bugiósu , agt: bujosu Definition
nau de logu, chi dhue at pagu lughe, chi est de colori iscuriosu / arcanu b. = malu a cumprèndhere, chistione mala a ispodhicare
Synonyms e antonyms
iscuricosu
Sentences
como sas dies sunt bujosas ca est intrandhe s'ilgerru ◊ su fedighedhu timendho curret a si cuare apalas de is mammas o in su cugigone prus bujosu de sa domo
Etymon
srd.
Translations
French
sombre,
obscur
English
dark
Spanish
obscuro
Italian
bùio
German
dunkel.
iscoríu , nm, nf: iscuria,
iscuriu,
scoriu Definition
mancàntzia o farta de lughe, su no dhue àere lughe, su èssere totu su logu a s'iscuru (ma si manígiat che agt. puru: un'aposentu iscuriu = iscuriosu)/ iscuriu mútzigu = scuriu mamutu, iscuru mútiu, itl. buio pésto
Synonyms e antonyms
bujore,
iscuricore,
iscuru,
niedhore
/
iscuricosu
Sentences
abetat a iscoriu chi passit callincunu ◊ sos lampos sunt ilgiarendhe su terrinu in custa note de iscuria ◊ est iscuriu che in buca ◊ colza issa chi est falada in iscuria manna!
Etymon
srd.
Translations
French
noir,
obscurité
English
dark
Spanish
oscuridad (f),
tinieblas
Italian
bùio,
oscurità
German
Dunkel,
Finsternis.
iscúru , nm, agt: scuru Definition
su no dhue àere lughe; su no ischire is cosas, su no tènnere istúdiu; su foedhu est impreau meda lastimandho a unu po ccn. male
Synonyms e antonyms
bujore,
iscoriu,
niedhore
/
iscedau
/
iscuricosu
| ctr.
luche
Idioms
csn:
a s'iscuru, a s'iscura = sentza de luxi; i. mortu, che in buca, che in bula = iscuriu mamutu, iscuru mútiu, meda; èssere peus de annare a s'iscuru = su médiu est peus de su male; iscuros bois! = siscuros!, sceraus!; s'iscuru a bois = siscuru bois!, scerau!
Sentences
in sa solidade de sa luche o in s'iscuru mamucu, sa tentascione nos forrocat sa mente e su coro ◊ iscuru che in buca, mancu imbratu de lucore si biet in s'iforru de sa note ◊ in istiu a sas oto de sero est lughe, in zerru est iscuru ◊ bellu istudiadu: dae chie devimus bídere sa lughe bidimus s'iscuru!…
2.
mih chi no ti che intret s'iscuru in buca!…
3.
cudh'iscura, candho si est bista sola, si est posta a piànghere ◊ cuss'iscuru l'ant àpiu pustis de una chida che musca presonera de s'aranzolu
4.
fit unu garrapiu iscuru che in buca
Surnames and Proverbs
prb:
iscuru a chie faghet cantu cheret! ◊ iscuru a chie no si abbizat de su male sou!
Etymon
ltn.
obscurus
Translations
French
noir,
obscurité
English
dark
Spanish
oscuridad
Italian
bùio
German
Dunkel.
mamúdu , agt, nm: mamutu,
mumutu Definition
nau de s'iscuru meda, candho no si biet nudha; iscuru meda, iscurigore
Synonyms e antonyms
mamucu,
mútiu
Sentences
in s'iscuru mumutu un'ómine s'at pérdiu custa note…◊ custu nche intrat in s'iscuru mamutu de s'irménticu
2.
semmus a mumutu a no si biet mancu a irrocare!
Etymon
srd.
Translations
French
nuit noire,
noir comme dans un four,
noir comme dans la gueule d'un loup
English
pitch dark
Spanish
obscuro como boca de lobo
Italian
bùio pésto
German
stockdunkel.
oscurèssere , vrb: oscurèssiri Definition
fàere o essire iscuru, note, iscurigare
Synonyms e antonyms
iscurèssere,
oscuressire,
iscorigai
| ctr.
abbrèschere
Sentences
altzat su sole divinu sos astros oscuressendhe
Etymon
spn.
Translations
French
faire nuit,
quand la nuit commence à tomber
English
to darken
Spanish
obscurecer,
anochecer
Italian
oscurare,
farsi bùio
German
dunkeln,
dunkel werden.
scoríu , nm: iscoriu*,
scuriu Definition
farta manna de lughe, su no dhue àere lughe, su èssere totu su logu a s'iscuru / èssiri scuriu mortu = iscuru che in buca
Synonyms e antonyms
bujore,
iscuricore,
iscuru,
niedhore
Sentences
a su scuriu no fait a ligi, no si bit nudha ◊ niedhu che a su scoriu ◊ dhoi fiat unu scuriu a segai a fitas
Translations
French
obscurité
English
dark
Spanish
oscuridad
Italian
bùio
German
Dunkelheit.