bugiósu , agt: bujosu Definizione
nau de logu, chi dhue at pagu lughe, chi est de colori iscuriosu / arcanu b. = malu a cumprèndhere, chistione mala a ispodhicare
Sinonimi e contrari
iscuricosu
Frasi
como sas dies sunt bujosas ca est intrandhe s'ilgerru ◊ su fedighedhu timendho curret a si cuare apalas de is mammas o in su cugigone prus bujosu de sa domo
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sombre,
obscur
Inglese
dark
Spagnolo
obscuro
Italiano
bùio
Tedesco
dunkel.
iscoríu , nm, nf: iscuria,
iscuriu,
scoriu Definizione
mancàntzia o farta de lughe, su no dhue àere lughe, su èssere totu su logu a s'iscuru (ma si manígiat che agt. puru: un'aposentu iscuriu = iscuriosu)/ iscuriu mútzigu = scuriu mamutu, iscuru mútiu, itl. buio pésto
Sinonimi e contrari
bujore,
iscuricore,
iscuru,
niedhore
/
iscuricosu
Frasi
abetat a iscoriu chi passit callincunu ◊ sos lampos sunt ilgiarendhe su terrinu in custa note de iscuria ◊ est iscuriu che in buca ◊ colza issa chi est falada in iscuria manna!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
noir,
obscurité
Inglese
dark
Spagnolo
oscuridad (f),
tinieblas
Italiano
bùio,
oscurità
Tedesco
Dunkel,
Finsternis.
iscúru , nm, agt: scuru Definizione
su no dhue àere lughe; su no ischire is cosas, su no tènnere istúdiu; su foedhu est impreau meda lastimandho a unu po ccn. male
Sinonimi e contrari
bujore,
iscoriu,
niedhore
/
iscedau
/
iscuricosu
| ctr.
luche
Modi di dire
csn:
a s'iscuru, a s'iscura = sentza de luxi; i. mortu, che in buca, che in bula = iscuriu mamutu, iscuru mútiu, meda; èssere peus de annare a s'iscuru = su médiu est peus de su male; iscuros bois! = siscuros!, sceraus!; s'iscuru a bois = siscuru bois!, scerau!
Frasi
in sa solidade de sa luche o in s'iscuru mamucu, sa tentascione nos forrocat sa mente e su coro ◊ iscuru che in buca, mancu imbratu de lucore si biet in s'iforru de sa note ◊ in istiu a sas oto de sero est lughe, in zerru est iscuru ◊ bellu istudiadu: dae chie devimus bídere sa lughe bidimus s'iscuru!…
2.
mih chi no ti che intret s'iscuru in buca!…
3.
cudh'iscura, candho si est bista sola, si est posta a piànghere ◊ cuss'iscuru l'ant àpiu pustis de una chida che musca presonera de s'aranzolu
4.
fit unu garrapiu iscuru che in buca
Cognomi e Proverbi
prb:
iscuru a chie faghet cantu cheret! ◊ iscuru a chie no si abbizat de su male sou!
Etimo
ltn.
obscurus
Traduzioni
Francese
noir,
obscurité
Inglese
dark
Spagnolo
oscuridad
Italiano
bùio
Tedesco
Dunkel.
mamúdu , agt, nm: mamutu,
mumutu Definizione
nau de s'iscuru meda, candho no si biet nudha; iscuru meda, iscurigore
Sinonimi e contrari
mamucu,
mútiu
Frasi
in s'iscuru mumutu un'ómine s'at pérdiu custa note…◊ custu nche intrat in s'iscuru mamutu de s'irménticu
2.
semmus a mumutu a no si biet mancu a irrocare!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nuit noire,
noir comme dans un four,
noir comme dans la gueule d'un loup
Inglese
pitch dark
Spagnolo
obscuro como boca de lobo
Italiano
bùio pésto
Tedesco
stockdunkel.
oscurèssere , vrb: oscurèssiri Definizione
fàere o essire iscuru, note, iscurigare
Sinonimi e contrari
iscurèssere,
oscuressire,
iscorigai
| ctr.
abbrèschere
Frasi
altzat su sole divinu sos astros oscuressendhe
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
faire nuit,
quand la nuit commence à tomber
Inglese
to darken
Spagnolo
obscurecer,
anochecer
Italiano
oscurare,
farsi bùio
Tedesco
dunkeln,
dunkel werden.
scoríu , nm: iscoriu*,
scuriu Definizione
farta manna de lughe, su no dhue àere lughe, su èssere totu su logu a s'iscuru / èssiri scuriu mortu = iscuru che in buca
Sinonimi e contrari
bujore,
iscuricore,
iscuru,
niedhore
Frasi
a su scuriu no fait a ligi, no si bit nudha ◊ niedhu che a su scoriu ◊ dhoi fiat unu scuriu a segai a fitas
Traduzioni
Francese
obscurité
Inglese
dark
Spagnolo
oscuridad
Italiano
bùio
Tedesco
Dunkelheit.