chie naschet cuadru, morrer tundhu no podet, ca est àtera fatura! (A.Serra)
Etymon
srd.
Translations
French
action,
traits
English
action,
features
Spanish
acción,
facción,
rasgo
Italian
azióne,
fattézza
German
Handlung,
Zug.
isconchinàda , nf: isconchinata Definition
isconchiada, móvia de conca coment'e abbasciandhodha o incrubandhodha a una parte; decisione pagu cunsiderada, cosa fata comente benit a conca
Synonyms e antonyms
conchinada,
conchizada,
iscónchiu,
sconchiada
/
aconcada,
acucada
Sentences
sa mamma, comente videt sos pitzinnos a isconchinatas, che los mandhat a letu
2.
isconchinadas ndhe aiat fatu prus de una e su babbu no fit meda cuntentu
Etymon
srd.
Translations
French
action hasardée,
inconsidérée
English
rash action
Spanish
el mover la cabeza,
chifladura
Italian
cólpo di tèsta,
azióne avventata
German
Kopfstoß,
unbesonnene Handlung.