ciàru , agt, nm: claru,
craru,
giaru Definition
nau de colore, chi est pagu cotu o fintzes chi giaet unu pagu de lughe; nau de una chistione, de unu fatu, de una cosa, chi si biet bene meda o si connoschet e cumprendhet luego o s'intendhet bene distinta; foedhandho de logu, su craru est un'ispuntone de monte, unu tretu chi essit de prus e de ue faet a crarizare, abbaidare e bíere prus logu
Synonyms e antonyms
ladinu,
límpiu,
lúchidu,
iscrariatu,
nódinu
/
bica,
codhu 1,
incraradorza
| ctr.
cuadu,
iscurosu
Idioms
csn:
bogai, bogare sa cosa a c., a s'acrara = dare a ischire sa cosa; claru a bidha, claru a ponente = faci a bidha, faci a ponente; zúghere una cosa a c. = a ogru, de la poder bídere; in ciaru = a craru (ctr. a cua, a s'acua); a s'acrara = su ctr. de a s'acua, in manera chi si biat
Sentences
est una die crara: su logu si che podet bídere atesu meda ◊ zughet bestimenta de colore craru ma sériu ◊ issa portat is ogus unu pagu prus crarus de cussus de is sorris
2.
est craru che a s'ogru de su sole ◊ est craru che in pranta de manu ◊ mi at nadu peràulas ciaras e ladinas ◊ dae cussa bica si podet bídere su campu craru ◊ andat sa boxi insoru clara clara in su logu ◊ su dotori itzérriat sa mama e dhi narat craru e tundu ca su fillu no podiat sighiri aici
3.
sos contos de su sidhadu apustis sunt essidos in claru de lughe e fint sodhos furados! ◊ zúghelu a craru, su bestiàmine, no ti che lu furent! ◊ su chi possedis ndhe lu furas in ciaru e a s'acua ◊ is oberajos a cuadhu poderant a s'acrara su pannu
Surnames and Proverbs
smb:
Craru
Etymon
ltn.
clarus
Translations
French
clair,
connu
English
manifest
Spanish
claro
Italian
chiaro,
manifèsto
German
deutlich.
dislindàdu , pps, agt Definition
de dislindare; chi si podet bíere bene
Synonyms e antonyms
ciaru,
ladinu
Translations
French
clair,
net
English
distinct
Spanish
claro,
deslindado
Italian
distinto,
chiaro
German
klar.
iscrariàtu , agt: iscraricatu,
iscraricau Definition
chi at pérdiu su colore, chi si est fatu in colore prus craru / betzu iscraricau = isconfusu, scurumu
Synonyms e antonyms
ciaru,
irbiaridu,
iscoloriu
| ctr.
inghelatu,
iscuricosu
Sentences
su chelu fit tintu de colore rosa iscraricatu ◊ su biaitinu est unu colore biaitu meta iscraricatu ◊ sos montes si sont tinghenne de unu ruju iscraricatu, marcanne unu pacu de ventu
Translations
French
éclairci,
clair
English
cleared
Spanish
aclarar
Italian
schiarito,
chiaro
German
hell geworden.
ladínu, làdinu , agt: làtinu Definition
chi si paret bene meda, chi est craru, si cumprendhet chentza mancu bisóngiu de dh'ispiegare; nau de fémina allatandho, chi su late dhi essit bene meda
Synonyms e antonyms
ciaru,
francu,
nódinu,
pàdriu
/
sbucaciau,
lendharzu
Idioms
csn:
a sa ladina = in manera crara; préssiu l. = isperraghe, chi sa purpa ispítzigat bene de s'ossu; oghi làtinu = chi zughet sos ogros de colore craru
Sentences
como est làtina a totus sa veritate ◊ fit ladinu dae deris chi teniat de frocare ◊ los bidimos in giaru e in ladinu chi tantu ndhe restamos persuasos (G.Masala)◊ sient sas peràulas ladinas chentza pònnere in mesu un'imperò! ◊ sunt ladinos a cara chi ant bufadu ◊ cust'istifinzu est ladinu ◊ est ladinu chi est comente ses nendhe
2.
cantamus a boghe ladina pro rebudhire in fizos nostros sa limba sarda
3.
concruo nendhe a sa ladina: leges, cumandhamentos no sunt piús in usu!
Surnames and Proverbs
prb:
s'àinu est ladinu a s'órriu, su macu a su faedhu
Etymon
ltn.
ladinus
Translations
French
clair,
évident,
logique
English
clear,
obvious,
logical
Spanish
claro,
evidente,
lógico
Italian
chiaro,
evidènte,
lògico
German
klar,
sichtlich,
logisch.