acabbàda , nf: acabbara,
agabbada,
agabbata Definition
su acabbare, s'acabbu de una cosa, finitia de unu tempus, de sa vida / a. de coja = sa prima presentada, candho su babbu e sa mama de s'ómine andhant sa prima borta a domo de sa fémina
Synonyms e antonyms
acabbamentu,
acabbu,
fine,
finida,
finitia,
últimu
| ctr.
comintzu
Sentences
sa gana de trabballai chi tenint no est meda, tanti a s'acabbara de su mesi su dinai currit su própiu! ◊ a s'acabbada de sa messa su meri fait festa
Etymon
srd.
Translations
French
fin,
euthanasie
English
end,
euthanasia
Spanish
fin,
eutanasia
Italian
fine,
eutanasía
German
Ende,
leichter Tod.
colizòne , nm: corigioni,
corizone,
curizone Definition
sa parte prus méngius de su linu, sa chi tessent a tela, a pannos, a lentzolos, e fintzes sa parte prus bona de sa lana; su coro, is fogighedhas prus modhes de erbas acupadas (latuca, càule), fintzes su nasedhu, sa parte de mesu ue su frutuàriu (es. pira, mela e àteru) portat su sèmene / su corizone de s'ijerru = su grofu de s'ierru
Synonyms e antonyms
coramedhu
/
cdh. curicioni
Sentences
su corizone si trataiat pro su tessinzu a telarzu de sas telas fines
Scientific Terminology
rbr
Etymon
ltn.
carilione(m).
Translations
French
partie fine du lin
English
fine part of linen
Spanish
parte sutil del lino
Italian
parte fine del lino
German
feiner Teil des Leinens.
fíne , nf, nm: fini,
finis Definition
tretu o tempus chi acabbat ccn. cosa o chistione, s'úrtima parte de calecuna cosa e, in is cantadas, sa serrada de s'argumentu
Synonyms e antonyms
acabbada,
acabbu,
finitia,
últimu
| ctr.
comintzu
Idioms
csn:
fai malu fini = fine mala, andhare male; fàghere fine de una cosa = acabbai de fai ccn. cosa, acoitai fendi sa cosa; no tènniri fini de…= no ndhe fàghere fine de…, istentare tropu faghindhe; a fine e a candho = apustis de tanti, a su fini; in finis = po acabbai, pro la serrare (sa chistione); fini serrau = in is cantadas campidanesas, su significau cuau asuta de metàfora chi su cantadore chi aperit sa cantada dichiarat in su coberimentu e fait s'argumentu de totu sa gara
Sentences
cussu at fatu fine mala, ca fit de malos pes! ◊ finis fato, donosa, a sa cantone però no fato finis a s'amore ◊ est abbarradu ischidadu fintzas a sa fine ◊ bonos printzípios e mezus fines! ◊ custa cosa forte no tenet mai fine
2.
azúalu tue ca cussu irmasionadu no ndhe faghet fine! ◊ su giòvunu si fiat dromiu e no teniat fini de si nd'iscidai
3.
ant fatu sa cantada a fini serrau (o cobertu)
Surnames and Proverbs
smb:
Fine, Fini
/
prb:
su fàere bene non tenet mai fine
Etymon
ltn.
fine(m)
Translations
French
fin
English
end
Spanish
fin
Italian
fine
German
Ende,
Schluß.
finitía, finitías , nf Definition
prus che àteru, s'úrtimu tempus de calecuna sumana, ma fintzes s'úrtima parte, comente acabbat unu logu, o cosa chi ispàciat, finendho / batire una cosa a f. = acabbai de dha fai
Synonyms e antonyms
acabbada,
acabbu,
fine
| ctr.
comintzu,
inghitzu
Sentences
s'ànima giughent niedha che moro sentza pensare chi sa vida insoro benit a sa segura finitia (A.Casula)◊ a finitia de su cuncursu unu at cantadu sa poesia sua ◊ dies, chidas e istajones tenent finitia ◊ mancu su cane faghet finitia goi! ◊ parimus a finitias de su mundhu ◊ batide a finitia su messonzu!
2.
comintzaiat in finitia de cussa galleria
Translations
French
fin,
conclusion
English
end,
conclusion
Spanish
fin,
conclusión
Italian
fine,
conclusióne
German
Ende,
Schluß,
Abschluß.
iscópu , nm Definition
puntu, cosa, arresurtau a ue si bolet lòmpere, ma fintzes solu motivu / fàghere una cosa cun i. = cun àteru iscopu, cun iscopu diferente de su chi si paret o chi si narat (itl. secóndo fine)
Synonyms e antonyms
idea,
intessione
Sentences
no cumprendu po cali iscopu fais finta ca no cumprendis! ◊ sa vida est disgrasciada si no bi at iscopu de la vívere (Grolle)◊ is fígios no ant cumpréndiu s'iscopu de sa passillada de su babbu a domo de su majàrgiu ◊ pro sas dies chi campat, unu si proponet de sighire un’iscopu, unu dissignu
Translations
French
but
English
aim
Spanish
finalidad
Italian
scòpo,
fine
German
Zweck.
iscribarzadúra , nf Synonyms e antonyms
chivarzu
Etymon
srd.
Translations
French
repasse
English
fine bran
Spanish
moyuelo,
rollón
Italian
cruschèllo fine
German
Kleienmehl.