acabbàda , nf: acabbara, agabbada, agabbata Definizione su acabbare, s'acabbu de una cosa, finitia de unu tempus, de sa vida / a. de coja = sa prima presentada, candho su babbu e sa mama de s'ómine andhant sa prima borta a domo de sa fémina Sinonimi e contrari acabbamentu, acabbu, fine, finida, finitia, últimu | ctr. comintzu Frasi sa gana de trabballai chi tenint no est meda, tanti a s'acabbara de su mesi su dinai currit su própiu! ◊ a s'acabbada de sa messa su meri fait festa Etimo srd. Traduzioni Francese fin, euthanasie Inglese end, euthanasia Spagnolo fin, eutanasia Italiano fine, eutanasía Tedesco Ende, leichter Tod.

colizòne , nm: corigioni, corizone, curizone Definizione sa parte prus méngius de su linu, sa chi tessent a tela, a pannos, a lentzolos, e fintzes sa parte prus bona de sa lana; su coro, is fogighedhas prus modhes de erbas acupadas (latuca, càule), fintzes su nasedhu, sa parte de mesu ue su frutuàriu (es. pira, mela e àteru) portat su sèmene / su corizone de s'ijerru = su grofu de s'ierru Sinonimi e contrari coramedhu / cdh. curicioni Frasi su corizone si trataiat pro su tessinzu a telarzu de sas telas fines Terminologia scientifica rbr Etimo ltn. carilione(m). Traduzioni Francese partie fine du lin Inglese fine part of linen Spagnolo parte sutil del lino Italiano parte fine del lino Tedesco feiner Teil des Leinens.

fíne , nf, nm: fini, finis Definizione tretu o tempus chi acabbat ccn. cosa o chistione, s'úrtima parte de calecuna cosa e, in is cantadas, sa serrada de s'argumentu Sinonimi e contrari acabbada, acabbu, finitia, últimu | ctr. comintzu Modi di dire csn: fai malu fini = fine mala, andhare male; fàghere fine de una cosa = acabbai de fai ccn. cosa, acoitai fendi sa cosa; no tènniri fini de…= no ndhe fàghere fine de…, istentare tropu faghindhe; a fine e a candho = apustis de tanti, a su fini; in finis = po acabbai, pro la serrare (sa chistione); fini serrau = in is cantadas campidanesas, su significau cuau asuta de metàfora chi su cantadore chi aperit sa cantada dichiarat in su coberimentu e fait s'argumentu de totu sa gara Frasi cussu at fatu fine mala, ca fit de malos pes! ◊ finis fato, donosa, a sa cantone però no fato finis a s'amore ◊ est abbarradu ischidadu fintzas a sa fine ◊ bonos printzípios e mezus fines! ◊ custa cosa forte no tenet mai fine 2. azúalu tue ca cussu irmasionadu no ndhe faghet fine! ◊ su giòvunu si fiat dromiu e no teniat fini de si nd'iscidai 3. ant fatu sa cantada a fini serrau (o cobertu) Cognomi e Proverbi smb: Fine, Fini / prb: su fàere bene non tenet mai fine Etimo ltn. fine(m) Traduzioni Francese fin Inglese end Spagnolo fin Italiano fine Tedesco Ende, Schluß.

finitía, finitías , nf Definizione prus che àteru, s'úrtimu tempus de calecuna sumana, ma fintzes s'úrtima parte, comente acabbat unu logu, o cosa chi ispàciat, finendho / batire una cosa a f. = acabbai de dha fai Sinonimi e contrari acabbada, acabbu, fine | ctr. comintzu, inghitzu Frasi s'ànima giughent niedha che moro sentza pensare chi sa vida insoro benit a sa segura finitia (A.Casula)◊ a finitia de su cuncursu unu at cantadu sa poesia sua ◊ dies, chidas e istajones tenent finitia ◊ mancu su cane faghet finitia goi! ◊ parimus a finitias de su mundhu ◊ batide a finitia su messonzu! 2. comintzaiat in finitia de cussa galleria Traduzioni Francese fin, conclusion Inglese end, conclusion Spagnolo fin, conclusión Italiano fine, conclusióne Tedesco Ende, Schluß, Abschluß.

iscópu , nm Definizione puntu, cosa, arresurtau a ue si bolet lòmpere, ma fintzes solu motivu / fàghere una cosa cun i. = cun àteru iscopu, cun iscopu diferente de su chi si paret o chi si narat (itl. secóndo fine) Sinonimi e contrari idea, intessione Frasi no cumprendu po cali iscopu fais finta ca no cumprendis! ◊ sa vida est disgrasciada si no bi at iscopu de la vívere (Grolle)◊ is fígios no ant cumpréndiu s'iscopu de sa passillada de su babbu a domo de su majàrgiu ◊ pro sas dies chi campat, unu si proponet de sighire un’iscopu, unu dissignu Traduzioni Francese but Inglese aim Spagnolo finalidad Italiano scòpo, fine Tedesco Zweck.

iscribarzadúra , nf Sinonimi e contrari chivarzu Etimo srd. Traduzioni Francese repasse Inglese fine bran Spagnolo moyuelo, rollón Italiano cruschèllo fine Tedesco Kleienmehl.

«« Cerca di nuovo